Restauratie boerderij Zeehoeve Overdiemerweg 41
| Adres | : | Overdiemerweg 41 |
|---|---|---|
| Plaats | : | Diemen |
| Naam | : | Boerderij Zeehoeve |
| Beschrijving | : | Zeehoeve is een zogenaamde Kringenwetboerderij, een complex dat indertijd is opgetrokken volgens de voorschriften van de Kringenwet die bepaalde dat binnen het schootsveld van een fort, de zogenaamde ‘kring’, geen stenen bouwwerken neergezet mochten worden. Wel werd ernaar gestreefd op de weidegronden rondom forten boerenbedrijven te vestigen om de grond door begrazing laag te houden. De boerderijen moesten voldoen aan de eis dat ze in tijd van oorlog binnen korte tijd konden worden ‘omgelegd’. Op een stenen basement mocht slechts worden gebouwd in hout. De eerste melkboerderij op deze plek – genaamd ‘Het Uijlenbosch’- werd in 1847 gebouwd en lag binnen de kring rondom de ‘Batterij bij Diemerdam’ een klein in oorsprong achttiende-eeuws fort dat in 1883 bij de Stelling van Amsterdam werd getrokken. Het huidige houten woonhuis – de Zeehoeve – dateert van 1881 en heeft een zeldzame drijvende kelder. Dat is een kelder die als een stenen bak gemetseld is en met het stijgen en dalen van het grondwater op en neer kan bewegen. Deze kelder staat dus feitelijk los van de constructie van het huis. De koeienstal achter het woongedeelte van de boerderij werd in 1923 op de voetingmuur van zijn voorganger herbouwd. Van de stal – die zeer bouwvallig was – was na een storm in 2002 nog weinig over. |
| Verworven | : | 2003 |
| Restauratie | : | 2005 |
| Situatie bij aankoop | : | Het pand stond jaren leeg, werd gekraakt en stortte voor een deel in. Onduidelijkheid over de monumentale waarde van het pand, de bestemming er van en de route van een nieuw aan te leggen weg naar IJburg, maakten het lot van deze kringenwetboerderij zeer onzeker. Na vele besprekingen en dankzij de inzet van ondermeer de gemeente Diemen en de provincie Noord Holland, konden Stadsherstel en de eigenaar Reliant Energy Europe (overgegaan in Nuon) tot een overeenkomst komen. |
| Restauratiearchitect | : | R. Witsel te Amsterdam |
| Restauratieaannemer | : | Hillen & Roosen Ondehoud & Restauratie te Amsterdam |
| Huidig gebruik | : | Verhuurd aan de stichting Herstelling. In de boerderij zit sinds 2005 het diagnosecentrum van Stichting Herstelling van de gemeente Amsterdam. Deze stichting laat jongeren met een grote afstand tot de arbeidsmarkt werkervaring opdoen door het opknappen van o.a. forten en het groen van de Stelling van Amsterdam. Het is geen opleidingsinstituut maar een voortraject naar een vervolgopleiding, een baas of een combinatie daarvan. De medewerkers van de Stichting Herstelling hebben ook tijdens de restauratie allerlei hand en spandiensten voor de aannemer verricht. Ook nu nog onderhouden ze het schilderwerk en het onderhoud van al het groen op het erf. De boerderij is een uitstekende plek waar werkloze deelnemers beoordeeld worden op kansen en beperkingen zonder de directe afleiding van de stad. Op het erf kunnen de jongeren werken in de moestuin, de boomgaard en de kas. In de boerderij en de stallen worden de disciplines bouw, horeca, facilitair, instructie en fitness aangeboden alsook de samenwerkingsonderdelen, sport en spel. In de loop der jaren kwam er een stormbaan en is er een klimtoren gerealiseerd. Stadsherstel kon zich voor de boerderij geen betere huurder bedenken dan Stichting Herstelling. Als je nu het erf op loopt denk je dat de boerenfamilie hier nog woont. Alleen is nu op de Zeehoeve het familiegevoel gecreëerd om deelnemers de gelegenheid te geven zichzelf te kunnen zijn en zichzelf te kunnen ontplooien. Er komen vanuit heel Nederland gemeenten kijken naar de methodiek van Stichting Herstelling. Ze behalen dan ook goede resultaten met hun deelnemers. |
| Bijzonderheden | : | Het terrein van de Zeehoeve is zoveel mogelijk teruggebracht naar de toestand van rond 1900. Op die manier kan een ieder, maar in elk geval de deelnemers van Herstelling ervaren hoe het er rond 1900 in een boerenbedrijf aan toe ging. Voor de jongeren betekent dat vooral ook meewerken op de boerderij. Al zijn er geen dieren op de boerderij te vinden, voor de rest doet de boerderij aan alsof er nog gewoond en gewerkt wordt door de boerenfamilie. Mede dankzij de verhalen en foto’s van mevrouw Hennipman-Bakker die hier op de Zeehoeve is opgegroeid, was dat mogelijk. De voormalige koeienstal is teruggebouwd in de oorspronkelijke maten en detaillering en met hergebruik van zoveel mogelijk oude materialen. De oude fruitboomgaard en moestuin zijn weer in oude luister hersteld. Ook het groen rondom het fort is hersteld en wordt weer goed bijgehouden. Er wordt nu ook geen groen meer afgevoerd langs de sloot is een takken heg gemaakt waarin veel dieren hun schuilplaats of behuizing in kunnen vinden. Zo zijn er ook broeihopen voor de ringslang gemaakt. Maar ook nieuwe toevoegingen zijn gerealiseerd op dit terrein. Zo kon men vroeger namelijk nog gewoon het vuile water lozen op de sloot. Nu in 2005 is dat niet meer mogelijk en dient het water eerst gezuiverd te worden. Het zuiveren van het water gebeurt door de tussenkomst van een zogenaamd helofytenveld. Het vuile water wordt door dit veld geleid en gezuiverd, waarna het water, als zijnde schoon water, de sloot in kan. Boerderij Zeehoeve was het eerste provinciale monument van Stadsherstel. |
| Verschenen artikelen | : | Restauratie boerderij Zeehoeve officieel van start (2004)Herstelling op Fort Diemerdam (Nieuwsbrief 67, pagina 7, 2008)Fort Diemerdam en de Zeehoeve (Nieuwsbrief 69, pagina 60, 2009)“Stadsherstel staat voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen” (Jaarverslag NV 2009, pagina 40-42)Stichting Herstelling tien jaar in de Zeehoeve (2015) |