Wij vinden het belangrijk dat leegstaande kerken een mooie nieuwe functie krijgen. Zo is dat bijvoorbeeld ook gegaan met de Amstelkerk waar wij al meer dan dertig jaar kantoor in houden.
Lees waarom wij graag dit erfgoed redden en hoe wij dat doen.
Stadsherstel werd in 2010 eigenaar van de Van Houtenkerk met gelijktijdig gebouwde kosterwoning en consistorie. Het staat op de plek van de chocoladefabriek en werd door de zusters van Houten geschonken. Maar wist u dat de eerste fabriek in Amsterdam stond? Er worden nu mooie activiteiten in de kerk georganiseerd die soms ook te maken hebben met de chocolade geschiedenis. Een wereldberoemde geschiedenis mogen we wel zeggen.
De Amstelkerk is in 1670 gebouwd als noodkerk waar eeuwen lang aan is getimmerd. De kerkmeesters, soms uit invloedrijke families, lieten bijvoorbeeld een kerkmeesterskamer en een kosterwoning aanbouwen. Ze besloten pas heel laat, mede dankzij een legaat, het onbeschilderde interieur te verfraaien. Bijzonder is dat bijna twee eeuwen lang voorname Amsterdammers hier toch te kerken gingen, maar ze kregen ook wel de mooiste plaatsen van de kerkmeesters.
Stadsherstel wordt in 2010 eigenaar van de Van Houtenkerk in Weesp. De kerk is gebouwd in opdracht van de zussen Jet en Anna van Houten, van het wereldberoemde chocolade imperium. Bij de kerk hoort ook de gelijktijdig gebouwde kosterwoning en consistorie. De consistorie werd gebruikt als vergaderkamer van het kerkbestuur, de keuken wordt nu gebruikt voor cateraars van de kerk. Want de kerk wordt nog steeds gebruikt door de gemeenschap. Er wordt nog steeds gekerkt en daarnaast verhuurd voor allerlei culturele en zakelijke activiteiten.
Van dit niet als koninklijke stal gebouwd gebouwtje wordt gezegd dat keizer Napoleon er zijn paard stalt tijdens zijn bezoek aan Amsterdam. De andere paarden staan op het Amstelveld in het licht van de Jan van der Heijdenlantaarn die wij dankzij onze Vrienden in 1990 terug kunnen brengen. De stal die oorspronkelijk gebouwd wordt als stovenopslag is nu in gebruik als keuken van het restaurant Nel, wat aan de Amstelkerk vastzit.
Dankzij de inzet van erfgoedliefhebbers is de Zaandijkerkerk gered van sloop. Zij is herbestemd tot woonruimte voor jongeren met autistische beperkingen, waarbij de kerk nog goed te ervaren is als gebouw met publiekstoegankelijke toren. Wij hopen dat deze bestemming als inspiratie kan dienen voor vele andere kerken die leeg (komen te) staan.
Iedereen kende de verfwinkel in Landsmeer als het Everskerkje maar het is al geruime tijd niet meer te herkennen als kerk. Na een bijdrage van de Vrienden komen de monumentale onderdelen die het meer tot een kerk maken, terug. Ook ondergaat het monument een metamorfose met nieuwe kleuren; van Waterlands groen naar Dordts geel.
De Hoop in Diemen is de enige overgebleven plattelandsschuilkerk in de omgeving van Amsterdam. Archeologisch onderzoek heeft uitgewezen dat er al in de 12e eeuw een (vermoedelijk houten) kerkje stond op de terp van (Oud-) Diemen. De Hoop is gebouwd in 178
Deze centraal in het historische centrum van Purmerend gelegen Lutherse kerk hebben wij in 2016 mogen aankopen. Zij is in 2019 opgeknapt en geschikt gemaakt voor een nieuw gebruik. De ruimtes worden nu verhuurd om met name muziek en cultuur een plaats te bieden. De kerk, met een klein voorplein in de belangrijkste winkelstraat van Purmerend, gaat zo weer een mooie toekomst tegemoet.
