Onderwijzerswoning

Hier schrijft Cornelis Johannes Kieviet zijn eerste boek over Dik Trom

Cornelis Johannes Kieviet is in 1858 in Hoofddorp geboren. Nadat hij als kwekeling in Delft studeert, krijgt hij op 19-jarige leeftijd zijn eerste betrekking, als hulponderwijzer in Vijfhuizen. Na het behalen van zijn hoofdakte wordt hij in 1883 onderwijzer op het schooltje van Etersheim. In 1903 volgt een nieuwe aanstelling in Zaandam.

Zijn liefde voor lezen krijgt Johan Kieviet van huis uit mee. Zijn vrienden moedigden hem aan om zijn verhalen op te schrijven. In Etersheim krijgt hij daar de tijd voor en bedenkt hij Dik Trom. De jonge schoolmeester vind de jeugdboeken in zijn tijd te braaf en wil het anders doen. Hij schrijft elke dag tien pagina’s op zijn zolderkamertje in een schoolschrift. Zijn schrijfsels laat hij eerst door zijn vrouw lezen en daarna aan de oudere kinderen in de klas. Aan hun reacties kan hij zien of er nog iets veranderd moet worden.

Het is een bijzonder kind, en dat is-ie

Het boek over Dik Trom slaat aanvankelijk niet aan, omdat men ondeugd en opstaan tegen gezag geen goed voorbeeld voor opgroeiende kinderen vind. Als uitgever Kluitman Johan Braakensiek (bekend van zijn spotprenten in ‘De Amsterdammer’) vraagt de boeken te illustreren, wordt Kieviet bekend als kinderboekenschrijver. In 1891 verschijnt Uit het leven van Dik Trom. Een vaak herhaalde uitspraak van Dik Troms vader is: Het is een bijzonder kind, en dat is-ie. En Dik Trom is al vanaf zijn geboorte dik als bijschrift bij het eerste plaatje staat dan ook: Wel wel, wat een driedubbeldik kind is dat!

Hiermee wordt Kieviet een van de eerste moderne kinderboekenschrijvers en is hij een voorloper van auteurs als Annie M.G. Schmidt. Kieviet schreef bijna vijftig boeken, waarvan, naast de Dik Trom serie van zes delen, Fulco de Minstreel het meest bekend is. Ook vrije bewerkingen van klassieken (Gullivers Reizen, Tijl Uilenspiegel) zijn van zijn hand. Kieviet heeft zelfs een musical geschreven ter gelegenheid van de 100 jaar Onafhankelijkheid (1913), die in Zaandam wordt gevierd.

Kleindochter en achterkleinzoon eren hun beroemde familielid

De officiële overdracht van het gerestaureerde Klaslokaal door Stadsherstel aan de Stichting wordt feestelijk gevierd op 7 december 2012. Ton van der Lee (de achterkleinzoon van Joh. Kieviet) presenteert er zijn nieuwe boek ‘Dik Trom in Afrika’ en Job Cohen leest er een hoofdstuk uit voor.

Hiermee wordt het startschot gegeven voor de volgende stap: de inrichting van het Klaslokaal anno 1880 door de vrijwilligers en de eerste officiële tentoonstelling. Er worden informatie panelen aangebracht met allerlei informatie over C. Joh. Kieviet, zijn leven en werken. Twee vitrinetafels laten door Rosette Zandvoort, Kieviets kleindochter, in bruikleen gegeven spullen van Kieviet zien en er wordt een interview met Rosette Zandvoort getoond. Op woensdag 27 maart 2013 gaat het schooltje officieel open voor het publiek, Rosette Zandvoort opent het.

Achterkleinzoon Ton van der Lee schrijft drie moderne Dik Tromboeken. “De nieuwe Dik Trom” gaat over de achterkleinzoon van Dik Trom, die bevriend raakt met een Maasai jongetje. Het tweede boek heet Dik Trom in Afrika en het derde boek gaat over Dik Trom en de Verzonken Schat. Natuurlijk zijn deze boeken in het museumpje te vinden. Ook schreef Van der Lee een biografie over zijn beroemde overgrootvader.

In het kinderboekenmuseum wordt de ontstaansgeschiedenis van het boek van Dik Trom voor een breed publiek belicht. Ook is er aandacht voor de rol die Kieviet heeft gespeeld als auteur van het boek en als vernieuwer van het Nederlands onderwijs rond 1900. Bovendien wordt een beeld geschetst van de omgeving waarin hij leefde, het dorp Etersheim en de omliggende streek. Dit alles gebeurt dus in het gebouw waarin hij van 1883 tot 1903 heeft gewoond, geschreven en onderwezen, het pareltje van de collectie dus.

Het schooltje heeft – net als vroeger – maar één klaslokaal. Door de oude schoolbanken, een potkachel, nostalgische schoolborden en klompen onder de kapstok, waant u zich in vroeger tijden. In de grote boekenkast staan behalve verschillende uitgaven van Dik Trom boeken, vele andere boeken van C. Joh. Kieviet. De collectie van het Kinderboekenmuseum bevat daarnaast kinderboeken van vóór 1940. Naast de vaste collectie is er een steeds wisselende tentoonstelling te zien. Kinderen mogen zich verkleden als Ot en Sien op klompen. En wie wil, mag plaatsnemen in de schoolbanken en schrijven met een kroontjespen of met een griffel op een lei.

Bekijk op www.hetschooltjevandiktrom.nl meer over het schooltje en de actuele openingstijden.

TIP: Een bezoek aan het schooltje in leuk te combinatie met Het Dik Tromwandelpad (3km)