Aangekocht: ‘Rosenstock- Huessy Huis’ in Haarlem

Sinds 1970 staat het Rosenstock- Huessy Huis in het teken van zorgen voor de medemens. In de eeuwen daarvoor stond het bekend als  het St. Jacobsgodshuis ontstaan uit een nalatenschap van Lysbeth Jan Bette Heinricxzoon, een Haarlemse weduwe, die in 1437 besloot haar huis te bestemmen tot gasthuis voor armen. Het bijzondere complex, bestaande uit vier panden in hartje Haarlem, werd op de laatste dag van 2015 overgedragen aan Stadsherstel Haarlem, een volle dochter van Stadsherstel Amsterdam.
 

Overname
Geruime tijd hebben de Stichting Rosenstock-Huessy en Stadsherstel met elkaar de aspecten van deze overname onderzocht. De stichting zocht een betrouwbare partij, die de zorg voor dit bijzondere complex kan overnemen en voor een goed toekomstperspectief kan zorgen. In goede samenwerking is geconcludeerd dat deze overdracht een stevige basis voor de toekomst van het complex is. Bij deze overdracht is ook vanaf het begin de Bewonersvereniging Rosenstock-Huessy Huis betrokken geweest, waarbij onderling duidelijke afspraken voor de toekomst zijn vastgelegd. Stadsherstel Haarlem zal de komende jaren in dit historische complex gaan investeren om zo de kwaliteit van het complex op diverse fronten te verbeteren. De Stichting Rosenstock-Huessy zal daarbij het maatschappelijk gedachtegoed van de stichting en de bewonersgroep blijven bewaken en ondersteunen.

Het Rosenstock-Huessy Huis, het voormalig St. Jacobsgodshuis, ligt binnen de oude omwalling van de stad Haarlem aan de oostzijde van het Spaarne, een gedeelte van de stad waar Stadsherstel in de Spaarnwoudestraat en aan het Spaarne al meer bezit heeft.

Historie van het St. Jacobsgodshuis
In 1437 is het St. Jacobsgodshuis opgericht uit de nalatenschap van de weduwe Lysbeth Jan Bette Hendricxzoon. Het bood onderdak aan armen, hulpbehoevenden en reizigers onder leiding van broeders en zusters van het St. Jacobsgilde. Uitbreidingen volgden en in 1579 kwam het bezit na confiscatie van alle katholieke goederen in Haarlem, door de Staten van Holland, in handen van de stad. Het gasthuis werd een bekende pleister- en verzamelplaats van pelgrims op hun lange voettocht naar Santiago de Compostella in Spanje. In 1715 werden de gebouwen aan de katholieke gemeenschap in Haarlem teruggegeven, zodat zij hier hun arme en verweesde geloofsgenoten zouden kunnen opvangen. In de 18e en 19e eeuw lag daar de nadruk op. Van 1945 tot 1966 was het een bejaardenhuis. De traditie van zorg voor de medemens is sinds 1970 voortgezet door de leefgemeenschap ‘Rosenstock Huyssy Huis’ die het sociaal maatschappelijke gedachtegoed van de Zwitser Rosenstock-Huessy in de praktijk brengt.

Gebruik van het complex
Na de overname van de stichting wordt het complex bewoond door een bewonersgroep, die zich inzet om dit oude Godshuis een centrale rol te laten spelen in het sociaal maatschappelijke werk in Haarlem. In het complex kan men onder andere sociaal wonen, vergaderen, vluchtelingen opvangen en kleine bedrijfjes starten. Het huis is een begrip geworden in Haarlem.

Santiago de Compostela
Het Rosenstock- Huessy Huis is nog steeds het vertrekpunt van de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela. Het is nu ook het startpunt geworden van de St. Jacob fietsroute naar Santiago de Compostella. De route vormt een onderdeel van ons Europees cultureel erfgoed.

Beschrijving van historische complex
Het historisch gegroeid complex bestaat uit een drietal gebouwen die op een smalle strook na een binnenplaats omsluiten. Een vierde gebouw is buiten de onregelmatige vierhoek geplaatst, haaks aan de oostzijde. Het complex omvat momenteel 17 sociale huurwoningen met een refter (eetzaal van een klooster), een werkplaats,een waslokaal, kantoorruimtes, een kinderopvang, een restaurant, een opvangunit voor vluchtelingen , een kapel als bijeenkomstzaal, een bibliotheek, een danszaal en een atelier. Voor een aantal ruimtes wordt nog gezocht naar een nieuwe bestemming. Het complex ligt aan twee straten, de Hagestraat en de Antoniestraat en heeft een grote binnenplaats en een binnentuin. Kortom een verzameling aan gebouwen en functies midden in dit oude stadsdeel. Het complex is nog geen monument maar heeft sinds 1969 een vanwege bescherming vanwege de midden 17e-eeuwse gevelsteen met een fraaie gebeeldhouwde diepe schelp met bloemfestoenen. De kloosterkeuken, nu een restaurant, is midden 17e eeuw begin 18e eeuw en de kapel is een 19e-eeuwse schoonheid aldus Jaap Hulscher bestuurslid van de stichting. De kapel werd in 1854 gebouwd, aanleiding hiervoor vormde de komst van de zusters Penitenten Recollectinnen of Franciscanessen van de Congregatie Charitas uit Roosendaal ter ondersteuning bij de verzorging en verpleging van het Godshuis.

Dit project wordt mogelijk gemaakt door: