Sint Nicolaasstraat 49

’t Was al gejammer en klaagtoonen wat men hoorde

Al aan het begin van de 15e eeuw was Amsterdam “zoo groot en welbevolkt” geworden dat de Sinterklaaskerk (De Oude Kerk) het aantal parochianen – zeker bij plechtige gelegenheden – niet meer aankon, zo leren wij van Jan ter Gouw (1814-1894) die vooral bekend geworden is als geschiedenisschrijver van Amsterdam. Zo schreef hij met Jacob van Lennep over de geschiedenis van de uithangborden (1867).

Er werd akkoord gegeven voor de bouw van De Nieuwe Kerk. Deze tweedeling leidde bij de nieuwe Onze-Lieve-Vrouwenparochie tot veel ge-ach-en-wee: “’t was al gejammer en klaagtoonen wat men hoorde. En waarom? Omdat ze van hun goeden ouden Sinterklaas gescheiden waren! Dat denkbeeld was hun onverdragelijk; mogten ze ook al geen Sinterklaaskerk meer hebben, hun lieven Heer Klaas wilden ze niet verlaten, en om daarvan een opentlijk blijk te geven, plaatsten ze, op den Nieuwendijk aan den hoek van de tweede straat, dus nagenoeg regt tegenover de Sint-Nikolaaskerk, een Sinterklaas ‘in een casse ofte huysken’, en ’t is daarvan dat die straat nog heden de Sint Nikolaasstraat heet.”

De Amsterdammers van de oude zijde lieten daarop in hun kerk een standbeeld van klinkend zilver plaatsen om voor eens en altijd aan te tonen wie de écht Sint Niklaasmannen waren. Van dit beeld is overigens in 1578 geld geslagen. Waar het oorspronkelijke Nieuwezijds-Sinterklaasje gebleven is weten we niet, mogelijk is het in 1566 weggenomen. Rond 1867 was er een nieuw beeld in een nis, maar ook deze is verdwenen. Tegenwoordig heeft de straat echter weer een beeld van de beschermheilige, en wel in de zijgevel van ons pand Nieuwezijds Voorburgwal 93.

Hier hing de Princen van Orangie uit

In 1625 staat hier al een huisje, op dat moment eigendom van Salingh Reijniersz. In 1651 wordt het verkocht door Emanuel Salings, vermoedelijk zijn zoon, aan kuiper Jan Geritsz. Deze naam komen we tegen tot 1664, waarna het verkocht of geërfd wordt door Evert Gerritsz. van Duren, eveneens kuiper en waarschijnlijk weer een zoon van Jan. Evert is gehuwd met Annetje Sieuwerts in 1660. In 1669 is de executie van Evert’s boedel; Henrick Schildt wordt eigenaar voor ƒ 2612,-.

Dochter Sara Schild is mede-erfgename en krijgt het huis toebedeeld bij de boedelscheiding. Zij en haar echtgenoot Hendrick de Haas verkopen het pand “waar ‘de Princen van Orangie’ uithangt” in 1705 voor ƒ 1575,- contant aan Burgert Nanke, die het dan al bewoont. Met Catharina Oostmeijer krijgt hij drie dochters, Anna, Margareta en Catharina Nanke en na zijn overlijden krijgt zijn weduwe nog een kind, dat nog minderjarig is als Catharina overlijdt. Het viertal, de meerderjarige dochters zijn op dat moment nog ongehuwd, verkoopt het huis in 1722 voor ƒ 2500,- aan Hendrikje van Battum.

Van ‘groentenaffaire’ naar Griekse speciaalzaak

Een kwart eeuw later brengt het huis bij een openbare verkoop nog maar ƒ 650,- op. Waarschijnlijk laat de koper, meester-metselaar Harmanus Duym het huis grondig verbouwen of vernieuwen, want in 1795 betaalt Jan Hendrik te Poel er ƒ 2500,- voor als de erfgenamen van Duym het huis verkopen. Amper vier jaar later betaalt Pieter Hendrik Klijn er bij een openbare verkoop ƒ 1435,- voor. Rond 1815 woont de weduwe G. Klijn in het pand.

Later in de 19e eeuw heeft schoenmaker J. Sterk hier zijn nering en in 1879 is er een ‘groentenaffaire’. De hoofdbewoner is G. Boersma, van beroep warmoezier. Deze naam werd vooral gebruikt voor tuinders die groenten (warmoes) teelden, maar soms werd ook een groenteverkoper zo genoemd. In 1930-1931 zou hier textielgoederenhandel ‘Schotland’ hebben gezeten.

Nu is hier Bakaliko gevestigd, een Griekse ‘mini-supermarkt’. Bezoek hun winkel of webshop: www.bakalikostore.nl