Waar de wapenhandelaar Hendrick Trip en de architect Daniël Marot eigenaar van waren

R

Reguliersgracht 19

Reguliersgracht 19, Amsterdam

Een huis met weer een bijzondere geschiedenis. De grond was van Hendrick Trip, de wapenhandelaar die zelf woonde in het Trippenhuis. Het perceel werd bebouwd, waarna niemand minder dan de architect Daniël Marot later eigenaar van het pand werd. Maar ook is in dit huis de “opvolger” van het blad de Groene Amsterdammer ontstaan en het blad Wendingen. Later bracht Stadsherstel de woonfunctie weer terug in dit huis aan de mooie Reguliersgracht.

17e eeuw
Bouw huis
1959
Stadsherstel eigenaar
1961
Restauratie
Nu
Woningen
De gracht
De Reguliersgracht

In 1664 klaar voor bebouwing

De Reguliersgracht is onderdeel van de Vierde Uitleg van Amsterdam, vanaf 1658. Het was oorspronkelijk de bedoeling dat deze gracht zou doorlopen tot aan de Amstel. Uit kostenoverwegingen heeft men hiervan afgezien. In september 1664 was de gracht al gereed voor bebouwing. In 1694 is het stuk dat origineel tot de Reguliersdwarsstraat liep gedempt, zodat er meer ruimte kwam op het Reguliersplein, nu Rembrandtplein. En in 1874 is ook het stuk gracht tussen de Reguliersdwarsstraat en de Herengracht gedempt. Hier vinden we nu het Thorbeckeplein.

De gracht is genoemd naar het Reguliersklooster, dat van 1394 tot 1532 buiten de toenmalige stadspoorten heeft gestaan, op de plaats waar nu de Utrechtsestraat en de Keizersgracht elkaar kruisen. De stadspoort waar de Munttoren een restant van is, heette vroeger de Regulierspoort. De Reguliersgracht eindigde toen in die poort.

De grond van ons pand werd in 1664 uitgegeven. Dit erf werd gekocht door de wapenhandelaar Hendrick Trip. Hij betaalde hiervoor f.1170,-. Trip kocht in totaal 6 erven naast elkaar: drie ten zuiden en 2 ten noorden van dit erf. Na zijn overlijden verkocht zijn zoon Jacobus Trip, gemachtigde van zijn moeder, dit perceel, nummer 22, en de nummers 23, 24 en 25 in 1671.

Eigenaar
Trippenhuis

Geen oorlogsmakers maar vredestichters

Hendrick Trip en zijn broer Louis lieten samen het Trippenhuis bouwen naar een ontwerp uit 1662 van Justus Vingboons, als woonhuis en kantoor voor hen beiden. In het noordelijk deel woonde Hendrick. Zij waren handelaren in wapens in een tijd waarin er altijd wel ergens een oorlog was. Zo groeiden ze uit tot een van de rijkste families in de 17e eeuw. Bijzonder is dat zij zichzelf niet presenteerden als oorlogsmakers maar juist als vredestichters. Want uit oorlog komt vrede voort, zo was hun motto: Ex bello pas.

Het Trippenhuis is doordrenkt van iconische verwijzingen naar hun beroep. Zo is het fronton in de voorgevel voorzien van het familiewapen, geflankeerd door kanonnen en kogels. En de twee schoorstenen verwijzen naar rokende mortieren. Tussen al dit wapengekletter symboliseren olijf- en palmtakken de vrede.

De broers Louis (1605-1684) en Hendrick (1607-1666) waren de zonen van Jacob Trip en Margaretha de Geer. Vader had in Dordrecht een bloeiende handel opgebouwd in zout, ijzer, koper, aandelen en wapens. De kneepjes in de wapenhandel leerden ze van hun oom Louis de Geer, die in Zweden een sterke positie had. In 1631 begonnen de broers hun eigen wapenhandel in Amsterdam. Door een gunstig huwelijk met Johanna de Geer, zijn tweede vrouw, werd Hendrick eigenaar van een geschutgieterij en ijzermijn in Zweden.

