Prinsessestraat 47

De oudste man van Suriname

In 1912 kocht Coenraad Jacob Johan van der Kuyp een perceel aan de Prinsessestraat. Dit perceel hoorde vroeger bij het achterland van een erf aan de Gravenstraat. Coenraad betaalde er fl.400,- voor aan mejuffrouw Georgetina Paulina Polak. Ook kocht hij een houten huis achterin de Anniestraat en liet dit deel voor deel demonteren. Drie sjouwers verplaatsten het naar de Prinsessestraat. Coenraad bouwde de begane grond van het huis, de rest liet hij door een timmerbaas uitvoeren.

Coenraad werd geboren op 3 mei 1878 in Paramaribo en overleed aldaar als oudste man van Suriname op 105 jarige leeftijd. Zijn vader Coenraad Pieter van der Kuyp (Dordrecht 1843) was banketbakker en ging naar Suriname om te werken voor de Hernhutters (Evangelische Broedergemeente), hij trouwde in 1876 met de Joodse Sara Heijmans (Suriname 1849).

Zoon Coenraad bracht zijn jeugd door in Nickerie. Hij trouwde met de Creoolse Elisabeth Christine Oldenstam, die in 1945 overleed. Zij hadden toen zes kinderen (4 dochters en 2 zonen) die vervolgens door tante Loes uit Nederland werden opgevoed. Tante Loes kreeg haar eigen kamer op de verdieping en trouwde later met de man van haar zus. Coenraad was een veelzijdige man: imker, tuinier, timmerman, goud-, koper- en zilversmid, taxateur en postzegelverzamelaar op zolder. Hij werkte bij de Koloniale Vaartuigen als motorist en/of als machinist bij de rivier- en zeedienst.

Rechts van de deftige kamer

De constructie van de houten woningen is binnen goed zichtbaar; alleen deftige huizen kenden binnenbetimmering en behang. Binnen zijn ook goed de luiken en de regelbare jaloezieën goed te bekijken. De ramen worden altijd tussen stijlen geplaatst, die fungeren dan als kozijn. De tussenwanden zijn anders opgebouwd dan de bouwmuren. Op 60 cm hoogte tussen de stijlen bevind zich een geprofileerde lat. Onder werd de ruimte opgevuld met horizontale delen, daarboven met verticale. De wand naar de zijkamer, vaak gebruikt als deftige kamer, werd opengehouden, net als de dubbele deuren naar de achterbeuk.

Rechts achter de deftige kamer bevond zich de ruimte waar onder andere het bordenrek aan de muur hing. De afwas deed men zo uit het raam. Kleindochter Hanna herinnert zich nog dat hun Tante Loes zo bezig was. Waarschijnlijk heeft de opstelling te maken met overgang van de plaats van de keuken. Oorspronkelijk was die niet in het huis, maar op het erf. Kleinere huisjes hadden de keuken in een aanbouw achter of naast het huis, het zogenaamde kookraam of botralie.

Het verhaal achter de schenking

Dit prachtige en zeer vervallen pand heeft Stadsherstel Suriname geschonken gekregen van de 21 erfgenamen van Coenraad van der Kuyp. Dit soort schenkingen zijn zeer bijzonder. Veel Surinaamse eigenaren doen niets/kunnen niets doen met hun pand vanwege de complexe boedelproblematiek. Waardoor de panden nog meer vervallen en meestal sloop of instorting volgt. Het is vaak aantrekkelijker om de grond te verkopen ten behoeve grootschalige nieuwbouw.

Toen Stadsherstel Suriname het pand op nummer 43 in deze straat restaureerde, werd het eerste contact gelegd met één van de erfgenamen van nummer 47, Roy van der Kuyp. Van der Kuyp kende Stadsherstels directeur Ton Smit en wist daardoor dat Stadsherstel een betrouwbare organisatie was. Hij vond het zonde dat het pand er zo verwaarloosd bij stond en nam de taak op zich om de rest van de familie te overtuigen om het pand aan Stadsherstel te schenken. En dat lukte.

Ook de buren zijn enthousiast

Stadsherstel Suriname begon in 2018 met de voorbereidingen voor de restauratie en hoopte snel de benodigde financiering bij elkaar te krijgen voor het opknappen van dit monumentale pand. Helaas deden Corona en de moeilijke economische situatie, waarin Suriname nu verkeert, het project geen goed.

Gelukkig is het met behulp van de aandeelhouders van Stadherstel Suriname en fondsenwerving vanuit Nederland gelukt om de restauratie in 2022 te starten. In november 2022 was de restauratie klaar. Zo kan ook via dit pand de geschiedenis van het land, de stad, de straat en haar voormalige bewoners doorverteld worden. En kunnen wij van de prachtige Surinaamse architectuur blijven genieten.

De buurt heeft ook erg positief gereageerd op de redding van dit monument. Vooral omdat dit pand tussen twee al jaren leegstaande panden staat waardoor de onveiligheid toenam. Daarnaast betekent deze restauratie ook een verfraaiing van de omgeving. Hopelijk zullen vele buren volgen!