1709
Er staat een huis
P
Prinsengracht 646
Prinsengracht 646, AmsterdamDit pand heeft een geschiedenis met reclame, want in 1949 kreeg het een aanschrijving vanwege ‘de hinderlijke, voor het stadsschoon schadelijke reclame’. Toen wij klaar waren met de restauratie, kreeg het voor het eerst een logobordje met onze naam erop. Niemand minder dan de bekende ontwerper Wim Crouwel ontwierp het.
1967
Stadsherstel eigenaar
1971
Restauratie
Nu
Woningen en bedrijfsruimte
Rol van Stadsherstel
Hinderlijke reclame
De gehele hoek (Vijzelstraat 1-3-5 / Prinsengracht 646-648) verkeerde, als gevolg van de daar aanwezige bouwvallen, in een desolate toestand. Er waren al voor deze hoek in die periode zeer moderne nieuwbouwplannen.
In de 20e eeuw zijn er diverse aanschrijvingen van Bouw- en Woningtoezicht geweest voor het complex. In 1947-1949 betrof het ‘de hinderlijke, voor het stadsschoon schadende reclame op perceel 646’. Vanaf 1952 zijn er aanschrijvingen in verband met het treffen van veiligheidsmaatregelen wegens bouwvalligheid. In 1953 stuurde de gemeente een aanschrijving voor ontruiming van de (onder)huurders in nr. 646 en 648. In 1956 werd de toenmalige eigenaar, de maatschappij Texel, diverse keren aangeschreven in verband met veiligheid wegens bouwvalligheid. In 1963 is er een herhaalde aanschrijving waarin vermeld staat dat de maatregelen door de gemeente worden uitgevoerd op kosten van Texel. In 1963/1964 zijn er aanschrijvingen aan gebruikers en huurders om over te gaan tot ontruiming van de panden.
Er werden nieuwbouwplannen gemaakt, maar gelukkig niet uitgevoerd. Wij maakten een reconstructie van de vijf panden. Op nummer 646 werd weer een huis onder dwarsdak in de stijl van het tweede kwart van de 17e eeuw en een deurpartij uit het begin van de 19e eeuw gebouwd.
De plek
Prins van Oranje
Prinsengracht bij de Vijzelgracht
De Prinsengracht in Amsterdam Centrum is de buitenste van de vier hoofdgrachten die samen de grachtengordel vormen. De gracht, genoemd naar de Prins van Oranje, is wat de aard van de bebouwing betreft de eenvoudigste. Met de aanleg van de Prinsengracht, onderdeel van de tweede uitleg die van de Brouwersgracht tot de Leidsegracht loopt, werd in 1612 begonnen. Het initiatief was van burgemeester Frans Hendricksz. Oetgens, naar een ontwerp van stadstimmerman Hendrick Jacobsz Staets en stadslandmeter Lucas Jansz Sinck. Het deel tussen de Leidsegracht en de Amstel, waar dit pand staat, behoort tot de uitleg van 1658.
De Vijzelgracht dateert uit de tijd van de grote stadsuitbreiding van Amsterdam in 1658. In 1933 werd besloten de gracht te dempen. Het is de grote verbindingsweg tussen het zuidelijke deel van de stad en het Centrum. De Vijzelgracht en de Vijzelstraat zijn vermoedelijk genoemd naar de 17e eeuwse bewoners Cornelis en Jan Vijselaar.
Het perceel
Tibbetje
De eerste Nederlandse arts die homeopathie toepaste in zijn praktijk was dr. S. van Royen in 1863 in Utrecht, en niet veel later werd hij gevolgd door meerdere homeopathische artsen in diverse grote steden van ons land.
In 1670 werden de erven in park D geveild door de stad. Van het hoekerf 48 werd Bakker Egbert Lubbertsz eigenaar. In 1684 werd Tibbetje Jacobs eigenaar en na haar overlijden haar kinderen. Tussen 1694 en 1709 werden de panden gebouwd, want in 1709 werden ze getaxeerd en er stond toen een flink hoekhuis en twee ondiepe grachtenhuisjes met alleen een smal plaatsje. In 1719 werd de eigenaar aangeslagen voor een secreet in de stoep en in de archieven lezen we dat er in 1742 een metselaar in het pand woonde. In 1758 kocht Wijnand Bunck Prinsengracht 646 van Jan Boede; zijn vrouw was erfgename van Tibbetje en was al overleden. We vinden ook dat er in 1851 een timmerman woonde en in 1864 een chirurgijn. In 1905 vestigde zich hier een homeopathische kliniek.
In 1955 werd de NV Maatschappij van Onroerende Goederen Texel eigenaar en wij kochten wat er van over was in 1967 en reconstrueerden deze hoek. Toen het klaar was, plaatsten we hier voor het eerst een logobordje van ons. Een geel koperen vignet dat de drie Andreaskruisen van Amsterdam toont, verbonden door een balk die de opbouw van de binnenstad symboliseert waar Stadsherstel zich voor inzet. Het ontwerp was van de bekende ontwerper Wim Crouwel.
Logo
Wim Crouwel
Rond 2010 veranderden we ons logobordje in een wit met blauw geëmailleerd bordje.
Een bekende ontwerper ontwierp ons logo
Wilm Hendrik (Wim) Crouwel (Groningen, 21 november 1928 – Amsterdam, 19 september 2019) volgde tussen 1947 en 1949 een opleiding beeldende kunst aan Academie Minerva in zijn geboorteplaats. Daarna volgde hij lessen typografie aan het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs in Amsterdam (sinds 1968 de Gerrit Rietveld Academie).
Crouwel begon zijn carrière in 1952 als tentoonstellingsontwerper, maar werd vooral bekend als grafisch vormgever. In 1963 was hij medeoprichter van het eerste multidisciplinaire ontwerpbureau Total Design. Hij was een van de bekendste ontwerpers van Nederland en internationaal befaamd om onder andere zijn werk voor het Van Abbemuseum, het Stedelijk Museum Amsterdam, zijn letterontwerpen, waaronder het New Alphabet uit 1967, en zijn bedrijfslogo’s. Voor het Stedelijk Museum was hij van 1963 tot 1985 verantwoordelijk voor alle grafische uitingen van het museum.
Naast ontwerper was hij ook lector, hoogleraar, organisator en woordvoerder. Van 1985 tot en met 1993 was hij directeur van Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam. Hij was en is een leidende figuur in de Nederlandse vormgeving en in het Nederlandse culturele leven. Zijn werk kan nog steeds op veel belangstelling rekenen van jonge ontwerpers. Het speciaal in het leven geroepen Wim Crouwel Instituut zet zich in voor het toegankelijk maken van kennis over grafische vormgeving als erfgoed.
Meer informatie
Bronnen:
Archief Stadsherstel
Stadsarchief Amsterdam
Beeldbank Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed
Beeldbank Rijksmuseum
Delpher
Aan dit project hebben meegewerkt:
Restauratiearchitect: G. Prins
Restauratieaannemer: H. Tervoort & Zn
