Intriges en machtsspelletjes op kasteel Nederhorst
Een geschiedenis vol machtsstrijd en intriges in een ontoegankelijk, moerassig landschap: ingrediënten die leidden tot het ontstaan van het dorp Nederhorst den Berg en zijn kasteel. De vroegmiddeleeuwse geschiedenis beschrijft prof. dr. Els N.G. van Damme in haar boek, waarvan zij op 4 juni de eerste exemplaren uitreikte. Wij mogen dit boek met korting aanbieden aan onze Vrienden.
Strategische locatie in het moeras
Ruim 25 jaar verdiepte Els Joosse-van Damme zich in de lokale historie, de laatste jaren vooral in de allereerste bewoners van dorp en kasteel. De nederzetting met oorspronkelijk de naam Werinon begon rond 780 met de stichting van een houten kapelletje in een onherbergzaam gebied. Het bleek een strategisch grensgebied op de grens tussen Holland (de huidige provincie Noord-Holland) en het Sticht (nu Utrecht) van waaruit in de daarop volgende eeuwen land werd ontgonnen, tol geheven, belasting geïnd en verdedigd.
In het boek ‘De Adellijke Stichting van Nederhorst den Berg in de vroege Middeleeuwen’ beschrijft Els van Damme de ontwikkeling in de periode van 1301 – toen de eerste burcht ‘Ter Horst’ gesticht werd door Alfer van Wulven – tot 1560. Een geschiedenis vol intriges, vriendjespolitiek, machtsspelletjes en conflicten, want grondbezit betekende macht en dus strijd. De burcht en haar bewoners kregen daarbij een steeds grotere betekenis.
Uitslaande brand verkoolde het historische archief
Els van Damme is trots op het resultaat van haar onderzoek: “Met veel vreugde heb ik hier jarenlang aan mogen werken. Ik heb nieuwe feiten aan de vergetelheid kunnen ontrukken, dat geeft voldoening.” Dat ze deze nieuwe informatie heeft weten te achterhalen is een hele prestatie omdat het kasteel in 1971, vlak na de voltooiing van een grote restauratie, voor een groot deel afbrandde. Bij deze verwoestende brand ging ook het gehele eeuwenoude archief voorgoed verloren, inclusief een kist vol grote, zeer belangrijke stukken, die net een jaar eerder vanuit het centraal archief in Den Haag naar het kasteel was teruggebracht.
De toekomst van kasteel en landgoed
Op 4 juni reikte Els Van Damme tijdens een boekpresentatie in klein gezelschap de eerste exemplaren van haar boek uit aan Paul van den Acker, voorzitter van de Harmine Wolters Stichting en aan onze projectleider Ruth van der Puijl.
Tijdens een korte presentatie lichtte Ruth de toekomstplannen toe, die wij als beoogd nieuwe eigenaar hebben: Het realiseren van betaalbare huurwoningen in het kasteel en de bijgebouwen. Om het gebouw toegankelijk te houden is er in de plannen ook ruimte voor openbare functies en zullen de tuinen open blijven voor publiek. Op deze wijze kunnen wij het kasteel behouden voor komende generaties en brengen wij de woonfunctie terug, zoals die er oorspronkelijk was in het vroeg 14e-eeuwse kasteel. Het wachten is nu op het moment dat de gemeente groen licht geeft voor de beoogde woonbestemming.
Bestel met korting
Het boek van 120 pagina’s is een bundeling van 10 jaar bijdragen aan het historisch blad ‘Werinon’ van de plaatselijke Historische Kring en bevat tientallen foto’s, tabellen, kaarten en tekeningen, vormgegeven door Theo Cozijn.
Wij mogen het boek met korting aanbieden aan onze Vrienden. U betaalt € 7,50 in plaats van € 10, exclusief verzendkosten (deze zijn € 4,50). U kunt het bestellen via vrienden@stadsherstel.nl o.v.v. ‘Boek Nederhorst den Berg’, uw adresgegevens en lidmaatschap nummer.
Het bedrag kunt u overmaken op het rekeningnummer van de Vereniging Vrienden van Stadsherstel Amsterdam: NL66 INGB 0005 659 267 o.v.v. ‘Boek Nederhorst den Berg’, uw naam en lidmaatschap nummer, waarna wij u het boek zullen toesturen.
Het boekje is eveneens te koop in ons Stadsherstel Winkeltje aan de Reguliersgracht 67. De openingstijden vindt u hier.
Bent u nog geen vriend? Geen probleem: als u nu Vriend van Stadsherstel wordt, kunt u direct gebruik maken van de korting en andere leuke aanbiedingen.
Bronnen:
- Historische Kring Nederhorst den Berg
- Gooi en Eemlander (19 juni 2021)
- Weekblad Wijdemeren (9 juni 2021)