Waar de Koninklijke Weverij van Dijk een winkel had

K

Keizersgracht 539

Keizersgracht 539, Amsterdam

Het eigendom van het erf op de hoek van de Keizersgracht/Nieuwe Spiegelstraat, waarop later zes panden zouden komen, begon in 1673 met één eigenaar. Stadsherstel werd in 1973 eigenaar, ook weer van alle zes de panden. Al waren er toen een paar onthoofd en van een verdieping beroofd. We reconstrueerden de gevel van het huis waar enige tijd de Koninklijke weverij van Dijk uit Eindhoven een winkel had. De laatste tientallen jaren zit er een prachtige antiekzaak in.

1673
Bouw
begin 19e eeuw
Veranderen gevel
1910
Verbouwing pui
1959
Bovenverdiepingen weg
1974
Stadsherstel eigenaar
1984
Restauratie
Nu
Winkel en woningen
Het erf
Inter vivos

Het was er één van een tweeling

In 1665 koopt de waagdrager Isaac Pieters van de Burgemeesters en Thesauriers van Amsterdam een groot erf, op de hoek van de Keizersgracht/ Nieuwe Spiegelstraat. Wegens betalingsproblemen wordt het in 1670 weer ter veiling gebracht, de koopman Jan Janssen Wijn wordt dan de gelukkige eigenaar. Hij kon het huis voor f 300,- minder kopen dan zijn voorganger, die het voor f 1900 moest kopen. Jan zal er zeker blij mee geweest zijn toen hij het erf een jaar later met f 650,- winst kon slijten aan de Amsterdammer Ignatius Egbertszoon van Adelaer. In 1673 is het grote erf verdeeld in meerdere percelen, met daarop meerdere panden.

Het huis 539 vormde toen een tweelinghuis met nummer 541, het was het tweede huis vanaf het hoekhuis. De meester timmerman en katholiek Harmen Rademaker bouwde de huizen op het perceel dat via zijn vrouw (met wie hij getrouwd was in 1670) Aeltje van Adelaer, tot hem kwam. Aeltje was de dochter van Ignatius van Adelaer. Aeltje en Harmen woonden met hun gezin in één van de tweelinghuizen.

Gevel
Versteende onderpui

Een stoepvrij Amsterdam wilde de gemeente

in 1699 wordt de moutmaker Lambert Huygen de eigenaar van Keizersgracht 539. In 1709 schenkt Lambertus het huis inter vivos als huwelijksgift aan zijn zoon Boudewijn. Hij schenkt het bij leven, dus met de warme hand. Boudewijn trouwde met Anna Maria Gijsseling. Nog geen twee jaar later verkoopt het echtpaar hun cadeau aan Dirck Nagel. In 1717 word Gerrit Moring eigenaar. In 1742 woont de weduwe Moring, Susanna van Capelle met beroep rentenier, met een dienstbode in het huis. Hun enige dochter Judith Elizabeth die het huis later erft, verkoopt het in 1757.

Bij een flinke verbouwing in het begin van de 19e eeuw werd de onderpui versteend, en moest de halsgevel voor een twee raamtraveeën brede lijstgevel wijken. De kap werd daarbij ingekort en met een dwarskapje gecompleteerd. In 1851 woont er een assuradeur, in 1864 een medisch doctor.

Aan de timmerman Willem Bouhoff, die het huis sinds 1876 bewoonde, werd in 1878 vergunning verleend om de stoep te verlagen. Die vergunning was in strijd met de gemeentepolitiek om Amsterdam stoepvrij te maken, zodat er aan de vergunning de voorwaarde was verbonden dat ‘meergenoemde stoep weggeruimd worde, zodra vanwege Burgemeester en wethouders zal worden kennis gegeven dat van Gemeentewege een verhoogd voetpad aldaar zal worden gemaakt’.

Winkel
Kodijko

Koninklijke Weverij van Dijk had hier een winkel

In 1910 wordt het pand aangepast tot winkel en woning voor één gezin, door weduwe N. de Jong. Daarbij werd o.a. de gehele onderpui gewijzigd, waarbij, naar ontwerp van de architect J. Beck, de stoep en het onderhuis ter wille van een winkel verdwenen. Een moderne winkel ontstond toen met een vloer op straathoogte. In de onderpui kwam een erker op insteekhoogte. De insteken in het voorhuis en boven de binnenhaard werden gelijkgetrokken tot een volledige woonverdieping.

