Reestraat 5

Dwarsstraatje

Uit heel Europa kwamen in de 17^e eeuw duizenden mensen naar Amsterdam om handel te drijven of om een nieuw bestaan op te bouwen. Al snel barstte het oude stadsgebied binnen de Singelgracht uit haar voegen en ontwierp men voor de zo broodnodige stadsuitbreiding de grachtengordel. Zo ontstonden rondom de oude middeleeuwse stadskern de drie hoofdgrachten, Herengracht, Keizersgracht en Prinsengracht. Deze werden door dwarsstraatjes met elkaar verbonden en gaven het gebied in de eerste helft van de 17^e eeuw zijn definitieve vorm. In de dwarsstraatjes konden de rijke koopmansfamilies terecht voor de noodzakelijke behoeften. In de straatjes voerden van oudsher ambacht, handel en cultuur de boventoon. Van vuurwinkeltjes tot melkinrichtingen, leerbewerkers en likeurstokerijen. Ook komen we de oud-Nederlandse beroepsnaam civetkattenhouder tegen…

In 1615 wordt bepaald dat de eigenaar van het perceel moet meebetalen aan de melioratie, de kosten die de gemeente maakt voor grondverbetering en drainage. De eigenaren worden overigens schadeloos gesteld door de gemeente voor de afbraak en verplaatsing van de huisjes, alsmede voor wat er van het erf afgaat in verband met de aanleg van de Reestraat en de Keizersgracht.

In 1617 koopt schilder Pieter Bruyneus het lege erf nummer 5 en in 1629 is civetkattenhouder Harmen Reijnierszn de Coninck eigenaar en bewoner. Civetkatten zijn kleine, slank gebouwde roofdieren, ze lijken op katten en komen voor in Zuidoost-Azië, Afrika en Brazilië. In de tijd van Reijnierszn de Coninck werden civetkatten vanuit Afrika naar Amsterdam verscheept in manden. Daar werden ze door civetkattenhouders in hokjes gehouden voor de productie van civet. Civet is de sterk ruikende olieachtige stof, afgescheiden door de geurklieren in de liesstreek van civetkatten. Dit werd gebruikt voor sommige parfums.

In de historische roman Het stinkende goud (2016) van Hans van Cuijlenborg, die zich afspeelt in de 17e eeuw, wordt de Amsterdamse handel in civetkatten en het zogenaamde ‘civettrekken’ uitvoerig beschreven. De familie van Harmen Reijnierszn de Coninck blijft na zijn overlijden in het pand wonen, totdat ze het verkopen in 1690.

Bij het verwijderen van het stucplafond tijdens de restauratie in 1982 blijkt dat rondom de oven van de bakkerij, die in ieder geval sinds 1851 hier heeft gezeten, verschillende balken zwaar door brand waren aangetast. Deze balklaag is afkomstig uit de oorspronkelijke bouw die in 1741 grondig werd gewijzigd. In een krantenartikel uit 1907 lazen we over de brand die om half vijf uitbrak op 29 januari. De Bakkerij was toen van J.F. Zweers. Van 1937-1939 bevindt zich er een Twentsche bakkerij. Zij verkopen heerlijke Twentse rollen. Als deze op de ontbijttafel verschijnen, zouden zij zonnige gezichten veroorzaken.