Reguliersgracht 19

In 1664 klaar voor bebouwing

De Reguliersgracht is onderdeel van de Vierde Uitleg van Amsterdam, vanaf 1658. Het was oorspronkelijk de bedoeling dat deze gracht zou doorlopen tot aan de Amstel. Uit kostenoverwegingen heeft men hiervan afgezien. In september 1664 was de gracht al gereed voor bebouwing. In 1694 is het stuk dat origineel tot de Reguliersdwarsstraat liep gedempt, zodat er meer ruimte kwam op het Reguliersplein, nu Rembrandtplein. En in 1874 is ook het stuk gracht tussen de Reguliersdwarsstraat en de Herengracht gedempt. Hier vinden we nu het Thorbeckeplein.

De gracht is genoemd naar het Reguliersklooster, dat van 1394 tot 1532 buiten de toenmalige stadspoorten heeft gestaan, op de plaats waar nu de Utrechtsestraat en de Keizersgracht elkaar kruisen. De stadspoort waar de Munttoren een restant van is, heette vroeger de Regulierspoort. De Reguliersgracht eindigde toen in die poort.

De grond van ons pand werd in 1664 uitgegeven. Dit erf werd gekocht door de wapenhandelaar Hendrick Trip. Hij betaalde hiervoor f.1170,-. Trip kocht in totaal 6 erven naast elkaar: drie ten zuiden en 2 ten noorden van dit erf. Na zijn overlijden verkocht zijn zoon Jacobus Trip, gemachtigde van zijn moeder, dit perceel, nummer 22, en de nummers 23, 24 en 25 in 1671.

Geen oorlogsmakers maar vredestichters

Hendrick Trip en zijn broer Louis lieten samen het Trippenhuis bouwen naar een ontwerp uit 1662 van Justus Vingboons, als woonhuis en kantoor voor hen beiden. In het noordelijk deel woonde Hendrick. Zij waren handelaren in wapens in een tijd waarin er altijd wel ergens een oorlog was. Zo groeiden ze uit tot een van de rijkste families in de 17e eeuw. Bijzonder is dat zij zichzelf niet presenteerden als oorlogsmakers maar juist als vredestichters. Want uit oorlog komt vrede voort, zo was hun motto: Ex bello pas.

Het Trippenhuis is doordrenkt van iconische verwijzingen naar hun beroep. Zo is het fronton in de voorgevel voorzien van het familiewapen, geflankeerd door kanonnen en kogels. En de twee schoorstenen verwijzen naar rokende mortieren. Tussen al dit wapengekletter symboliseren olijf- en palmtakken de vrede.

De broers Louis (1605-1684) en Hendrick (1607-1666) waren de zonen van Jacob Trip en Margaretha de Geer. Vader had in Dordrecht een bloeiende handel opgebouwd in zout, ijzer, koper, aandelen en wapens. De kneepjes in de wapenhandel leerden ze van hun oom Louis de Geer, die in Zweden een sterke positie had. In 1631 begonnen de broers hun eigen wapenhandel in Amsterdam. Door een gunstig huwelijk met Johanna de Geer, zijn tweede vrouw, werd Hendrick eigenaar van een geschutgieterij en ijzermijn in Zweden.

Deze fransman bracht de Lodewijk XIV-stijl naar Nederland

In 1671 werd het huis verkocht aan meester-metselaar Dirck Backer. Hij bouwt een nieuw huis op deze plek, dat hij in 1689 verkoopt. In 1715 wordt een andere beroemdheid eigenaar; architect Daniël Marot (1660/1661 – 1752). Hij verkoopt het huis in 1747.

De fransman Daniël Marot is degene die de Lodewijk XIV-stijl in Nederland introduceerde. Marot is verder bekend van zijn 250 gravures, die zijn gebruikt voor behang-, damast- en meubelontwerpen. Hij was de zoon van de Franse hofarchitect Jean Marot (1619-1679) en één van de vele hugenoten die na de opheffing van het edict van Nantes naar de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden vluchtte.

Marot kwam in dienst van koning-stadhouder Willem III en de Friese stadhouders, en in hun dienst paste hij de Lodewijk XIV- stijl toe in interieurs en tuinen, zoals die van Paleis Het Loo. Vanaf 1700 begon hij te publiceren over architectuur. Zijn boeken droegen bij tot de verspreiding van de Franse stijl, door ornamentele en decoratieve motieven gemakkelijk toegankelijk te maken.

In 1747 verkocht hij zijn huis aan de Reguliersgracht aan Jan de Wit, commandeur op Oost-Indië. Bij de verkoop van het huis in 1769 wordt Jan ‘de weledelgestrenge heer Jan de With, oud- kapitein ter zee voor het College der Admiraliteit te Harlingen, woonachtig te Oudkerk’ genoemd.