Kloveniersburgwal 22

Magazijn van kooktoestellen en lampen

Oorspronkelijk was dit pand, dat nu een bouwkundige eenheid vormt met haar buurpand op nummer 24, een apart huis. Het huis heeft een 18e eeuwse gevel, kreeg in 1900 een andere pui en is sinds 1906 met huisnummer 24 verenigd onder één lijst en dak. Op oude foto’s is de situatie voor 1900 nog te herkennen.

Eind 19e eeuw ontwikkelde dit deel van de Kloveniersburgwal zich tot een winkelstraat van ’goede stand’, zoals het werd omschreven. Er verrezen tal van bedrijfjes in manufacturen, kleding, luxeartikelen en voedingsmiddelen. Ook in ons pand vestigden zich verschillende bedrijfjes.

Zo werd er in 1875 op de begane grond van nummer 22 door de gebroeders Bläser een magazijn van kooktoestellen en lampen opgericht. En in 1882 opent op nummer 22 Izaak Levison zijn kledingzaak. Veertien jaar later ging een deel van de inboedel verloren bij een brand. In 1906 liet Levison beide panden verbouwen door architect E.M. Rood. Het ging nu om Manufacturen en Lingerieën. Levison, die in 1909 telefoon kreeg, bleef tot 1928 gevestigd op beide nummers, waarna er sigarenmagazijn ’t Trippenhuis’ kwam, genoemd naar het tegenover dit huis gelegen Trippenhuis. Daarna volgde bedrijfjes zoals schoenmakerij Bijl, gevolgd door de sigarenzaak van resp. Pieter de Jong (tot 1932) en Mozes Appelboom.

Vluchten via het dakraam

In de oorlogsjaren woonde op de 2e en 3e verdieping het gezin van Albertus Worst, met een groot aantal volwassen kinderen. Zoon Henk werd te werk gesteld in Duitsland; hij kon niet anders, want vele van zijn broers zaten al in dit pand ondergedoken. Albertus vertelde later dat als de moffen kwamen, de ondergedoken broers via een dakraam vluchtten naar andere panden in de Koestraat, tot de kust weer veilig was.

In 1952 was Oppenheim stoffen in het pand gevestigd gevolgd door Leon Zadick er zijn ‘Groothandel in zijden en wollen stoffen fa A. Zadick’, genoemd naar zijn vader, die voor de oorlog ‘koopman in ongeregelde goederen’ was. Van de familie Zadick wisten alleen Leon en zijn zus Antje levend uit de Tweede Wereldoorlog te komen. Leon Zadick stopte met zijn bedrijf in 1976. Daarna zaten er uiteenlopende bedrijven in het pand. Sinds 1986 is Mandon Travel Service van de familie Trieu in het pand gevestigd. (bron Het Bethaniënblok in Amsterdam)

Al 35 jaar een reisbureau

Sinds 1986, dus al 35 jaar, is Mandon Travel Service reisbureau (www.mandon.nl), gevestigd in dit pand. Hier kunnen reizen naar alle windstreken geboekt worden. Maar het familiebedrijf is vooral gespecialiseerd in Azië reizen. De in Vietnam geboren heer Trieu, die nu bijna de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt, is van Chinese afkomst. Beide ouders zijn Chinees. Vanuit Vietnam is hij zo’n veertig jaar geleden als bootvluchteling in Nederland aangekomen. Alwaar hij sindsdien erg geniet van ons mooie land. Hij koos voor dit pand omdat hij op zoek was naar een bedrijfslocatie in het centrum van Amsterdam. Dat het vlakbij de Chinese wijk ligt is een bijkomend voordeel.

De Kloveniersburgwal grenst aan de Chinese buurt en veel ondernemers zijn, net als de heer Trieu, lid van de Chinese ondernemersvereniging Amsterdam. Deze doet er alles aan om samen met haar leden de eeuwenoude cultuur en de traditionele gewoontes in stand te houden, en waar nodig verder uit te breiden buiten de Chinese buurt. Zo wordt het Chinese nieuwjaar hier altijd uitbundig gevierd. Met duizendknallers, die de boze geesten verjagen, en de leeuw die dansend door de straten gaat. De leeuw stopt bij de voordeur van elke ondernemer en de ondernemer stopt dan traditioneel een rode envelop met geld in de leeuwenbek. Dit moet dan voor een goed ondernemersjaar zorgen.

Chinezen en hun tradities in Amsterdam

De Chinatown van Amsterdam is de oudste Chinese wijk van het Europese Vasteland. Tussen 1900 en 1930 kwamen er veel Chinezen naar Nederland. Vlak voor 1900 begon de Stoomvaartmaatschappij Nederland Chinese zeelieden te werven als goedkope arbeidskrachten. In 1911 brachten Nederlandse schepen de eerste Chinese zeelieden naar de havens van Rotterdam en Amsterdam. Daarmee begon de geschiedenis van de Chinese gemeenschap in Nederland. Tijdens de crisis van 1929 kwamen veel schepen stil te liggen. De meeste van hen verbleven in de buurt van de Binnen Bantammerstraat in het centrum van de stad. Hier ontstond een Chinese enclave: Amsterdams eigen Chinatown.

In 1924 werd het eerste Chinese restaurant in Amsterdam geopend: Kong Hing. Ook kwam er een tahoefabriekje, dat de lokale restaurants van verse waren kon voorzien. In de jaren vijftig kwam het Chinees-Indische restaurant op. De terugkeer van Indische repatrianten, onder wie 50.000 Peranakan-Chinezen, betekende een groot publiek met een oosterse smaak. Met de toenemende welvaart groeide het aantal eethuisjes en restaurants van enkele tientallen in 1950 tot 224 in 1960.

Bepaalde feesten en ceremonies worden door de Chinese gemeenschap in de Nieuwmarktbuurt nog ieder jaar gevierd. De belangrijkste hiervan zijn het Chinese Nieuwjaar en Boeddha dag.