KLM – Huisjes midden in het Oude Centrum van Amsterdam

O

Oudezijds Armsteeg 20

Oudezijds Armsteeg 20, Amsterdam

Out of the Blue was een bijzonder nieuwbouwproject op de plek van de evenzijde van een vervallen steegje. Hier zijn zes huisjes met een opvallende architectuur gekomen. Het ontwerp is gebaseerd op de Delfts Blauwe huisjes die de KLM op sommige vluchten uitdeelt. De KLM vond het idee zo leuk dat het project werd opgenomen in hun jubileumboekje, ter ere van het 90-jarig bestaan van de vliegtuigmaatschappij.

12e eeuw
Bebouwingsgeschiedenis
Voor 2008
Verschillende bebouwingen
2018
Stadsherstel eigenaar
2010
Nieuwbouw
Nu
Bedrijfsruimte
Rol van Stadsherstel
Het idee

Stadsherstel werd door de gemeente gevraagd de Oudezijds Armsteeg op te knappen. Jaap Hulscher, adjunct-directeur van Stadsherstel, vertelt: “De steeg was zwaar vervallen. Aan de even zijde stonden wat onderstukken waarin slechte horeca was gevestigd. Hier moest nieuwbouw komen. Aan de andere kant zou ook nieuwbouw komen voor de uitbreiding van het goodwillcentrum van het Leger des Heils. In de nieuwbouw van Stadsherstel waren winkels, woningen en het proeflokaal van brouwerij De Prael gepland. Aangezien de loop in de steeg moest komen, was het noodzakelijk dat er iets bijzonders zou verrijzen. Iets waarvoor de mensen zouden willen omlopen.”

“Ik had het geluk een KLM-huisje in handen te krijgen en ik realiseerde me dat dit het traditionele beeld is dat buitenlanders van de Nederlandse steden hebben. Een uitvergroting van dit clichébeeld zou, zo dacht ik, een mooie blikvanger zijn. Natuurlijk moet je goed uitkijken waar je iets gedurfds als dit wilt doen. Het kan niet aan een gracht, maar in een achterafsteegje dat een trekker moet worden, kon het mijns inziens wel”. Voor dit project kregen we een bijdrage uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO).

Uitwerking
Welstandscommissie

Pas later lieten we de blauw-witte kleur zien

Kees Doornenbal van het architectenbureau Rappange werd gevraagd het idee van onze adjunct-directeur uit te werken. Hij ontwierp zes huisjes gemaakt van geglazuurde baksteen. De kleuren waren blauw en wit, net als de echte Delftsblauwe huisjes.
Kees Doornenbal: “Dit project druiste in tegen alle regels die door de Welstandscommissie zijn opgesteld. Maar men kon om goede redenen hiervan afwijken. De leden van de commissie moesten dus overtuigd worden om in dit geval de eigen regels te negeren”.

De adjunct-directeur en de architect togen persoonlijk naar de commissievergadering om het plan toe te lichten. Kees Doornenbal: “Om de commissieleden niet te veel te laten schrikken, hebben we de eerste tekening gepresenteerd in gewone kleuren. Pas daarna lieten we ze in hun ‘Delftsblauwe’ vorm zien. Tot onze grote vreugde was de Welstandscommissie direct enthousiast.”

Cadeautje
Miniatuur huisje

Met Hollandse jenever

De eerste KLM-huisjes werden in 1952 uitgedeeld aan de passagiers van de Royal Class. Aangezien het in die tijd voor vliegtuigmaatschappijen verboden was om cadeautjes aan de passagiers te geven van meer dan 75 cent, werden de huisjes gevuld met Hollandse jenever en als afscheidsborrel gepresenteerd. Er stond immers nergens dat een afscheidsdronk in een glas moest worden geserveerd. Een uitleg waar de rechter mee akkoord ging, toen één van de concurrenten hierover een uitspraak vroeg.