Kerk De Duif heeft de jaren zeventig van de twintigste eeuw ternauwernood overleefd. Ook het lot van de pastorie met het historisch interieur, zo verbonden met de geschiedenis en de functie van De Duif, hing aan een zijden draadje. Beiden zijn gerestaureerd en hebben een mooie functie gekregen. In de gevel van de pastorie is een bijzondere gevelsteen aangebracht.
De Pinksterkerk in Heemstede is het eerste naoorlogse monument van Stadsherstel. Het is één van de honderd Nederlandse topmonumenten uit de wederopbouw-periode 1940-’65. Het hoogtepunt is de fenomenale glas-in-betongevel in filigrainstijl.
In 1989 brandt het schip van de Muiderkerk af. Zoals zo vaak, ontstaat de brand tijdens werkzaamheden aan het dak. De kerk wordt gesloopt maar gelukkig kan de toren worden gered. Stadsherstel wordt eigenaar van de toren en restaureert hem als een leerbouwplaats. Zo wordt het restauratieambacht doorgegeven. Dit is één van de meer dan veertig kerkelijke gebouwen die Stadsherstel heeft gered.
De Kapel van Durgerdam is een echte blikvanger dat vanaf het IJsselmeer en IJburg altijd goed is te zien en in belangrijke mate al eeuwen de skyline van Durgerdam bepaalt. Begonnen als kerk daarna school, gemeentehuis en huis van de veldwachter is het na restauratie een woonhuis met een fenomenaal uitzicht in de woonkamer.
Dit prachtige houten monument is in de ‘gouden tijd’ van Westzaan gebouwd. De door koophandel en walvisvaart rijk geworden gemeente bouwde 60 meter van de weg een onopvallende schuur. De vermaning dreigde door haar hoeven te zakken daarom werd de schuurkerk aan Stadsherstel aangeboden. Samen met de oud eigenaar en plaatselijke vrijwilligers hebben we instorten voorkomen.
Wie de kerk van Schermerhorn ziet vraagt zich af hoe zo’n klein dorp aan zo’n grote kerk komt. Belangrijk om te weten is dat de kerk werd gebouwd in de Gouden Eeuw. De tachtigjarige oorlog was nog niet afgelopen, maar de provincies Holland, Zeeland en Utrecht hadden niet veel last meer van oorlogshandelingen. Amsterdam was het centrum van de wereldhandel. Visserij en walvisvaart waren belangrijke bronnen van inkomsten, zeker voor de inwoners van De Rijp en Schermerhorn. Schippers in dienst van kooplieden voeren vanuit het Schermeer naar de Ooszee, met name voor graan en hout uit de Oostzeelanden. Schermerhorn was daarom een rijk en welvarend dorp.
Vanaf 1324 is er al sprake van een kerkelijke activiteiten in Ransdorp. In 1936 werd de laatste kerk gebouwd. Koningin Wilhelmina en Prinses Juliana schonken hier een donatie voor. Het monument bezit een paar prachtige 17e-eeuwse Waterlandse kerkschatten.
Op het midden van de deftige Vondelstraat, met haar statige burgerwoonhuizen en villa’s, valt de Vondelkerk met haar vijftig meter hoge toren op. Zowel het ontwerp van negentien huizen in de Vondelstraat als de indrukwekkende Vondelkerk zijn van bouwmeester P.J.H. Cuypers, bekend van het Centraal Station en het Rijksmuseum en onze Posthoornkerk. Cuypers geloofde in een samenleving met de katholieke kerk als middelpunt. Niet voor niets beschouwde hij de Vondelkerk als zijn mooiste kerk en ging hij zelf in de Vondelstraat wonen met uitzicht op de kerk.
De Bakenesserkerk begon klein, als een eenvoudige houten kapel in het midden van de 13e eeuw. Zeer waarschijnlijk gaf graaf Willem II, de latere rooms-koning, de opdracht tot de bouw van de oude kapel op de Bakenes, de landtong in de Spaarnebocht. Destijds vormde zij het middelpunt van de Bakenes, het oudste deel van de stad, dat daarom ook wel – tot in de 16e eeuw – Oud Haarlem werd genoemd.
