Amstel 264

Zijn schoonfamilie was eigenaar dan diverse molens

De stad dankt haar ontstaan en naam aan de rivier waar ons pand aan staat. Rond 1670 werden de laatste erven van de tweede uitleg van de grachtengordel uitgegeven. De eerste uitleg vanaf 1612, liep van het IJ tot aan de Leidsegracht. Vanaf 1662 werden de grachten doorgetrokken richting de Amstel. De stad verkocht de erven zodat er gebouwd kon worden. Vaak werden de erven gekocht door iemand die het snel doorverkocht. Dit gebeurde meestal met winst.

Dit was ook het geval bij het erf Amstel 264. In 1671 verkochten Burgemeesteren en Thesaurieren van Amsterdam drie erven aan de Amstel / hoek Kerkstraat (later Amstel 262-264) aan koopman Gerrit van Enst. In totaal betaalde hij fl. 4740,- voor de aankoop. Van Ernst kocht meerdere percelen in de stad. Zo was hij ook eigenaar van twee percelen aan de Keizersgracht en twee percelen aan de Kerkstraat.

Gerrit van Enst werd in 1668 ook eigenaar van diverse molens, zoals onze molen De Gooyer. Die molens nam hij over van zijn schoonmoeder Sara Piemand, weduwe van Jan Minuit. De familie Minuit had in de tweede helft van de 17e eeuw grote belangen in de Amsterdamse korenmolens.

Het huis is nog niet ingetimmerd

In 1671, een maand nadat Van Ernst eigenaar geworden was van het perceel aan de Amstel, verkocht hij de grond door aan Mattijs Janssz van Diemen. Janssz van Diemen was meesterhuistimmerman en betaalde fl.6400 voor het perceel. En zo had Van Ernst met weinig inspanning in korte tijd bijna fl.2000,- verdiend!

Van Diemen had zo’n acht maanden daarvoor al het erf aan de linkerzijde gekocht, het latere Amstel 266. Hij had nu dus de erven van Amstel 262 t/m 266 in bezit. Naar alle waarschijnlijkheid was de meestertimmerman begonnen aan de bouw. Kennelijk gingen de zaken niet zo goed, want drie jaar later, in 1674, werd de boedel van Van Diemen geveild. Timmermansknecht Jan Jacobse Groenewoud kocht het huis (wat toen nog niet afgebouwd was) voor maar fl. 2400,-.

In 1680 werd het huis verkocht aan Marretje de Raven, weduwe van Vincent Bolhamer voor fl.1970,-. Zij bleef 28 jaar eigenaar. Toen zij het huis kocht was het kennelijk nog steeds niet af, want als bijzonderheid staat in de koopakte vermeld dat de gedeelde muur ‘voornoemt noch onbetaelt sijn ende bij intimmering van de voornoemde gemene muuren zal de kooperse (koopster) die volgens taxatie van de rooijmeesters moeten aannemen ende betalen.’

De balken moesten blijven

Bij de verkoop in 1708 wordt vermeld dat het huis naast een bakker ligt. Dat is het pand op de hoek van de Kerkstraat 262, waar tot ver in de 19e eeuw een bakker zou zitten. In 1742 wordt ons huis bewoond door J. Meijer met één dienstbode. Hij is schipper en vaart op Muiden en Naarden. Een paar eigenaren later is Amstel 264 in handen van Roelof en Barbara Drayer.

In 1781 komen zij voor in het precarioregister, omdat er fl. 1,04 aan rechten moest worden betaald voor het secreet dat onder de stoep van het huis zat. In 1805 was het huis in twee gedeelten verhuurd, de kelder voor f 110,- en het huis voor f 350,- per jaar.

In oude krantenartikelen zie je dat het huis later voor een groter gedeelte als bedrijfsruimte in gebruik genomen wordt. Nadat het huis in korte tijd vaak van eigenaar is gewisseld wordt er in 1910 een vergunning verleend om het perceel te verbouwen tot ‘woning voor een gezin’. De buurman tekende echter bezwaar aan. Een probleem was dat de gemeenschappelijke bouwmuur nagezakt was door een vroegere verbouwingen en daarom moesten de balken blijven zitten en zo geschiedde.

Gedeeld eigendom met Stichting Rotary

Met dit doel werd Amstel 266 door ons gekocht terwijl de Rotary Stichting nummer 264 verwierf. Samen met de stichting werd overeenstemming bereikt over de wederopbouw van beide panden, die onder beheer van Stadsherstel plaats zou vinden. Architect Rappange verkreeg de opdracht tot het maken van een wederopbouwplan waar snel mee gestart zou worden.

In 1969 was het gereed. Om de beschikbare ruimte in beide panden optimaal te benutten, werd met de Rotary Stichting overeenstemming bereikt over een horizontale eigendomsverhouding van deze percelen. Zo kreeg de stichting de begane grond verdieping en het souterrain over de volle breedte van de beide panden. Stadsherstel kreeg de daarboven gelegen verdiepingen. De Rotary Stichting had kantoren en een vergaderzaal, archiefruimte en een keuken tot haar beschikking voor haar eigen stichting.

In ons jaarverslag van 1970 lezen we dat de herbouw van de twee percelen een mooi voorbeeld was hoe herstel van de verminkte stad zou kunnen plaatsvinden. Door terug te grijpen op zich in het Gemeentearchief bevindende gegevens over de oorspronkelijke bebouwing. Het huis had eerst een tuitgevel en heeft nu een herplaatste klokgevel uit de stijlperiode van Lodewijk XV. Helaas is onbekend van van welk pand deze gevel afkomstig is. Het pand heeft een asymmetrische kuif en bijpassende voluten en holle en bolle lijstprofileringen.

Op 29 januari 1923 opgericht

Rotary is een internationale organisatie. De leden zetten zich in om vanuit een gedeelde passie en betrokkenheid het welzijn van mensen overal in de wereld te verbeteren. In bijna alle landen ter wereld is een Rotaryclub te vinden. Samen met andere clubs realiseren Rotarians internationale projecten om de grootste uitdagingen van onze tijd aan te pakken. In totaal zijn er ongeveer 16.000 Rotarians in Nederland. De eerste club is in Amsterdam ontstaan. Vanuit deze moederclub zijn er 50 clubs in Nederland ontstaan.

De doelstelling van Rotary komt kernachtig tot uitdrukking in haar lijfspreuk: ‘Service above Self’. Bij Rotary doen ze dat actief en maakt man dat samen zichtbaar. Rotarians zijn ‘People of Action’. Iets van jezelf geven, dienstbaar zijn. Niet alleen door het mede opzetten van lokale en wereldomvattende fundraisingprojecten, maar ook door het ter beschikking stellen van (vak)kennis.
De 4-Way test is een praktische leidraad, het zijn vragen, die Rotarians gebruiken bij de dingen die ze denken, zeggen of doen in relatie tot alle menselijke relaties.

1. 1. Is het waar?
2. 2. Is het billijk voor alle betrokkenen?
3. 3. Bevordert het onderling vertrouwen en vriendschap?
4. 4. Komt het alle betrokkenen ten goede?

Zie voor meer informatie: www.rotary.nl