Winkelkast krijgt kleur terug dankzij de Vrienden
De mooie 19e-eeuwse winkelkast in het hoekhuis naast de Amstelkerk krijgt zijn kleur terug. Het was even zoeken maar gelukkig konden we het historisch verflagenpakket blootleggen. Karin van der Lem legt uit hoe ze te werk is gegaan.
De afdeling Communicatie, Fondsenwerving, Vrienden & Vrijwilligers gaat vanaf het nieuwe jaar haar intrek nemen in twee winkelhuizen aan de Reguliersgracht, naast de Amstelkerk. In Reguliersgracht 67 bevindt zich nog een mooie 19e-eeuwse open winkelkast. Deze zal vanaf februari gevuld worden met leuke Stadsherstelspulletjes en dat deel van het pand wordt dan ook als Stadsherstelwinkeltje omgedoopt. U bent hier vanaf februari 2022 van harte welkom.
De open winkelkast heeft nu een donkerblauwe kleur. Wij vermoedden dat dat niet de originele kleur is en hebben daarom Karin van der Lem, zij heeft haar opleiding tot restaurator en kleuronderzoeker genoten aan de Universteit van Amsterdam, gevraagd of zij een kleurhistorische inventarisatie wilde uitvoeren naar het historische verflagenpakket van de kast. Dat onderzoek hebben ook vastgelegd in een filmpje.
Onderzoek door middel van tekeningen en foto’s
Maar eerst is voor de kleurhistorische context gebruik gemaakt van de beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam. We kwamen erachter dat in 1863 door de toenmalige eigenaar en banketbakker J.J. Vingerhoed een vergunning aangevraagd is voor herstel en verfraaiing van de winkelpui. Gezien de neoklassieke stijl van de pui is het goed mogelijk dat gelijktijdig met deze verbouwing ook de winkelkast is vervaardigd.
De oudste historische foto in het Stadsarchief waarop de winkelkast te zien is, dateert uit 1937. Hierop is duidelijk te zien dat de kast in een lichte tint is geschilderd. Vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw, wanneer de winkel in handen komt van schildersbedrijf Niezen, is de winkelkast in een donkerdere tint geschilderd.
Onderzoek doen op de kast zelf
Verder is de belangrijkste bron de kast natuurlijk zelf. Om te onderzoeken of er nog historische verflagen aanwezig waren zijn onder de huidige verflaag verschillende puncties en sonderingen gezet. Dit zijn beperkte blootleggingen en kleine boringen. Ter aanvulling werden enkele stratigrafieën oftewel kleurtrappen gemaakt. In deze kleurtrappen werden de verflagen door middel van een chirurgisch scalpelmesje laag voor laag weg gekrabd. Dit levert een globale indicatie voor de aanwezigheid van een historisch verflagenpakket en de mogelijke waarde daarvan. In onderstaand filmpje vertelt Karin wat ze allemaal aantrof.
Op basis van beide onderzoeken kan voorzichtig verondersteld worden dat de oorspronkelijke uitmonstering van de winkelkast houtimitatie moet zijn geweest, in een blondeiken kleur met als differentiatie bladgoud op de kapitelen. Dankzij de Vrienden kunnen wij deze afwerkingen terug laten brengen op de kast. In een volgende nieuwsbrief zullen wij door middel van een filmpje laten zien hoe deze schildertechniek uitgevoerd wordt. En straks in februari kunt u de kast zelf bewonderen. Mèt het kleurtrapje, want dat laten we zitten.
Bronnen:
Beeldbank Amsterdam
Archief Stadsherstel en
Onderzoeksrapport van Karin van der Lem.