1994
Stadsherstel eigenaar
P
Pijlsteeg 35
Pijlsteeg 35, AmsterdamEcht een bezoekje waard, de eeuwenoude Amsterdamse likeurstokerij en distilleerderij Wynand Fockink. De slijterij zit in ons pand en in het naastgelegen pand kunt u al buigend een jenevertje naar binnen slurpen.
1996
Gerestaureerd
Nu
Slijterij en woningen
De steeg
Apostelensteeg
Vechten tegen de bierkaai betekent dat je iets probeert dat eigenlijk onmogelijk is. Je gaat een gevecht aan dat vaak bij voorbaat al hopeloos is.
Verschillende namen voor dit stukje oud Amsterdam
De Pijlsteeg, ligt in het middeleeuwse deel van de stad, en werd in de 14e en 15e eeuw ook wel de Apostelensteeg of -straat genoemd. De term apostel wordt in de christelijke traditie gebruikt voor iemand die door Jezus is uitgezonden om het evangelie te verspreiden. Er waren 12 apostelen; Andreas, Bartolomeüs, Filippus, Jakobus, Jakobus de Meerdere, Johannes, Judas, Mattheüs, Mattias, Petrus, Simon en Tomas.
Daarna wordt de straat in 1409 voor het eerst de Dirk Pijlensteeg of Dirk Pijlsstrate genoemd. Hij ontleent dan zijn naam aan een bewoner uit het laatste deel van de 14e eeuw. Deze Dirk Pijl, burgemeester van Amsterdam, komt tussen 1383 en 1394 als eigenaar van een huis en erf in de boeken voor.
Aan de linkerzijde vanaf de Dam gezien lag een doodlopend slop in de steeg, genaamd de Vergulde Bijbelsgang. Dat is nu niet meer aanwezig.
Ook werd vroeger de Pijlsteeg en het omliggende gebied van steegjes tussen de Warmoesstraat, Oudekerksplein en O.Z. Voorburgwal, de Bierkaai genoemd. Hiervan stamt de uitdrukking “Vechten tegen de bierkaai”.
Rol van Stadsherstel
Van pakhuis naar woningen
Pijlsteeg 35 is, samen met de twee panden rechts daarvan, aangekocht van Grand Hotel Krasnapolsky in 1994. Daarvoor behoorden de panden tot een groot complex dat ooit gebruikt werd door de distilleerderij Wynand Fockink. Op de woningkaart uit 1924-1953 staan zij daarop vermeld. Pakhuis de Leeuw staat dan doorgestreept en is vervangen voor de nieuwe naam pakhuis De Hoop. Daarvoor woonden er o.a. uit Duitsland afkomstige kleermakers en schoenmakers.
Omdat Pijlsteeg 35 het enige perceel in deze steeg was waar van bewoning geen sprake was toen Stadsherstel het overnam, is de restauratie hiervan voorgetrokken op de overige panden in de Pijlsteeg die gekraakt waren. De bedrijfsruimte van het pakhuis werd – gelijk met de begane grond-verdiepingen van de rechts daarvan gelegen panden- geschikt gemaakt als slijterij en voor distilleerderij Janssens.
Deze drankstoker had het oude proeflokaal van Wijnand Fockink in nummer 31 nieuw leven ingeblazen. Op de bovenverdieping van het pakhuis op nummer 35 zijn twee woningen gecreëerd. Omdat het interne verkeer tussen de verdiepingen van pakhuizen vroeger over smalle steile trapleren (ladder in de vorm van een trap) plaatsvond, en het externe transport via de hijsluiken, ontbrak aan dit pand in de steeg een echte ingangspartij. De appartementen op de verdiepingen worden nu ontsloten via de voordeur en het trappenhuis van nummer 37.
Proeflokaal
Wynand Focking
Op diverse plaatsen werden in Amsterdam proeflokalen geopend; een combinatie tussen een kroeg en een winkel of slijterij.
Wij restaureerden de panden voor Krasnapolsky
Pijlsteeg 31, het proeflokaal ‘De Gekroonde Wildeman’ van Wynand Fockink, is een pand uit 1689 met een klokgevel met fruit- en bloemmotieven aan de zijkanten. Het wordt afgesloten door een 19e eeuwse afdeklijst. De houten pui en het winkelinterieur zijn 18e eeuws.
Het was in 1689 de tapperij van de heer Bierman en in 1730 nam Wynand Fockink het over. Het 17e eeuwse uithangteken met de Gekroonde Wildeman erop is binnen nog te bewonderen. Dit bord hing vroeger buiten.
Veel herbergen gebruikten als uithangteken een beeltenis van een Wildeman, een Hercules-achtige verschijning met een knots. Op Nieuwezijds Voorburgwal no. 45 zit een gevelsteen met een wildeman. Om de tapperij te onderscheiden van twee andere tapperijen met de naam Wildeman in de buurt, noemde Bierman zijn tapperij De Gekroonde Wildeman.
De beoogde distilleerder in 1994 kon goed overweg met de krakers in dit pand en kon hen overtuigen van zijn ambachtelijke bedoelingen met deze panden, waarna de krakers zijn weggegaan. Met veel zorg is het authentieke interieur van deze lokaliteit in stand gehouden. Constructief zijn de noodzakelijke aanpassingen getroffen en is het casco opgeknapt.
Zoals in de 17e eeuw
Jenevers en likeuren met prachtige namen zoals Volmaakt Geluk, Bruidstranen en Hansje in de Kelder worden nog steeds op dezelfde manier gemaakt en gedronken als in de 17e eeuw. Meer informatie over het proeflokaal, de slijterij, distilleerderij en het museum en informatiecentrum over de bereiding van jenever en andere likeuren: www.wynand-fockink.nl
Meer informatie
Bronnen:
www.wynand- fockink.nl
gevelstenenvanamsterdam.nl
Archief Stadsherstel
Stadsarchief Amsterdam
Beeldbank Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed
Beeldbank Rijksmuseum
Delpher
Aan dit project hebben meegewerkt:
Restauratiearchitect: Architectenbureau Rappange BV Amsterdam
Restauratieaannemer: Vink Bouw BV
