Nieuwe Prinsengracht 29

Hier stonden een hoedenmakerij en een pakhuis

In 1686 wordt door de Burgemeesteren en Thesaurieren van Amsterdam aan hoedenmaker Dirk Colonius (1655-1720) het erf, waarop ook het latere Nieuwe Prinsengracht 29 zal komen, “verhuurt voor soo langen tijd als hij hetselve alleenlijk tot het maken ende bereiden van hoeden sal gebruiken”. Colonius betaalt hiervoor ƒ 50,- huur per jaar; hij huurt in dezelfde tijd nog andere kleine terreinen in hetzelfde blok tussen de Amstel en de Weesperstraat, de Prinsengracht en de Kerkstraat. Op dit betreffende perceel komt een hoedenmakerij en een pakhuis, met een erf daarachter.
Behalve hoedenmaker was Colonius tussen 1693 en 1715 regent van het Spin- en Nieuwe Werkhuis en van hem zijn een houten wapenschild en een schilderij met vijf andere regenten uit 1699 bewaard gebleven.

In 1734 worden de betreffende terreinen verkocht, onder andere aan Eva Colonius, een zuster van Dirk. Een half jaar later is Eva overleden en wordt “een gedeelte van een pakhuis van de voormalige hoedenmakerij met een erf daarachter” voor ƒ 9600,- verkocht aan Adrianus Oxfort en Gerrit Colthoff, elk voor de helft. Het betreft hier de erven met nummer 5 en (het huidige nummer 29) nummer 6. De regenbakken aan de achterzijde zijn niet bij de koop inbegrepen.

Job Seaburne May koopt dit huis voor zijn gezin

Oxfort en Colthoff laten hier vervolgens drie huizen bouwen, waarvan nummer 29 het middelste is. Deze zijn in 1736 getaxeerd. In 1755 zijn beide heren overleden en koopt Francois Schutte ½ part van het huis en erf voor ƒ 2000,-. In 1768 komt hij ook in bezit van de andere helft voor ƒ 4000,-. Het huis wordt op dat moment bewoond door de Joodse makelaar De Paz.

In 1780 komt het huis in handen van de familie Senator die hiervoor ƒ 7150,- contant betaalt. Abraham Senator wordt eigenaar voor een half part, de voogden van de minderjarige Jacob jr. en Izaac Senator kopen namens hen de andere helft. In 1788, als zij 25 jaar zijn geworden en dus de meerderjarigheid bereikt hebben, is hun deel aan hen overgedragen en zij verkopen dit direct voor ƒ 3600,- aan eerdergenoemde Abraham. In 1809 verkoopt hij het huis en erf voor ƒ 6900,- aan Job Seaburne May (1765-1827), die in die periode al een verdienstelijke carrière bij de marine heeft opgebouwd: hij schopt het tot kapitein-luitenant ter zee met een onberispelijke staat van dienst. In 1801 trouwt hij bij een van zijn reizen met Ann Brander, de dochter van de Britse consul in Lissabon.

“Dan maken wij hedenavond de revolutie”

Nadat de stadhouder in 1795 op de vlucht is geslagen weigert May een eed af te leggen aan het nieuwe bewind en hij leeft enige tijd in ballingschap. Na terugkeer oefent May “eenige commercieele betrekkingen” uit om in zijn levensonderhoud te voorzien. Niet duidelijk is waaruit deze handelsactiviteiten precies bestaan, maar kennelijk doet hij het niet onverdienstelijk aangezien hij dit huis kan betrekken met zijn groeiende gezin.

Een jaar later wordt het Koninkrijk Holland ingelijfd bij Napoleons Keizerrijk. In november 1813 wordt duidelijk dat het eind van de overheersing nabij is als de kozakken, de voorhoede van de geallieerde legers, een snelle opmars maken. De kring rond de Oranjegezinde edelman Gijsbert Karel van Hogendorp – later gezien als de ‘grondlegger’ van het Koninkrijk – besluit dat Amsterdam, waar de onvrede groot is, het toneel moet worden van een revolte. May, Oranjeman met een militaire achtergrond, zou een grote rol gaan spelen bij deze Omwenteling van Amsterdam. Daags nadat hij hierover met Van Hogendorp overleg had gevoerd in Den Haag verneemt hij van zijn vrouw dat het Franse garnizoen die nacht Amsterdam overhaast heeft verlaten. Zal het in dit huis zijn geweest dat May daarop zijn woorden sprak: “Dan maken wij hedenavond de revolutie”?

Van de Nieuwe Prinsengracht naar de prins van Oranje

Het was 15 november 1813 en het begin van een grote volksoproer waarvan de leiding in handen was van May en waarbij door de ‘bijltjes’ onder meer de gehate Franse douanehuisjes in brand werden gestoken. Waarom nu juist die gebouwtjes? Voor veel Amsterdammers belichaamden zij het ‘Continentaal Stelsel’, een maatregel van keizer Napoleon I die alle handel tussen Europa en aartsvijand Groot-Brittannië verbood. Het Amsterdamse handelsklimaat leed zwaar onder deze economische blokkade. De Franse douaneambtenaren waren bovendien gehaat in de stad vanwege hun vele bevoegdheden en brute, willekeurige optreden.

De volgende dag, 16 november, wordt een voorlopig stadsbestuur ingesteld waarvan ook May deel uitmaakt. Eind november reist hij in opdracht van Van Hogendorp in een visserspink naar Engeland om de prins van Oranje terug te brengen naar het vaderland. In hoeverre het aan de overredingskracht van May te danken is zal wel altijd onbekend blijven, maar een week later zet Willem Frederik van Oranje-Nassau als prins voet aan wal en op 2 december wordt hij in Amsterdam uitgeroepen tot Soeverein Vorst.

May is in 1814 ook een van de 600 aangewezen leden van de Vergadering van Notabelen waarbij de nieuwe Nederlandse grondwet wordt aangenomen. In 1815 verhuist het gezin uit dit huis naar Rotterdam, waar May de functie van commandant-directeur der Marine zou gaan bekleden.