1673
Vorig pand gebouwd
N
Nieuwe Spiegelstraat 22
Nieuwe Spiegelstraat 22, AmsterdamDe straat is onderdeel van het Spiegelkwartier, de plek vlakbij het Rijksmuseum waar u een concentratie van antiquairs en kunstgaleries kunt vinden. In ons pand zit ook zo’n bedrijf. Dankzij Spiegelstraat 22, dat een hoek vormt met Keizersgracht 543, konden wij deze, nu weer fraaie hoek optimaal reconstrueren, en dit geeft de straat nog meer allure.
1888
Bouw huidig pand
1974
Stadsherstel eigenaar
1984
Gerestaureerd
Nu
Woningen en winkel
De straat
Spiegelstraat
Genoemd naar een Amsterdams geslacht
Het Spiegelkwartier, waar de straat waarin ons pand ligt deel van uitmaakt, ligt tussen de Herengracht en het Rijksmuseum; een historische omgeving die zijn oorsprong kent in de 17e eeuw. In 1663 wordt er een dwarsgracht gegraven tussen de Prinsengracht en de toenmalige Boerenwetering: de Spiegelgracht. Genoemd naar een bekend Amsterdams geslacht, waarvan vele leden fabrikanten waren die zeepziederijen hadden. Zo woonde in het hoekpand Oude Spiegelstraat/Singel in 1564 een Lourens Spiegel “in den spiegel’. En in 1606 woonde daar Pieter Lourens Spiegel.
In de Spiegelstraat, die later de naam Nieuwe Spiegelstraat zou krijgen, wonen aanvankelijk ambachtslieden, zoals horlogemakers, stoelenbekleders en loodgieters. Om de hoek wonen immers de rijke grachtbewoners aan wie zij hun diensten kunnen aanbieden. In 1885 wordt het Rijksmuseum geopend en vanaf 1900 vestigen zich op deze ‘oprijlaan’ naar het museum de eerste handelaren, die de in kunst- en antiek geïnteresseerde museumbezoekers graag hun assortiment willen laten zien.
Op dit moment is het Spiegelkwartier al meer dan 80 jaar het hart van de nationale kunst- en antiekhandel. Hier vindt u dan ook meer dan 70 antiquairs en kunstgaleries, die met elkaar een enorm assortiment aan antiek, oude en hedendaagse kunst bieden, variërend van exotische volkskunst, 17e eeuwse oude meesters, 18e eeuwse pendules tot hedendaags keramiek.
Eerste huis
Winkelhuis
Even gescheiden door vererving
De meester-timmerman en katholiek Harmen Rademaker liet in 1673 op het lege perceel dat hij had gekocht op de hoek Spiegelstraat/Keizersgracht, vijf huizen bouwen. Drie aan de Keizersgracht en twee aan de Spiegelstraat; de nummers 22 en 24. In 1734 worden de twee panden in de Nieuwe Spiegelstraat gescheiden. Dat komt doordat de erfgenamen van twee dochters van de eigenaren elk een pand erven. Johannes Groeneveld wordt eigenaar van nummer 22. En in 1798 worden de erven van de weduwe van Jan Groeneveld eigenaar van het pand. In 1805 komen 22 en 24 weer in één hand, als D.J. Rattink eigenaar wordt.
Hoe het huis er toen uitzag weten we helaas niet. Er zijn geen foto’s en tekeningen van gemaakt. Wel weten we dat er in 1771 twee regenbakken in de stoep aanwezig waren, want dan gaat de precario belasting in. In 1877 constateren de bouwopzichters van de gemeente dat de regenbakken er niet meer zijn, dus dan hoeft de precario niet meer betaald te worden. Wat we verder over het pand weten, is dat er in 1864 de goudsmid J.A. Nollet woont. Daarvoor, in 1851 is het pand bewoond geweest door de winkelier F.A. Bertling. En in 1879 woont er een kruier, H. Hansen.
Rol van Stadsherstel
Reconstructie van de hoek
Het oude pand was ontzettend bouwvallig en in 1888 kreeg het een nieuwe gevel. Die gevel maakte onderdeel uit van een nieuw ontwerp, waar de panden Nieuwe Spiegelstraat 24 en Keizersgracht 543 ook deel van uitmaakten. Voor de bouw van de gevel van dit brede winkelhuis, met een oppervlakte van 8,70 x 4,60 m2 vragen G. Nieuwstad en J.C.C. Recourt vergunning aan. De heren waren in 1886 een vennootschap aangegaan, met als doel het aankopen van bouwterreinen, om daar huizen voor de verkoop en verhuur op te bouwen. Meer over het huis kunt u hier vinden.
In 1959 worden van de panden Nieuwe Spiegelstraat nummer 24 en Keizersgracht 543 de bovenkanten afgehaald omdat ze bouwvallig zijn. Stadsherstel wordt in 1974 eigenaar van deze panden. In 1984 wordt Nieuwe Spiegelstraat 22 gerestaureerd en worden de naastgelegen panden herbouwd. De hoogtematen en detailleringen konden de bouwers goed afkijken van het pand dat er nog in zijn geheel stond: het pand Nieuwe Spiegelstraat 22. Door de panden Nieuwe Spiegelstraat 22 en 24 en Keizersgracht 541 en 543 op de verdiepingen samen te voegen, ontstonden er in totaal zeven woningen en twee bedrijfsruimtes.
Meer informatie
Bronnen:
Archief Stadsherstel
Stadsarchief Amsterdam
Beeldbank Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed
Beeldbank Rijksmuseum
Delpher
Aan dit project hebben meegewerkt:
Restauratiearchitect: Prins B.V.
Restauratieaannemer: Schakel & Schrale B.V.
