Hoogte Kadijk 18

De woningen werden per twee verdeeld onder de kopers

In 1722 verkopen Burgemeesteren en Thesaurieren van Amsterdam onder meer de erven 45 tot en met 48 – elk 21 bij 58 voet – aan Jan Nagel, Gerbrand Slegt en Dirk Bruykverstand, die daar ƒ 5580,- voor betalen. Voor nog eens ƒ 452,- kopen ze twee maanden later nog een kwart erf aan weerszijden en op dit 4,5 erf laten zij de zesling-halsgevelrij met de huidige nummers 8-18 bouwen die in 1725 gereed is. Bij de verdeling wordt meester-scheepstimmerman Jan Jansz Nagel eigenaar van de twee meest oostelijke panden waaronder nummer 18. De twee middelste huizen worden eigendom van houtkoper Bruykverstand en de twee westelijke van Slegt, eveneens meester-scheepstimmerman.

Nagel heeft het perceel nagelaten aan mede-erfgenaam Pieter Blaak, onder voorwaarde dat het na het overlijden van Pieter en zijn echtgenote Aafje Jans zou worden nagelaten aan hun nakomelingen Hilgond, Haasje, Pieter, Jan en via de reeds overleden Andries aan diens zoon Cornelis Andriesz Blaak.
Zij verkopen het huis tegenover de sloperswerf Valkenburg in 1750 voor ƒ 3275,- aan Claas Molenkamp. In 1805 verkoopt zijn enige erfgename, Brechtje Antonies, gehuwd met Claas Heijn, het huis voor ƒ 1910,- contant aan Evert Doesburg en Daniel Kruyff.

In de 19e eeuw is het pand verhoogd

De panden op het westelijke deel van de Hoogte Kadijk dateren uit het eerste kwart van de 18e eeuw en behoren tot de oudste woonhuizen op het Kadijkseiland. Wij restaureerden vele van deze typische Hoogte Kadijkpanden met halsgevel, frontaal stoepje en souterrain, zoals de nummers 12, 50, 52 en 62, 64 en 74.

De zes halsgevels van nummer 8 tot en met 18 kregen zeer fraaie geveltoppen van kwalitatief hoogwaardig beeldhouwwerk met gedeelde klauwstukken met vazen en een gebogen lijstvormig topfronton met decoratie die uitliep naar de hijsbalk. Nummer 10 en 18 hebben hun hals verloren. Bij de wijziging naar een lijstgevel in het laatste kwart van de 19e eeuw is dit pand ook met een verdieping verhoogd, waarmee de eenheid met de andere panden verloren ging.

De dubbele deuromlijsting heeft het wel gehouden. Hieraan is de indeling in onder- en bovenwoningen afleesbaar, met achter de buitenste deur de steektrap naar boven. Opmerkelijk aan deze rij van zes is dat ze geen insteek hadden. Elk huis bestond uit een woning op de beletage, twee etagewoningen en een kelderwoning. De panden hadden een diepte tot de achtergevel van 10,6 meter, waarna nog een 2,5 meter brede aanbouw volgde van 3,5 meter diep die tot en met de tweede verdieping reikte.

Gevelschildering als verdwijnend erfgoed

In 1742 staat rentenier Auke Volkers op dit adres ingeschreven. Hij betaalt ƒ 200,- huur bij inkomsten van ƒ 1000,-. Volkers kan zich voor dat geld een dienstbode veroorloven. Zo te zien aan meldingen in historische kranten was Volkers kapitein op Spaanse havens als Sanlúcar en Cadiz.

Ook volgende bewoners hadden een link met de scheepvaart: in 1851 woont hier mastenmaker J. Oort en in 1864 zeevarende C.J. Kerkhoff. In 1879 is de hoofdbewoner echter een sigarenfabrikant, C.A Theunissen. Huis, kelder, onder-voor en -achter, middenkamer, 2-hoog achter en 3-hoog achter zijn op dat moment verhuurd. In 1915 woont hier stalhouder Stüven.

Op 7 oktober 1949 werd Buurtvereniging Kadijken & Omgeving opgericht met een eigen clublokaal in het souterrain van Hoogte Kadijk 18. Het secretariaat was gevestigd op de Laagte Kadijk 2. De vereniging organiseerde allerlei activiteiten, vooral voor de jeugd, en maakte zich jaren hard voor een speelgelegenheid, die uiteindelijk aan de Laagte Kadijk kwam.

De gevelschildering werd gerestaureerd door Karin Weening van Artemisia Restaurateurs. Een aantal Stadsherstelmonumenten is voorzien van herstelde muurschilderingen, zoals iets verderop ook de gevelreclame van een inmiddels niet meer bestaand colamerk op het Kadijksplein. We zijn trots op deze schilderingen, die we wel verdwijnend erfgoed mogen noemen. Slechts weinigen verstaan nog het vak om ze te restaureren en daarbij zorgen weersinvloeden en gevelreiniging ervoor dat dit werkje met regelmaat terugkeert: een dure aangelegenheid en daarom zeker bij grotere restauraties vaak een sluitpost.