In ieder geval van 1926 tot 1929 zat er in het pand een winkel van de ‘Koninklijke Weverij van Dijk’ uit Eindhoven. Van Dijk werd opgericht in 1852, door Carolus Boromeus van Dijk, als kleine handweverij. Carolus kwam uit een familie die al sinds de 17e eeuw in de linnenweverij werkzaam was.

In 1885 werd er een stoommachine geplaatst die vijf getouwen kon aandrijven. In 1903 werd de naam al veranderd in: NV Eindhovensche stoom- en handweverij v/h Van Dijk & Co. Het bedrijf leverde damast aan het hof, daardoor kreeg het in 1918 het predicaat Koninklijk. De handelsnaam was toen: Kodijko. In 1964 fuseerde N.V. Kon. Weverij Van Dijk met Van Oerle’s Band & Damastweverij te Boxtel. De productie werd toen naar Boxtel overgeplaatst.

Rol van Stadsherstel
Deels al gesloopt

Wegens het zeer gevaarlijk overhellen van de gevel, moest het pand – net als de buurpanden – in 1959 tot de eerste verdieping worden gesloopt. Stadsherstel werd in 1974 eigenaar van 3 percelen aan de Keizersgracht en twee aan de Nieuwe Spiegelstraat. Ze kocht de panden van de bv. Maatschappij tot exploitatie van kantoorlokalen en andere onroerende goederen.

Bij de koop zat een aanschrijving; een bepaling, dat door Bouw en woningtoezicht enige herstellingen en verbeteringen waren voorgeschreven. Dat was zacht uitgedrukt voor een huis dat enige jaren daarvoor ‘onthoofd’ was en ook van enkele verdiepingen ontdaan. Wij bouwden het geheel weer op en het huis kreeg haar 19e eeuwse aangezicht weer terug. Er kwam een reconstructie van de 19e-eeuwse gevel, waar een architectenbureau detailtekeningen voor maakte, aan de hand van aangetroffen resten en een oude foto.

Huurder
Dick Meijer

Antiquities & Curiosities van over de hele wereld

Al tientallen jaren zit in het pand Dick Meijer Antiquities & Curiosities. Galerie Dick Meijer is gespecialiseerd in archeologische voorwerpen uit precolumbiaans Amerika, tribale kunst en zeldzame vondsten. Rond 1966 begon Dick Meijer zijn carrière met graven in de Amsterdamse aarde, om voorwerpen uit het Nederlandse verleden te vinden. Later maakte hij kennis met de culturen van Zuid-Amerika, Egypte en het Midden-Oosten.

De plek voor deze galerie is zeer passend in ons 17e eeuws grachtenpand, dicht bij het Rijksmuseum en de levendige antiekwijk van Amsterdam. Hier vindt u een zorgvuldig geselecteerde collectie terracotta figuren, vaten en houten voorwerpen uit Amerika en Afrika, intrigerende voorwerpen uit de Stille Oceaan en aardewerk uit de 17e eeuw. Een collectie die verzamelaars en musea van over de hele wereld aantrekt.

www.dickmeijer-antiquities.nl

Meer informatie

Bronnen:
Archief Stadsherstel
Stadsarchief Amsterdam
Beeldbank Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed
Beeldbank Rijksmuseum
Delpher

Aan dit project hebben meegewerkt:
Restauratiearchitect: Prins B.V.
Restauratieaannemer: Schakel & Schrale B.V.

Cookie toestemming
Wij gebruiken cookies om uw gebruikerservaring te optimaliseren en het webverkeer te analyseren. De analytische cookies zijn volledig geanonimiseerd en worden niet gedeeld. Lees meer over hoe wij cookies gebruiken. Als u akkoord gaat met ons gebruik van cookies, klikt u op "Ok, ik wil verder".
instellingen
Functionele cookies: deze cookies zijn nodig voor een goed werkende website
Analytische cookies: deze cookies worden gebruikt om statistieken van de website bij te houden. De analytische cookies zijn volledig geanonimiseerd en worden niet gedeeld. Tevens wordt het laatste octet van het IP-adres automatisch gemaskeerd.