Kerkstraat 418

Grachtengordel uniek in de wereld

De meest bijzondere plekken ter wereld staan op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Het gaat om waardevolle culturele en natuurlijke monumenten. Ze zijn zo uniek en van universele waarde dat ze voor de toekomst bewaard moeten blijven. Sinds 2010 staat de Amsterdamse grachtengordel op de lijst. Maar wat maakt dit gebied nu zo bijzonder?

De wortels van de grachtengordel zijn verankerd in de 17e eeuw, toen de stad uit haar voegen groeide en het gebied werd ontwikkeld door én voor de burgers van Amsterdam. De stad beleefde haar Gouden Eeuw in economisch, politiek én cultureel opzicht. Een flinke uitbreiding was hard nodig. Het stadsbestuur maakte daarom een uitbreidingsplan dat Amsterdam vijf keer zo groot zou maken.

De grachtengordel, met zijn 14 kilometer gracht en 80 bruggen, is een stedenbouwkundig, waterbouwkundig en architectonisch meesterwerk. Het gebied was door de systematische aanplant van bomen langs de grachten en de aanleg van prachtige tuinen meteen een heel groene stad. Deze planmatige stadsuitbreiding heeft tot ver in de 19e eeuw over de hele wereld als voorbeeld gediend. De grachten staan sindsdien symbool voor de burgercultuur en de openheid die de stad kenmerkt. Het is een woon- en werkgebied met multifunctionele koopmanshuizen en stadspaleizen. Al deze waarden maken de grachtengordel bijzonder in de wereld.

De eerste kunsthandelaar vestigde zich in de Kerkstraat

De Kerkstraat maakte deel uit van het plan voor de vierde uitleg, dat Daniël Stalpaert in 1663 ontwierp. Hij bedacht o.a. deze extra straat tussen de Keizersgracht en de Prinsengracht om de grachtenhuizen een achteringang te verschaffen waar men een koetshuis kon bouwen. In dit huis is nooit een koetshuis geweest. Waarschijnlijk omdat het bijna op de hoek van de Amstel/Kerkstraat staat en de huizen van de Amstel een verbinding tussen Kerkstraat 418 en het daar achterliggende huis aan de Prinsengracht in de weg stond. Er heeft meer dan 250 jaar een smid in het huis zijn bedrijf gehad. Daarna had het andere functies.

Wanneer u nu bij de kruising Kerkstraat, Nieuwe Spiegelstraat staat, ziet u het Spiegelkwartier tegen de achtergrond van het Rijksmuseum. Deze buurt heeft zich de laatste eeuw ontwikkeld tot een vestigingsplaats van kunsthandelaren en antiquairs. Dat was echter niet altijd zo. De eerste kunsthandelaar streek neer in de Kerkstraat, op nummer 219. En op deze plek in de Kerkstraat bevonden zich midden vorige eeuw ook twee winkels die sieraden verkochten. Tot 1957 is Magasin Occasion in het pand gevestigd, in dat jaar vindt de liquidatie veiling van sieraden plaats.

Kerkstraat 418 is een rijksmonument met dwarskap gebouwd in 1671. Tijdens de verbouwing van 1935, toen de smid uit dit huis trok, is de dakkapel aangepast van een tweeraams naar een drieraams dakkapel met roedeverdeling. Daaronder bevindt zich een gepleisterde gevel met 18e-eeuwse ramen. De indeling van de houten pui is ook bij de verbouwing in 1935 aangepast. Het had eerst een deur in het midden.