Oudezijds Voorburgwal 234

Het straatverkeer nam toe door de groeiende handel

Aan de Oudezijds Voorburgwal verrezen in de 16e en 17e eeuw vele koopmanshuizen, die toen bereikt moesten worden met koetsen en allerlei karren. Dit werd al heel vroeg problematisch, want door de groeiende handel nam ook het straatverkeer toe, wat leidde tot enorme opstoppingen in de smalle stegen, zoals bijvoorbeeld in de naast dit pand gelegen Pijlsteeg. Het is, net zoals bij vele andere straatjes en steegjes, nu niet meer voor te stellen dat hier groot verkeer doorheen ging, en dit zelfs in 2 richtingen. Maar door de opstoppingen kwamen er in Amsterdam vanaf die tijd al de eerste verkeersmaatregelen.

Zo werd in 1518 het rijden/glijden over houten bruggen verboden, zodat de bruggen niet zouden bezwijken. En in 1595 werd in deze buurt het eerste eenrichtingsverkeer in Amsterdam ingevoerd. De ‘Heeren van de Geregte’ stelden vast dat alle wagens en sleden die over de Varkenssluis (de brug over de Oudezijds Voorburgwal naar de Doelenstraat) naar de Dam wilden, de Halsteeg (nu de Damstraat) moesten nemen. In omgekeerde richting, dus oostwaarts moesten ze door de evenwijdig lopende Pijlsteeg rijden. Dit systeem beviel zo goed dat het een jaar later ook werd ingevoerd voor andere stegen.

1 van de 38 panden van Wynand Fockink

Dit 17e eeuwse huis, met 18e en 19e eeuwse details, heeft een lijstgevel. Het werd De Blauwe Druif genoemd, vanwege de grote trossen druiven op de gevel die er nu helaas niet meer zijn. De eigenaren woonden er niet, maar verhuurden de bovenwoningen. Zo heeft op de begane grond jarenlang een apothekerszaak gezeten. Ook toen Wynand Fockink eigenaar werd was de begane grond verhuurd aan verschillende bedrijfjes zoal in 1936 loodgieter C. Kohler die er geysers, baden en closets verkocht.

Wynand Fockink kocht het huis in 1864, waarschijnlijk tegelijkertijd met het buurpand op Oudezijds Voorburgwal 232. Hij voegde het toe aan het bedrijfscomplex van de likeurfabriek. In zijn hoogtijdagen was het likeurbedrijf van Wynand Fockink verspreid over de Pijlsteeg, de Jan Vriessensteeg en een flink deel van de Oudezijds Voorburgwal, in maar liefst 38 panden.

In 1949 verplaatste Wynand Fockink zijn hoofdkantoor van de Pijlsteeg naar de bovenverdiepingen van Oudezijds Voorburgwal 232 en 234. Het werd helemaal opnieuw ingericht. In pand 232 kwam de directiekamer. Er was in de panden ook een vergaderruimte, waarin een grote vitrine stond met alle historische stukken van het bedrijf. Vijf jaar later nam Lucas Bols het likeurbedrijf over, maar het hoofdkantoor bleef hier nog een tijdje.

Hofleverancier van menig vorstenhuis

Aanvankelijk verliep de directe verkoop van de likeuren voornamelijk vanuit het hoofdkantoor. Maar in de 19e eeuw had men ook in een flink deel van Europa depots en verkoophuizen, onder meer in Berlijn, Wenen, Brussel en Parijs. Frankrijk was van oudsher één van de grootste importeurs van likeuren. De familie Bonaparte had zich in het verleden al laten kennen als groot liefhebber van deze Hollandse lekkernij, maar ook andere vorstenhuizen in Europa waren belangrijke afnemers van de likeuren van Wynand Fockink.

Om reclame te maken werd er regelmatig geadverteerd, er werden ansichtkaarten gemaakt en mooie etiketten en kruiken. Maar ook werd er meegedaan met tentoonstellingen, zoals de diverse Wereldtentoonstellingen. Als blikvanger fungeerden dan de prachtig versierde kruikjes waar de likeur zich in bevond. De meest spraakmakende tentoonstellingen waren de Wereldtentoonstellingen van Amsterdam, Parijs en Wenen. Kosten nog moeite werden daar gespaard om het paviljoen van de likeurfabriek een prominente plaats te geven. Vooral de enorme piramide van kruikjes en flesjes, op de in 1873 gehouden wereldtentoonstelling in Wenen, baarde veel opzien; er verschenen artikelen over dit fenomeen in binnen – en buitenlandse kranten en tijdschriften.