Met 20 Duitse pastors langs ons werk
Vaak krijgen we de vraag of we buitenlandse organisaties willen ontvangen om de Stadsherstelformule uit te leggen en ter inspiratie een paar bijzondere restauraties en herbestemmingen te laten zien. Dit keer kwamen onze oosterburen langs.
Door: Paul Morel, senior projectleider van Stadsherstel
In augustus van dit jaar ontvingen wij een e-mail met het verzoek of wij een groep van ongeveer 20 Duitse pastors zouden willen ontvangen. Zij zouden graag meer willen weten over de werkwijze van Stadsherstel, ons restauratiewerk, maar vooral waren ze geïnteresseerd in het herbestemmen van kerken.
De groep (een dekenaat) komt uit Neuberg an der Aisch, een kleinere stad, gelegen tussen Neurenberg en Würzburg. Er waren vragen over de balans tussen monumentale waarden en hergebruik, voorbeelden van getransformeerde kerken en wat men in Duitsland van onze restauratie- en herbestemmingspraktijk zou kunnen leren.
Deze ongeveer twintig vrouwen en mannen (jong en wat ouder door elkaar heen), voornamelijk dominees, maar ook leraren en diakenen, zijn betrokken bij 35 kerkelijke gemeenschappen met ongeveer 28.000 kerkelijke gemeenteleden. Men is daardoor verantwoordelijk voor ongeveer 100 religieuze gebouwen. Daarvan denkt men nu al de helft van de gebouwen af te moeten stoten om de overige in goede staat (en gebruik!) te houden. Voorwaar geen gemakkelijke opdracht!
Amstelkerk en De Duif
We nodigden de groep dus uit voor een bezoek aan de Amstelkerk, De Duif en een presentatie van de kerken van Stadsherstel. Op 21 oktober was het zover en na ontvangst, welkom en voorstellen werd de bijzondere geschiedenis, restauratie en herbestemming van de Amstelkerk uit de doeken gedaan. Waarna iedereen ook door de kantoren werd geleid om daarmee niet alleen te laten zien, maar vooral ook te ervaren, dat functies heel goed kunnen mengen. En dat het gebruik van de kantoren en de publieksruimte elkaar niet dwarszitten, maar eerder stimuleren. Veel vragen natuurlijk: wordt het orgel nog bespeeld (ja!) en is hier nog een kerkelijke dienst (ja, iedere zondagochtend een protestantse dienst) en wat gebeurt er nog meer in de middenruimte (van alles, maar dan ook echt van alles)?
Tussen de standbouwers
Daarna naar De Duif. Het toeval trof. Een drukte van jewelste vanwege de opbouw van de daar jaarlijks gehouden Tribal Art Fair (Stammenkunstmesse). Zo kon men deze voormalige kerk in vol bedrijf ervaren. Een kerk die uitsluitend voor evenementen wordt gebruikt, maar waar de voormalige parochianen nog steeds hun plek hebben en hun ‘oecumenische basisgemeente’ vormgeven. In een hoek van de kerk was het mogelijk, tussen de standbouwers, meer specifiek op deze herbestemming in te gaan.
Daarna terug naar de Amstelkerk om aan de hand van een presentatie dieper in te gaan op de werkwijze van Stadsherstel en op het herbestemmen van kerken. We hebben immers inmiddels 17 kerken in bezit.
Ons advies: vooral beginnen!
Bij de afsluiting was het advies aan deze groep om twee, maximaal drie gebouwen te selecteren en voor dat kleine aantal plannen te maken, een juridische entiteit en financieel model te bedenken en daarmee te beginnen. Een typische Stadsherstelwerkwijze: maak het niet te groot, houd het praktisch en vooral, begin!
Delen van kennis
Het was niet de eerste keer dat onze oosterburen op bezoek kwamen om over religieus erfgoed te praten. En in Krefeld, even voorbij Venlo, is men zeer geïnteresseerd geraakt in het model Stadsherstel. Indien erom wordt gevraagd en als we in de gelegenheid zijn, delen we graag kennis.