Kloveniersburgwal 24

Halverwege de 18e eeuw is hier De Roode Kous gevestigd

Lange tijd was de Kloveniersburgwal, tussen de Sint Antoniespoort (de huidige Waag) en de Amstel, de buitenste stadsgracht en daarmee de grens tussen de stad en het omringende, dunbevolkte polderlandschap. Maar vanaf het eind van de 16e eeuw komt er een aanzienlijke stadsuitbreiding; de huidige Nieuwmarktbuurt begint zijn vorm te krijgen met woningen en bedrijvigheid. De Kloveniersburgwal verliest haar functie als verdedigingsgracht en de oude stadsmuur wordt gesloopt.

In dit pand is lange tijd een ‘affaire in manufacturen’, ofwel kledingzaak geweest. Op 1 maart 1856 openen M.E. Tjeerds en de weduwe P.D. Ros hier ‘de Roode Kous’. Of de toevoeging ‘van ouds’ in de advertentie slaat op een overname door het duo van een reeds bestaande zaak op dit adres, of op een verhuizing van een door hen elders reeds uitgebate kledingzaak blijft onduidelijk. De zaak zit er nog als het winkelhuis met erf in 1867 verkocht wordt. Bij een veiling van het huis in 1887 zit er een schoen- en laarzenaffaire.

In 1896 wordt hier op de 1e etage de kerkelijke aanneming van Meijer, de zoon van Izaak Levison gehouden. Het gezin Levison woont eigenlijk op nummer 22, maar mogelijk door een uitslaande brand eerder in het jaar is het huis op dat moment niet bewoonbaar. Of misschien maakten ze alleen voor deze gelegenheid gebruik van de woning van de zus van Izaak: Betje.

Een kostuum van cheviot voor de jongens; de meisjes een wollen jurk

Enkele maanden eerder is de maat- en confectiezaak van B. Bakker, marchand-tailleur, vanuit Zwolle naar nummer 24 verhuisd. Barent Bakker is in 1893 getrouwd met Betje Levison en zij is zwanger wanneer zij in juni naar dit adres verhuizen. Is hun eerste zoon nog in Zwolle geboren, de tweede komt in augustus als hun eerste Amsterdamse kind ter wereld. Een jaar nadat ze hier zijn komen wonen verhuizen ze weer, Betje is dan opnieuw zwanger. In de advertentie staat nog altijd marchand tailleur’ vermeld, maar van de kleinzoon van Barent weten we dat deze carrière niet lang geduurd heeft. Nadat hij eerst een loterijkantoortje begon, werd hij assuradeur bij een Zwitserse verzekeringmaatschappij.

In 1898 wordt er in Lokaal Frascati een bijeenkomst gehouden ter ere van het eenjarig bestaan van de liefdadigheidsvereniging Weldoen en Genoegen. Inmiddels zit kledingmagazijn ‘De Allemansgading’ in het pand, die 10 kinderen voor de gelegenheid in het nieuw steekt. Naast ondergoed, kousen en schoenen krijgen de vijf jongens een cheviotcostuum en een pet; de meisjes een wollen jurk. Of deze zaak die van koopman in manufacturen Lion Swart is, is onbekend. Hij wordt later dat jaar failliet verklaard.

De 18e-eeuwse panden worden samengevoegd tot één winkelhuis

Op 12 juni 1900 opent het modemagazijn ‘De Zon’ van J.L. de Vries-Dikker de deuren. Er verschijnen diverse advertenties waarin gevraagd wordt om werksters en apprèteuses (een modiste die damesmode-artikelen van versierselen voorziet). Misschien lukt het niet om voldoende geschikt personeel aan te trekken, feit is dat al in november van hetzelfde jaar de opheffing wordt aangekondigd.

Daarna wordt het huis in 1906 samengevoegd met Kloveniersburgwal 22. Izaak Levison, die hier als huurder was gekomen is inmiddels eigenaar geworden van beide panden. Architect voor de grootscheepse verbouwing is architect E.M. Rood en het werk wordt uitgevoerd door de neven Lutter & Lotgering. Sindsdien vormt het een bouwkundige eenheid onder één doorlopende daklijst. Er wordt een zolderverdieping aangebracht en ook krijgt de winkel van nummer 22 eenzelfde groot winkelraam als nummer 24. De kledingzaak die Izaak Levison sinds 1882 op nummer 22 had, wordt uitgebreid en zal hier blijven tot de opheffing in 1928. Izaak is dan al hoogbejaard, maar geen van zijn kinderen volgt hem op.

Maatschappij voor den Werkenden Stand en de Universiteit van Amsterdam

Begin 20e eeuw is het gebouw in gebruik door de Maatschappij voor den Werkenden Stand. Sinds 1883 was deze in 1854 opgerichte “vereniging tot het bevorderen van de ‘zedelijke en stoffelijke belangen” van werkbazen en knechten in verschillende vakken” gevestigd aan de overzijde van de Kloveniersburgwal op nummer 87-89, maar kennelijk maakten ze ook gebruik van ons pand. In 1911 is er een algemeene vergadering voor aandeelhouders van een steenkolenmaatschappij gepland en in 1939 weten inbrekers ƒ 200,- buit te maken uit een brandkast in het kantoortje aan de achterzijde. De vereniging zou overigens tot ongeveer 1980 blijven bestaan.

In 1930 wordt in de krant een net kosthuis voor heren aangeboden; het daaropvolgende jaar verschijnt een advertentie met ter overname “ledikanten met bedden en dekens, waschtafels met toebehooren, geschikt voor pension”.

Enkele decennia later, in 1977, organiseert de Vereniging Dante Alighieri lessen Italiaanse taal en cultuur bij het Instituut voor Vertaalkunde van de Universiteit van Amsterdam op dit adres. En sinds 1986 zit hier Mandon Travel Service, gespecialiseerd in reizen naar Azië.