Stromarkt 11

Begin 17e eeuw werden de eigendommen gesplitst

De oudst bekende overdracht stamt van 1553 als binnenlandsvaarder Jan Jansz van Leijden twee huisjes naast elkaar koopt van Cornelis Ketelaer. De opvolgende eigenaren bewonen beiden dit huis en verhuren het buurpand, het huidige Stromarkt 9. Al hebben de huisjes al eeuwenlang elk een eigen uiterlijk, aan de houtconstructie met zwanenhalskorbelen is nog te zien dat dit ooit tweelingpanden waren.

In 1609 worden de huizen gesplitst en koopt Jacob Jacobszn Breker, schipper op het Haarlemmerveer, van schipper Cornelis Thijszn een huis en erf op de ‘Westfriese Korenmarkt’: de maandagmarkt die hier een groot deel van de 17e eeuw werd gehouden.

Het huis deelt een gemeenschappelijke muur met nummer 9. De gemeenschappelijke trap en de voorkelder die onder beide huizen loopt, de regenbakken, goten en dergelijke zijn voor gezamenlijk gebruik en onderhoud. Ook de ‘prouffijte’ – de winst – die de kelder oplevert wordt gedeeld. De kosten die aan de stad worden afgedragen voor de melioratie van de wal, jaarlijks ƒ 3, zijn voor rekening van de koper.

De stromarkt schoof een stukje op

In 1644 koopt makelaar Pieter Harmenszn Backer 1/9 deel van het huis. Na het overlijden in 1639 van de eerdergenoemde Jacob Jacobszn Breker gaat het huis in parten naar familieleden: naar zijn zes minderjarige kinderen, en onder andere naar de destijds ongehuwde Geertgen Claes Breker en naar Backer die nu dit negende part erbij koopt van Jan Adriaenszn, met wie Geertgen in 1642 in ondertrouw is gegaan.

Jan is zilverdraadtrekker van beroep. Bij het trekken van zilver- en gouddraad wordt de draad door een steeds kleiner gat van het trekijzer getrokken waardoor deze dunner wordt. Voor dikker draad maakt de smid gebruik van een trekbank. Zilver- en gouddraadwerk wordt van oudsher veel gebruikt in sieraden en voorwerpen. De meest bekende vorm is Filigrain.

In 1678 komt het pand in handen van Hendrik Ossekop. Voor het eerst is bij deze verkoop sprake van de Stromarkt. Dit komt overeen met de bouw van de Ronde Lutherse Kerk die aangevangen is tussen 1668 en 1671. De stromarkt, die zich tot dat moment aan de Singelzijde bevond ter hoogte van waar nu de kerk staat, schoof toen een stukje op naar de huidige locatie.

Het stro kwam niet van verre

Verkoper is Dirck Claeszn Valck, die in 1674 in ondertrouw is gegaan met Trijntje Jans. Net als zijn vader Claas Dirckx Valck, die ook op ‘De Kuip’ – een andere bijnaam voor dit pleintje – woont, is Dirck bezemmaker van beroep. Ook koper Ossekop is bezemmaker. Het stro hoefde in elk geval niet van ver te komen.

In 1724 koopt Simon van Steenhuysen het huis van de erfgenamen van Grietje Claas, weduwe van Ossekop. Van Steenhuysen betaalt ƒ 3550,- contant. Uit het kohier personele quotisatie van 1742 blijkt dat Van Steenhuysen hier een bezemwinkel heeft.

Simons enige zoon Willem erft het huis en na zijn overlijden komt het in bezit van zijn weduwe. Als zij en haar tweede echtgenoot overlijden erven hun vijf kinderen, waarvan drie minderjarig, het huis. Zij verkopen het in 1781 aan Cornelis Naeijer en zijn weduwe Alida van Deutekom verkoopt het in 1810 aan Pieter Boerfijnt.

In de Militieregisters van circa 1841 komt een gelijknamige zoon voor. Deze Pieter, uit 1823, woont in bij zijn ouders Pieter Boerfijnt en Anna Magdalena Tietjens, aan de Stromarkt 15. Er staat bij vermeld dat hij enig kind is en dat vader en zoon beiden schuitenvoerder zijn. Bij het huwelijk in 1820 was vader 36 en moeder, destijds dienstbode, 35 jaar oud. In 1827 hertrouwt vader als weduwnaar en in 1867 overlijdt hij.

Het schip verbrijzelt op de Noorderhaaks

Als zoon Pieter twee jaar oud is spoelt in januari 1826 het lijk aan van een Pieter Boerfijnt, leeftijd onbekend. Deze Boerfijnt was opperstuurman op het Nederlandse fregatschip Betsy en Carolina. Een jaar eerder was het schip vertrokken naar Batavia en nu was het, gevuld met koffie en sapanhout, na een reis van vier maanden bijna thuis in Amsterdam. Bij heftige mist en regen, “zo dat het vuur van Kijkduin niet te zien was” wordt het op 16 december 1825 echter verbrijzeld op de Noorderhaaks bij Texel.

Veertien personen, ronddrijvend op wrakken kunnen worden gered. Maar de kapitein, getrouwd met een Anna Boerfijnt, komt om, evenals de overige stuurlieden en alle passagiers. Vrijwel de gehele lading gaat verloren, al worden onder meer een vat specerijen, twee kisten met behangselpapier en zeven balen koffie geborgen, evenals “een kistje, denkelijk met papieren, voor het Gouvernement bestemd, en enige brieven, welke waarschijnlijk tot de brievenzak hebben behoord”. Ook een gedeelte van het journaal is opgevist.

Om welke Pieter Boerfijnt het hier gaat blijft onduidelijk: de beide Pieters van de Stromarkt zijn na 1826 aantoonbaar in leven en grootvader – óók Pieter Boerfijnt – is al voor 1820 overleden zo blijkt uit de trouwakte. De instanties weten de zaak ook niet op te helderen: in 1828 wordt opgetekend dat de nabestaanden onbekend zijn gebleven.

De derde Pieter zal in 1844 op 21-jarige leeftijd trouwen. In 1845 wordt een zoon verwelkomd: Pieter Boerfijnt.