Pakhuis de Maan

Bijna was deze mooie gracht gedempt

De Reguliersgracht is een van de mooiste grachten van Amsterdam en ook uniek want nergens zijn zeven bruggen tegelijk te zien achter elkaar. ’s Avonds zijn al die bruggen verlicht en dan ziet het doorkijkje eruit als een tunnel. Maar bijna was deze gracht, zoals zoveel grachten die in de 20e eeuw gedempt zijn, er niet meer. Rond 1900 vond de gemeente dat de gracht maar moest wijken voor een trambaan. Maar gelukkig is dit dankzij verzet van particulieren voorkomen en is het een heerlijke rustige plek in Amsterdam gebleven. Al is het wel zo dat er altijd wel wat bedrijvigheid is op de gracht.

De Nederlandse Handelsmaatschappij NV (voorloper van de ABN AMRO) kocht bijvoorbeeld in 1950 twee bijna 20 meter diepe pakhuizen als drukkerij en archiefruimte voor haar zelf. Deze functie heeft het behouden totdat Stadsherstel ze in 1978, tegen gunstige voorwaarden, overneemt en restaureert. De pakhuizen worden aan Stadsherstel tegen gunstige voorwaarden aangeboden omdat de bank, aandeelhouder van het eerst uur is van Stadsherstel en ook in 1956 meehelpt de restaurerende organisatie op poten te krijgen.

Als herinnering aan onze oud-directeur hebben we een fonds op naam opgericht

Jaap Hulscher, toenmalig adjunct-directeur van Stadsherstel, ontwerpt een gevelsteen met daarop een zon en een maan met daarbij de tekst: ‘bij dit heelal dient gemeld vanwege Stadsherstel hersteld’. De steen is gehakt door Tobias Snoep en aangebracht ter gelegenheid van de 80e verjaardag van oud-directeur Jan Hengeveld (1926-2019) in 2006. Hengeveld huurde hier een appartement en in zijn tijd is het gerestaureerd. De vergulde letters van de steen vormen samen zijn achternaam en aan de rechterzijde is zijn paraaf aangebracht. Links is het oude logo, voorzien van drie andreaskruisen met een balk er doorheen wat de restauratieactiviteiten van Stadsherstel verbeeldt, te zien. Hengeveld is directeur van Stadsherstel van 1966 tot 1991. Gedurende die periode, maar zeker ook daarna heeft hij zich met veel liefde en gedrevenheid ingezet voor het behoud van monumenten in en om Amsterdam. Zijn periode is zeer bepalend geweest voor de groei en financiële stabiliteit van onze organisatie.

Na het overlijden van “mr. Stadsherstel” hebben de Vrienden een fonds op naam voor hem opgericht. Lees HIER meer over Jan Hengeveld en zijn fonds op naam.

Zelf een Fonds op naam oprichten?

Grootste stapelmarkt van Europa met honderden pakhuizen

In de Gouden eeuw, de 17e eeuw, is Amsterdam een welvarende stad. Inwoners drijven handel met de hele wereld. De haven van Amsterdam is een wereldhaven. Om prijsschommelingen te voorkomen en de voorraden constant te houden, worden de producten opgeslagen in honderden pakhuizen of op de zolders van de koopmanshuizen. Zo wordt Amsterdam niet alleen de grootste haven maar ook de grootste stapelmarkt van Europa.

Ook de katholieke koopman Hendrick Staets heeft in 1677 pakhuizen nodig voor zijn opslag. Hij koopt het nieuwgebouwde pakhuis op nummer 13 voor 6000 gulden. Tevens koopt hij het naastgelegen nog onbebouwde perceel voor 1200 gulden waarop hij ook een pakhuis laat zetten.

Als een eigenaar twee huizen naast elkaar bezit dan worden de huizen vaak de zon en de maan genoemd. Wanneer hij drie huizen naast elkaar bezit dan wordt het meestal Geloof, Hoop en Liefde, bij vier huizen zijn de vier evangelisten dankbare personages en bij zeven huizen de zeven provinciën. Tot in de 19e eeuw blijven de pakhuizen in de aangetrouwde familie van Staets.