Binnen Brouwersstraat 32

Geen monument?, maar typisch Stadsherstel

Op het erf Binnen Brouwersstraat 30 staat een samengesteld gebouw: aan de voorzijde het eind-19e-eeuwse hoofdhuis met kelder, begane grond, twee verdiepingen en een zolder onder een grotendeels plat dak.

Het achterste gedeelte betreft een ouder bouwdeel, bestaande uit een begane grond, eerste verdieping en een zolder met vliering. Tot slot verbindt een tussenbouw op de begane grond het voorste en het achterste bouwdeel.

Op een kaart uit 1649 is Binnen Brouwersstraat 30 al bebouwd. Ter plaatse van het huidige achterhuis stond een apart gebouw dat ontsloten was vanaf de Mandenmakerssteeg. Deze steeg bevond zich achter en min of meer parallel aan de huizen aan de Binnen Brouwersstraat. De steeg was toen toegankelijk vanaf de Brouwersgracht, maar ook vanaf de Binnen Brouwersstraat via één of meerdere smalle stegen. Voor zover te zien, en voor zover nauwkeurig aangegeven, lijkt het huis aan de Mandenmakerssteeg een dubbel pand onder twee achter elkaar gelegen zadeldaken te zijn, met de noklijn evenwijdig aan de steeg.

Het voor- en achterhuis hebben een eigen perceelnummer. De buurtkaart uit 1875 laat zien dat het achterhuis nummer 32 heeft, wat aangeeft dat dit huis ontsloten was vanuit de steeg aan de Binnen Brouwersstraat, en vermoedelijk ook de entree van dit huis aan deze steeg lag. Deze “zijtak” van de steeg wordt zowel de Mandenmakerssteeg genoemd als de Mandenmakersgang.

Afsluiten steeg met 5 meter hoge muur

J.F.J.C. Goossens is in 1944 eigenaar van de percelen Binnen Brouwersstraat 30-38 en sinds 2 februari 1944 ook eigenaar van de Mandenmakerssteeg.

Hij vraagt een vergunning aan “(…) tot het, volgens de bij dat adres overgelegde tekening, afsluiten van de Mandenmakerssteeg door middel van een gemetselde muur.”

Het bijgaand schrijven van Goossens luidt: “De steeg heeft aan het einde een breedte van 1,10 m en aan het begin bij de Binnen Brouwersstraat is dezelfde circa 0,60 m breed en afgesloten met een ijzeren hek. De bedoeling is de steeg aan het einde af te sluiten met een stenen muur ter hoogte van 5 m. Dit ter meerdere beveiliging van de percelen tegen inbraak; bij Fa. Avis, belendend aan mijn perceel nr. 30, is reeds vijf maal ingebroken, met diefstal gepaard gaande. De gang is op 2 februari 1944 door mij van de gemeente gekocht.”

Kennelijk wordt het pand achter op het huidige erf, Binnen Brouwersstraat 32, nog apart bewoond, en wordt met de Mandenmakerssteeg het gedeelte van de steeg bedoeld dat op de tekening behorende bij de aanvraag in groen is aangegeven. De vergunning wordt verleend.

Hoge tot positieve monumentwaarde

Het voorhuis uit 1900 en het achterhuis, dat vermoedelijk uit de 17e eeuw dateert, hebben samen met de Mandenmakerssteeg, die zowel langs de linkerzijde van Binnen Brouwersstraat 30 loopt als achter dit adres, de stedenbouwkundige opzet sinds de 17e eeuw behouden en hebben hierdoor een hoge monumentwaarde.

Het huis uit 1900, opgezet als bedrijf met bovenwoningen, is in grote lijnen een in Amsterdam veelvoorkomend type uit het laatste kwart van de 19e eeuw en heeft om die reden ook een hoge waarde. Het veel kleinere pand aan de achterzijde maakt deel uit van een netwerk van stegen, gangen en sloppen in de Haarlemmerbuurt en de Jordaan, waar op de achterterreinen veel kleine woningen stonden, meestal gedeeld door meerdere gezinnen per pand. Dit pand, met het voormalige adres Binnen Brouwersstraat 32, behoort tot dit type en heeft daarom eveneens een hoge monumentwaarde.

Van het achterhuis zijn drie van de vier gevels grotendeels 17e-eeuws. De balklagen uit deze periode zijn, met uitzondering van één in bouwhistorisch opzicht hoog monumentale balk, verdwenen, en van de oorspronkelijke kapconstructie resteert slechts de helft. De verbouwing uit het laatste kwart van de 19e eeuw heeft op zichzelf waarde. Het geheel heeft daarom een hoge tot positieve monumentwaarde.