Wil een huis gekozen worden om in miniatuur te worden nagemaakt, dan moet het historische en architectonische waarde hebben en een Oudhollands karakter. Tot 1994, het jaar dat de KLM het 75-jarige bestaan vierde, werden onregelmatig nieuwe huisjes uitgebracht. In dat jaar werden in één keer vijftien uitgegeven om op het aantal van 75 te komen. Vanaf die tijd is op elke verjaardag van de KLM 7 oktober, een nieuw exemplaar gepresenteerd. Ondertussen zijn er dus 105 huisjes verschenen.

Reizigers konden op de 90e verjaardag van de KLM lezen over ons Out of the Blue project. De KLM vond het namelijk zó leuk dat de kleine huisjes grote navolgers kreeg, dat er in het jubileumboekje, genaamd House No. 90, aandacht aan het project wordt besteed. In ons winkeltje verkopen we nog enkele exemplaren van dit boekje.

Luchtvaartmaatschappij
De KLM

Oudste luchtvaartmaatschappij

KLM is de oudste luchtvaartmaatschappij die nog onder haar originele naam opereert. De Koninklijke Luchtvaart Maatschappij voor Nederland en Koloniën N.V. werd op 7 oktober 1919 opgericht door acht investeerders uit het bedrijfsleven en de bankwereld. De ‘Vliegende Hollander’>, eens een legende, werd werkelijkheid. Het predicaat ‘Koninklijk’ werd al vóór de oprichting door Koningin Wilhelmina verleend. Een zeldzame uitzondering, die het belang van de luchtvaart voor Nederland onderstreepte.

Op 17 mei 1920 opende KLM de eerste vliegroute met een geregelde luchtdienst tussen Amsterdam en Londen. Op de luchthaven Schiphol landde die dag vlieger Jerry Shaw met een geleasede De Havilland DH-16, twee passagiers, een pak kranten en een brief van de burgemeester van Londen voor zijn ambtgenoot in Amsterdam. In 1921 nam KLM haar eerste Fokker-vliegtuigen op in de vloot, wat het begin markeerde van een bijna honderd jaar durende samenwerking met deze Nederlandse vliegtuigenfabriek. In 1924 voerde KLM de eerste proefvlucht uit met een eenmotorig Fokker F.VII-vliegtuig van Amsterdam naar Batavia (nu Jakarta) om te bewijzen dat Europa door de lucht op een veilige manier met Azië kan worden verbonden. In 1930 opende KLM een lijndienst tussen Amsterdam en Batavia. In 1948 werd de eerste rechtstreekse vlucht naar Suriname uitgevoerd. KLM fuseerde in 2004 met Air France tot de holding Air France-KLM.

Wist u dat onze Stadsherstelminiaturen geïnspireerd zijn op de originele KLM-huisjes? Wij laten ze door dezelfde ambachtelijke maker, Royal Goedewaagen, maken en geven ze cadeau bij een bepaalde donatie aan onze Vriendenvereniging.
Lees meer over onze miniaturen
Meer informatie

Bronnen:
Historiek.nl
KLMhuisjes.nl
Archief Stadsherstel
Stadsarchief Amsterdam
Beeldbank Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed
Beeldbank Rijksmuseum
Delpher

Aan dit project hebben meegewerkt:
Architect: Kees Doornenbal/ Rappange & partners
Aannemer: J.C. Nieuwenhuizen
Constructeur: Pieters Bouwtechniek Utrecht BV gaf de constructieve adviezen.

Dit project is mede mogelijk gemaakt door:
De Vrienden van Stadsherstel
De gemeente Amsterdam
Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling

Cookie toestemming
Wij gebruiken cookies om uw gebruikerservaring te optimaliseren en het webverkeer te analyseren. De analytische cookies zijn volledig geanonimiseerd en worden niet gedeeld. Lees meer over hoe wij cookies gebruiken. Als u akkoord gaat met ons gebruik van cookies, klikt u op "Ok, ik wil verder".
instellingen
Functionele cookies: deze cookies zijn nodig voor een goed werkende website
Analytische cookies: deze cookies worden gebruikt om statistieken van de website bij te houden. De analytische cookies zijn volledig geanonimiseerd en worden niet gedeeld. Tevens wordt het laatste octet van het IP-adres automatisch gemaskeerd.