Restauratie Vrijmetselaarsloge bereikt hoogste punt

Op vrijdag 30 november vieren Stadsherstel Amsterdam N.V. en Vrijmetselaars Stichting Amsterdam het bereiken van het  ‘hoogste punt’ bij de restauratie van de vrijmetselaarsloge in de Vondelstraat 39 en 41. Wethouder Carolien Gehrels en Godfried Lambriex van Stadsdeel West, die de vrijmetselaars in contact brachten met Stadsherstel en beiden belangrijk zijn geweest voor het welslagen van dit project, zullen de viering openen.

De Vrijmetselaars Stichting Amsterdam (VSA) en Stadsherstel Amsterdam NV zijn gezamenlijk opdrachtgever van de restauratiewerkzaamheden. Een constructie die de redding betekent van een uniek stuk cultureel erfgoed, door bouwhistorici omschreven als een voor Nederland zeldzaam type gebouw, speciaal ingericht voor gebruik door de Amsterdamse vrijmetselarij.

Nummer 41, op de hoek van de Vondelstraat en de Eerste Constantijn Huygensstraat, werd door de beroemde architect Cuypers in 1873 gebouwd in opdracht van Heineken. Dit werd ‘het Bierhuis’, waar bezoekers werden ontvangen en bijgeschonken. Nummer 39, ‘het Vondelhuis’, stamt uit 1880 en was ooit een balzaal. Beide panden werden in 1903 door de vrijmetselaars van Amsterdam gekocht. In 1910 werden ze samengevoegd tot één pand en kwam de huidige zo kenmerkende maçonnieke voorgevel tot stand. Ruim honderd jaar later verkeerden beide panden zowel inwendig als uitwendig in zeer slechte staat.

De restauratiewerkzaamheden hebben als doel de authentieke onderdelen uit de tijd van Cuypers te conserveren en tegelijkertijd de bijzondere identiteit van de vrijmetselaarsloge te behouden. Er zijn bijvoorbeeld nog glas-in-loodramen met geometrische figuren, gerelateerd aan vrijmetselarij. In de gevel van nummer 39, nu niet te zien door de steigers, is een indrukwekkende vijfpuntige diamant met daarin een pentagram aangebracht met gekleurd glas op een zinken achtergrond.

De vrijmetselaars, die beide panden tot voor kort in bezit hadden en als één geheel gebruikten, verkochten nummer 41 aan Stadsherstel om de restauratie van nummer 39 financieel mogelijk te maken en hun activiteiten daarin voort te kunnen zetten. De Vrijmetselaars blijven tevens gebruik maken van het souterrain van nr. 41. Het overige deel van dat pand zal na restauratie door Stadsherstel als bedrijfsruimte worden verhuurd. De samenwerking tussen de Vrijmetselaars Stichting en Stadsherstel zorgt er voor dat beide rijksmonumenten onder leiding van Stadsherstel kunnen worden gerestaureerd.

De restauratiewerkzaamheden worden uitgevoerd door bouwbedrijf Schakel & Schrale en onderaannemers. Onder de bezielende leiding van architectenbureau Kentie & Partners vordert het werk gestaag. In april 2013 zal het project worden opgeleverd.

Het project is zoals alle projecten van Stadsherstel uitgevoerd als leerlingbouwplaats, zodat het restauratieambacht aan de jongere generatie wordt doorgeven. De ‘hoogste punt’ viering vormt voor Stadsherstel een aanleiding om  de bouwvakkers en de leerlingen voor hun werk te bedanken.

Tijdens de bijeenkomst op 30 november wordt het traditionele pannenbier gedronken en zal er meer te zien en te horen zijn over de geschiedenis en de toekomst van de rijksmonumenten.

Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door: