Het Markerhuisje / Het Groenlandhuisje

In 1855 kocht Gerrit Broerse uit Oostzaan grond van een tuinder. Het terrein werd toen warmoesland, groenboersland of groenland genoemd en daaraan dankt de werf, die daar door Broerse werd ingericht, haar naam. Gerrit liet dit huisje voor zijn vrouw, een Markerin, bouwen.

Het is haast niet voor te stellen maar er heeft zelfs een gezin van 17 personen in het huisje, met een grondoppervlak van 36 m2 met zoldertje en vliering, gewoond. Op de begane grond en zolder warenbedsteden aanwezig. Het huisje had een landelijk karakter met luiken die groen geschilderd waren meteen rode zandloper. De ramen zelf waren ook groen. De achtergevel had een gestuukte gevelsteen met daarin het jaartal 1855. En in de voorgevel een gevelsteen met de tekst ’de werf het Groenland’. De klokgevel was gericht naar de Kleine Wittenburgerstraat, de tuitgevel naar de Wittenburgervaart.

Tot in de jaren zestig woonden er drie generaties Broerse. De werf en het woonhuis gingen over van vader Gerrit op zoon Dick en van hem weer op diens zoon Jan. Ze bouwden dekschuiten maar gingen later over op verhuur van die schuiten. Dit gaf de ruimte voor scheepsbouwer Jan Beffers om rond 1900 een gedeelte van de werf en het hellinkje te huren. In 1965 kocht kleinzoon Beffers Het Groenland en werd Het Markerhuisje kantoor en kantine. Tot in de jaren tachtig werden er op de werf metalen dekschuiten gemaakt. Toen het vervoer over water minder werd, legde hij zich toe op de reparatie van pleziervaartuigen en woonboten.

Door de in 1993 van kracht geworden nieuwe milieuwetgeving werd al gauw duidelijk dat de werf de gigantische investering, nodig voor de sanering van de grond, niet zou kunnen opbrengen. Daardoor moest de laatste scheepswerf op Wittenburg wijken voor nieuwbouw en een waterpartij. Door toedoen van een buurtcomité heeft de gemeente Amsterdam het besluit genomen om zich tot het uiterste in te spannen het werfhuisje te herbouwen in het plangebied.

In de nieuwe stedenbouwkundige opzet werd het huisje als historisch element teruggedacht op de hoek van de Kleine Wittenburgerstraat en de Tweede Wittenburgerdwarsstraat, daar waar een binnenhaventje is gerealiseerd met historische schepen. Het huisje is in 2002 door een aannemer zorgvuldig gedemonteerd onder toezicht, en volgens aanwijzingen van Line’s bouw- en tekenburo. De bruikbare materialen werden opgeslagen bij de aannemer die het pand weer terug zou bouwen. Tijdens een inspraakavond met de buurtbewoners kwam naar voren dat de functie van winkeltje of lichte horeca zeer op prijs werd gesteld in deze buurt.

Buurtbewoner Max Streiner kwam in 1696 vanuit Oostenrijk naar Amsterdam en werkte er vijftigjaar als zelfstandig horecaondernemer en kok. Toen hij het rustiger aan wilde doen en in 2009 het restaurant op zijn pad kwam, aarzelde Max dan ook niet. Hij heeft zo’n tien jaar het restaurant met veel plezier gerund. De nieuwe generatie, zijn zoon Pasqual en dochter Nicole, neemt het stokje van hem over. Zij richten zich op besloten diners, partijen en vergaderingen. Ook willen ze betrokken zijn bij de buurt; met mooi weer en in het weekend het terras open en participeren in buurt activiteiten.