Eigenaar
Architect Daniël Marot

Deze fransman bracht de Lodewijk XIV-stijl naar Nederland

In 1671 werd het huis verkocht aan meester-metselaar Dirck Backer. Hij bouwt een nieuw huis op deze plek, dat hij in 1689 verkoopt. In 1715 wordt een andere beroemdheid eigenaar; architect Daniël Marot (1660/1661 – 1752). Hij verkoopt het huis in 1747.

De fransman Daniël Marot is degene die de Lodewijk XIV-stijl in Nederland introduceerde. Marot is verder bekend van zijn 250 gravures, die zijn gebruikt voor behang-, damast- en meubelontwerpen. Hij was de zoon van de Franse hofarchitect Jean Marot (1619-1679) en één van de vele hugenoten die na de opheffing van het edict van Nantes naar de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden vluchtte.

Marot kwam in dienst van koning-stadhouder Willem III en de Friese stadhouders, en in hun dienst paste hij de Lodewijk XIV- stijl toe in interieurs en tuinen, zoals die van Paleis Het Loo. Vanaf 1700 begon hij te publiceren over architectuur. Zijn boeken droegen bij tot de verspreiding van de Franse stijl, door ornamentele en decoratieve motieven gemakkelijk toegankelijk te maken.

In 1747 verkocht hij zijn huis aan de Reguliersgracht aan Jan de Wit, commandeur op Oost-Indië. Bij de verkoop van het huis in 1769 wordt Jan ‘de weledelgestrenge heer Jan de With, oud- kapitein ter zee voor het College der Admiraliteit te Harlingen, woonachtig te Oudkerk’ genoemd.

Rol van Stadsherstel
De mosgroene Amsterdammer

Zoals zo veel panden in Amsterdam wordt ook dit woonhuis in de 20e eeuw als bedrijfsruimte in gebruik genomen. Zo was hier in 1899 het confectie-atelier van Maison Rensburg gevestigd. En in 1915 werd het weekblad De Nieuwe Amsterdammer vanuit hier opgericht. Het idee van het blad was een krant te maken richting het socialisme, maar vooral bedoeld voor cultuur. Er werden vanuit ons huis in die tijd door Uitgeversmaatschappij De Hooge Brug meerdere bladen uitgegeven, zoals de Amsterdamsche Gemeentelijke Woningcourant en het blad Wendingen.

Eigenaar van de uitgeverij was Henri Pierre Leonard Wiessing (1878 -1961). Vanaf 1905 was hij correspondent van het Algemeen Handelsblad. In 1907 werd hij hoofdredacteur van het weekblad De Groene Amsterdammer. Na een conflict vertrok hij daar en startte in 1915 de Nieuwe Amsterdammer, ook wel ‘De Mosgroene’ genoemd, waarvoor Wiessing 36 van de 38 medewerkers van de oude Groene wist aan te trekken. Het nieuwe weekblad etaleerde zich als uiterst radicaal. Dat was ook de reden van de opheffing in 1920. Daarna huisden er nog verschillende andere bedrijfjes in het pand.

Stadsherstel, mede opgericht om de woonfunctie terug te brengen in de stad, kocht drie jaar na haar oprichting in 1956 dit pand om het ingrijpend te restaureren en de woonfunctie terug te brengen.

Meer informatie

Bronnen:
https://www.knaw.nl/nl/de-knaw/het-trippenhuis/historie

https://socialhistory.org/bwsa/biografie/wiessing
Archief Stadsherstel
Stadsarchief Amsterdam
Beeldbank Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed
Beeldbank Rijksmuseum
Delpher

Aan dit project hebben meegewerkt:
Restauratiearchitect: Bouwzaken Stadsherstel
Restauratieaannemer: Firma Hoen

Cookie toestemming
Wij gebruiken cookies om uw gebruikerservaring te optimaliseren en het webverkeer te analyseren. De analytische cookies zijn volledig geanonimiseerd en worden niet gedeeld. Lees meer over hoe wij cookies gebruiken. Als u akkoord gaat met ons gebruik van cookies, klikt u op "Ok, ik wil verder".
instellingen
Functionele cookies: deze cookies zijn nodig voor een goed werkende website
Analytische cookies: deze cookies worden gebruikt om statistieken van de website bij te houden. De analytische cookies zijn volledig geanonimiseerd en worden niet gedeeld. Tevens wordt het laatste octet van het IP-adres automatisch gemaskeerd.