De Bullekerk is al eeuwen niet meer weg te denken aan het plein, aan de Westzijde in Zaandam. Gelukkig heeft het haar openbare functie na herbestemming behouden en kunnen velen nog van dit monument met fraaie kunstschatten genieten. Kom met ons mee naar binnen.
Meer dan een eeuw geleden zou de kerk gesloopt worden, maar dat ging niet door. Er werd zelfs aangebouwd. In 2018 is de kerk aan ons verkocht door de Protestantse Gemeente. Door terugloop van het aantal kerkgangers was zij daartoe genoodzaakt. Nu is het een bruisend monument waar de Stichting Cultureel Centrum Bullekerk de scepter zwaait. En het bijgebouw wordt ook weer gebruikt.
De door stadsarchitect ontworpen consistorie van de Bullekerk in Zaandam is in 2019 samen met de Bullekerk door ons overgenomen van de Protestante gemeente. Het in 1866 gebouwde gebouw was de vergaderplek van de kerkenraad en wordt nu gebruikt door de Stichting Cultureel Centrum Bullekerk.
Pierre Cuypers, architect van het Centraal Station, het Rijksmuseum en onze Vondelkerk, ontwerpt in 1860 met de Posthoornkerk zijn eerste van zes kerken in Amsterdam. De neogotische kerk staat op een smal en diep perceel, ingebouwd tussen de Haarlemmerstraat en de Haarlemmer Houttuinen. Dat is de reden waarom Cuypers ervoor koos om de torens flink de hoogte in te laten gaan. Van ver zijn de ranke torens te zien.
In 1908 wordt er naast de Schellingwouderkerk in Amsterdam-Noord een huisje gebouwd. Op de bouwtekening het brandspuit- en lijkenhuisje genoemd. Maar het wordt ook gebruikt om lastige dronken mensen er hun roes in te laten uitslapen. Doordat de huisjes hun functie verloren, zijn er veel van dit soort monumentjes verdwenen. Zo ook ons huisje. Toen wij in 1998 de Schellingwouderkerk restaureerden en een tekort hadden aan opslagruimte, bouwden we het huisje terug om het opslagprobleem op te lossen.
Stadsherstel wordt in 2010 eigenaar van de Van Houtenkerk. Deze kerk is gebouwd op het voormalig fabrieksterrein van het chocoladeimperium van Van Houten. De gezusters Van Houten lieten het bouwen en schonken het in 1940 aan de Nederlandse Protestanten Bond (NPB) en zij schonken het op hun beurt weer aan Stadsherstel. Nu is dit prachtige chocoladekerkje met authentiek Jugendstil interieur te huur voor allerlei (culturele) activiteiten.
Omgeven door verschillende 17e en 18e-eeuwse Amsterdamse panden, blijft de serene houten Amstelkerk al drieëneenhalve eeuw overeind. Eeuwen met oorlogen, branden en de tand des tijds heeft het gebouw weten te overleven. In vele opzichten is de Amstelkerk een belangrijk monument; de historie, het ontwerp, de verstilde ligging en de toegankelijkheid maken de kerk tot Amsterdams icoon. Na herbestemming groeide de Amstelkerk uit tot een laagdrempelige culturele ontmoetingsplek.
De Duif aan de Prinsengracht is de eerste katholieke kerk in Amsterdam aan de openbare weg sinds de afzetting van de katholieke stadsregering. Het dankt haar naam aan haar voorganger, schuilkerkje Het Vrede-duifje die meester-timmerman Gijsbert Pietersz in 1671 op eigen kosten tegen de achtergevels van een aantal huisjes aan de Kerkstraat bouwde. In 1795 kocht pastoor Offerman aan de Prinsengracht het terrein van de afgebrande suikerfabriek Het Fortuyn voor de bouw van een groter kerkgebouw.
In Schellingwoude, een dorp tegenover Amsterdam aan het IJ, stond sinds de veertiende eeuw al een kerkgebouw. De eerste steen van de huidige kerk werd in 1866 gelegd. De kerk is een zogenaamde waterstaatskerk maar met nog zeventiende-eeuwse interieuronderdelen van haar voorgangers. Door haar ligging aan het water werden de hervormde kerkdiensten ook bezocht door schippersgezinnen.