Kringenwetboerderij Zeehoeve

Jongeren met een grote afstand tot de arbeidsmarkt werkzaam op de forten

Stadsherstel restaureert het gehele complex en verhuurt het aan Stichting Herstelling, die mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt werkervaring laat opdoen door het opknappen van de forten van de Stelling van Amsterdam. Stadsherstel maakt dankbaar gebruik van deze organisatie bij de restauratie van haar forten. Ook hebben zij tijdens de restauratie van de Zeehoeve meegeholpen met onder andere schilderwerk. Ook hebben ze de moestuin en fruitboomgaard hersteld. Als je het terrein op komt dan waan je je op een boerderij waar de boerin nog steeds de scepter zwaait.

In de Zeehoeve was het Diagnosecentrum van de Stichting gevestigd. Dit onderdeel van Herstelling stelde zich ten doel met een praktisch ingestelde test- en oriëntatie cyclus de deelnemers binnen 2 maanden te voorzien van een adequaat en zorgvuldig advies, dat aansluiting op een passend werktraject. Herstelling heet nu Amsterdam werkt en is nog steeds onderdeel van de gemeente Amsterdam.

Van Uijlenbosch naar Kringenwetboerderij Zeehoeve

De eerste boerderij op deze plek – genaamd ‘Het Uijlebosch’ – is in 1847 gebouwd en ligt vlakbij ‘Batterij bij Diemerdam’, een klein in oorsprong achttiende-eeuws fort dat in 1883 bij de Stelling van Amsterdam wordt getrokken. Het huidige houten woonhuis – de Zeehoeve – dateert van 1881.

Bij de (her) bouw van de boerderij moest rekening gehouden worden met de Kringenwet van 1853. Waarin regels staan over een vrij schootsveld wat vereist word rondom elk militair object. Om elk vestingwerk zijn drie kringen met afstanden van resp. 300m 600 en 1000 meter, betiteld als kleine, middelbare en grote kring., waarbinnen beperkingen met betrekking tot de bouw van kracht zijn. Binnen de eerste kring mag helemaal niet gebouwd worden, en ook de beplanting is onderhevig aan vergunningen. Tussen de 300 en 600 meter, waaronder de Zeehoeve valt mag gebouwd worden zonder vergunning van het Ministerie van Oorlog, maar wel na overleg met de bevelhebber van het aanpalende vestingwerk.

In elk geval moeten alle gebruikte materialen brandbaar zijn, met uitzondering van de fundering, schoorsteen en dakbedekking.
Als de vijand nadert dat moeten deze gebouwen snel neergehaald of in brand gestoken kunnen worden, zodat men vanuit het fort een vrij schootsveld heeft.

Dr. Mezger liet de Kringenwetboerderij bouwen, hij was de vader van de fysiotherapie

Een bedrijf in de nabijheid van en vestingwerk lijkt door de Kringenwet, en de kans op het moeten slopen van het gebouw, een riskante onderneming. Een boerderij was echter noodzakelijk om onderdak te verschaffen aan het vee dat door begrazing de omringende beplanting laag houdt, terwijl de bemanning van het fort afzetgebied is voor eieren, melk, vlees e.d. De Kringenwet 1853 voorzag bovendien in schadevergoeding als er noodzakelijk gesloopt moet worden.

De Amsterdamse arts dr. Johan Georg Mezger (1838-1909) was in 1880 eigenaar van de Uylenboschpolder en liet boerderij De Zeehoeve bouwen als belegging. Hij volgde een studie tot plattelandsgeneesheer en wordt gezien als Nederlandse grondlegger van de fysiotherapie. Vader van de fysiotherapie en de vorstenwrijver wordt hij wel genoemd. In het Amstel Hotel lieten de groten der aarde zich bij bosjes door hem behandelen. Dr. Mezger behandelt succesvol een zoon van koning Willem III. En in 1870 wordt hij benoemd tot ‘specialist in de behandeling van gewrichtsaandoeningen’ en onderscheiden tot Officier in de Orde van de Eikenkroon. Een lijst van eikenbladeren sierde de dakkapel van het voorhuis van de Zeehoeve. Zou de in 1870 ontvangen onderscheiding hiervoor als inspiratie hebben gediend?