1906
Bouw batterij
B
Bunker Koude Oorlog
Rijnlanderweg 884a, HoofddorpStadsherstel was al jaren betrokken bij de plannen om dit unieke stukje historie van de verdediging van Nederland te restaureren en te herbestemmen. In 2018 konden dan eindelijk de deuren geopend worden zodat de bunkers uit de Koude Oorlog hun nieuwe functie konden laten zien.
1955
Bouw munitieopslag
1977
Leegstand
2017
Eigendom Stadsherstel en restauratie
2018
Culturele Broedplaats
Noodzaak
Bommen
Bunkers uit de Koude Oorlog
De Geniedijk, onderdeel van de Stelling van Amsterdam, loopt midden door de gemeente Haarlemmermeer en is in 1906 gebouwd. De Sloterweg, nu Rijnlanderweg, loopt dwars door deze Geniedijk heen. Omdat dat een zwak punt in de verdediging van ons land betekende is daar een fort gekomen. In dit geval kon worden volstaan met een minifort; Batterij aan de Sloterweg. Aan de Stelling werden sinds de bouw verbeteringen uitgevoerd. Zo werden er twee betonnen kazematten met vier open bommenplatforms bijgebouwd. En ook werden in de jaren vijftig van de vorige eeuw aan deze kant van de Sloterweg acht gemetselde munitiedepots geplaatst. De munitiedepots zijn te vinden tussen twee zeer lange betonnen wanden van elk 40 meter, maar ook tussen de betonnen kazematten met bommenplatforms.
Het civiele vliegveld Schiphol behoorde van 1949 tot 1960 tot een zogenoemde ‘redeployment base’. Luchtmachteenheden zouden zich in een oorlogssituatie verspreiden en ook Schiphol als thuisbasis gaan gebruiken. Daarvoor moest enige infrastructuur, zoals opslag voor de zeven eerste oorlogsdagen, boordmunitie en bommen, in vredestijd worden aangelegd. Voor Schiphol zou het gaan om het 323-squadron van Vliegbasis Leeuwarden, destijds uitgerust met Glosjer straaljagers. De Koude Oorlog is op zijn heetst – de Korea-oorlog (1950-1953) is net achter de rug – als de plannen voor het munitiedepot tot stand komen.
Erfgoed
Zeldzaam
Geen soortgelijk erfgoed bekend
Dit stukje Haarlemmermeer is een bijzonder historisch stukje. Het munitiedepot, dat is gebouwd uit angst voor een Derde Wereldoorlog, met twee kazematten uit de opmaat naar de Tweede Wereldoorlog ertussen, staat in een Geniedijk met batterij die tijdens de Eerste Wereldoorlog werd bemand. Volgens René Ros, groot kenner van de Stelling van Amsterdam en ander militair erfgoed in Nederland, is er geen enkel soortgelijk magazijncomplex in Nederland bekend. Het betreft hier dus een zeldzaam complex uit de vroege periode van de Koude Oorlog, en de ligging in een Werelderfgoed Monument maakt het nog unieker.
Ook is het uniek dat de munitiedepots, elk ongeveer 90 m2 groot, nog nagenoeg geheel volgens de originele tekeningen bewaard gebleven zijn. Stoere stalen deuren waar de verf van afgebladderd was, met grote schuifsloten, waren nog aanwezig. Dat beeld wilden wij natuurlijk behouden. Wel hebben we vanzelfsprekend verwarming aangebracht – door middel van palletkachels – en deugdelijke elektriciteit, riolering, toiletjes etc. Het zijn nu stuk voor stuk volwaardige bedrijfsruimten, heerlijk in het groen.
Vrienden bedankt
De Vrienden hebben bijgedragen aan het schilderwerk van de monumentale deuren.
Rol van Stadsherstel
Twaalf jaar inzet is het waard
Op de kaart lijkt het alsof de dijk de gemeente in twee delen deelt, maar wij zien de dijk als verbindende kracht, die allerlei recreatiemogelijkheden en hergebruik van gebouwen samenvoegt, zodat een sterk geheel ontstaat. Eerder restaureerden we al de aan de Geniedijk gelegen boerderij Den Burgh, en de Batterij aan de Sloterweg met haar acht munitiebunkers kwam daar in 2017 bij.
In 2018 openden gedeputeerde van provincie Noord-Holland Joke Geldhof, wethouder Derk Reneman van de gemeente Haarlemmermeer en adjunct-directeur van Stadsherstel Michiel van der Burght het zojuist gerestaureerde complex. Na een terughoudende restauratie is de herbestemming als kunstenaarsbroedplaats GinDS in dit militaire erfgoed een feit. Vanaf de startplannen tot en met de oplevering heeft het maar liefst twaalf jaar geduurd om deze gebouwen klaar te stomen voor een nieuwe toekomst.
Huurder
Bloemen
Workshop spelen met verf
Met de realisatie van de kunstenaarsbroedplaats GinDS, onder de rook van Schiphol en tussen de schapen, kantoren en weilanden, is er meer levendigheid gekomen in dit stukje stelling. Het is een inspirerende omgeving voor kunstenaars en andere creatieven zoals musici. Zij genieten van hun bijzondere plek, maar laten ook voorbijgangers en bezoekers meegenieten van hun werk in het minifortje.
Huurder van de bunker is Anne-Greet List. Zij huurt het gebouwtje als atelier en geeft daar ook interessante workshops. Zoals haar kennismakingsworkshop “Spelen met verf”. Anne-Greet schildert en maakt installaties. Maar ook bedrukt ze stoffen met planten uit de omgeving en maakt haar eigen verf, van diezelfde planten. “Iedereen wil alles van de wereld zien en ik wil juist aan iedereen laten zien dat er dichtbij meer dan genoeg te vinden is, je hoeft daarvoor niet de wereld rond.” Meer informatie www.anne-greetlist.nl
Ik haal de bloemen uit de omgeving, ik vind de lol ervan juist dat alles wat ik creëer dan ook uit deze omgeving is ontstaan.
Anne-Greet List, huurder bunker.
Meer informatie
Bronnen:
Archief Stadsherstel
Delpher
Stadsarchief Amsterdam
Aan dit project hebben meegewerkt:
Gemeente Haarlemmermeer
Provincie Noord-Holland
Broedplaats Amsterdam
Meurkens & Meurkens
Aannemingsbedrijf J.C. Nieuwenhuizen
Bouwbureau Stadsherstel
Dit project is financieel mogelijk gemaakt door:
Prins Bernhard Cultuurfonds
Broedplaatsen Amsterdam
Provincie Noord Holland
Gemeente Haarlemmermeer
Vrienden van Stadsherstel
