INDE Barck

Een zeilend viermaster

In het midden van het fries van de gevel, precies op de plek waar het hoort, is een gevelsteen te vinden. In de onderrand staat “INDE BARCK” met de datum 1626. De steen stelt een naar rechts zeilend viermastschip voor.

In de 17de eeuw wordt met bark (barque, barca = boot) meestal een kleine tweemaster voor de koopvaardij en visserij aangeduid. Deze barkjes hebben één dek zonder opbouw. Toch wordt ook toen al, zoals de steen laat zien, de naam gebruikt voor grotere schepen met meerdere masten. Maar de benaming wordt vanaf de 18e eeuw pas algemeen toegepast voor de grote koopvaardijschepen.

Het in oude literatuur genoemde onderschrift BARCKMAN is verklaarbaar door de naam van de bewoner in 1601, dat was Jan Janz. Barckman. Die naam stond, toen wij het pand aanschaften, niet meer op de steen. Er is alleen nog INDE BARCK te lezen. Na het verwijderen van de oude verflagen kwam het jaartal 1626 tevoorschijn. Omdat de andere letters verhoogd liggen en het jaartal niet. Lijkt het er dus op dat de laatste drie letters van BARCKMAN door het jaartal zijn vervangen. De bewoner uit 1626 stelden er blijkbaar geen prijs op dat de steen herinnert aan de vorige bewoner en hergebruikte de steen.

De Oostzeehandel legde de basis voor de Gouden Eeuw van de republiek

De eigenaar van het pand, Jan Janz. Barckman, is korenmeter. Dat is iemand die door het stadsbestuur aangesteld is als ambtenaar om erop toe te zien dat de handel in graan eerlijk verloopt. Ze controleren of de maat juist is en het nettogewicht per hectoliter. Ze houden ook toezicht op de graanlevering. Zo bepalen en noteren ze de aangevoerde hoeveelheden en de te betalen accijns (belastingen). De uitdrukking “aan de strijkstok blijven hangen” stamt af van het afstrijken van een standaardmaat met een strijkstok bij de verkoop van graan. Het betekent dat lang niet alles ten goede komt aan wie er recht op heeft.

De Oostzeehandel, waarin de graanhandel belangrijk is, is de moedernegotie (moeder aller handel) van kooplieden van Amsterdam. Vanaf de Late Middeleeuwen vormt deze handel de voornaamste bron van de welvaart in Amsterdam. Zo kan de stad zich ontwikkelen van een weinig belangrijke plaats tot het economische centrum van Holland en de stapelplaats van Europa. De lucratieve Oostzeehandel legt de basis voor de Gouden Eeuw van de Nederlandse republiek.

Uitdragers mogen niet overal hun beroep uitoefenen

In 1879 is Hendrik Leonardus Kreeft, geboren in 1925 in Amsterdam, met beroep uitdrager hoofdbewoner van het huis. Een uitdrager is een handelaar in gebruikte artikelen, zoals kleding en huisraad. Het beroep van uitdrager is een eeuwenoud beroep. De beroepsgroep is één van de eersten die bijdraagt aan het ontstaan en de ontwikkeling van winkels in Amsterdam. Van oudsher specialiseerden sommige uitdragers zich in een bepaald soort goederen. En in het begin zijn er bepaalde plekken waar ze winkels mogen hebben of hun spullen mogen verkopen.

Op hetzelfde moment bevindt zich een tabaksaffaire op de begane grond van ons pand. De reclame TABAC EN SIGAREN is op de foto te zien. Aan het einde van de 16e eeuw komt tabak ons land in. In eerste instantie als medicijn maar als snel als genotsmiddel. Amsterdam groeit in de 17e eeuw uit tot een van de belangrijkste tabaksmarkten ter wereld. De tabak wordt in speciale ruimten gerookt en in de 18e eeuw wordt het vooral gesnoven door de gegoede burgerij. Ze hebben dan ook prachtige snuifdozen en er worden snuifceremoniën gehouden. Tijdens de Krimoorlog (1854-1856) komen de Engelsen in aanraking met de Turkse sigaret en in korte tijd wordt deze ook mateloos populair in Europa. De sigaretten worden dan door de roker zelf gedraaid of gekocht in een tabakswinkel, een tabaksaffaire zoals onze Sint Nicolaasstraat 51.