Keizersgracht 703

Het huis van een meester kabinetmaker

De Keizersgracht is de tweede van de vier hoofdgrachten die samen de Amsterdamse grachtengordel vormen. Ons pand staat op het tweede deel van de Keizersgracht, tussen de Leidsegracht en de Amstel, die vanaf 1663 gegraven werd en behoort tot de vierde uitleg van Amsterdam.

In 1663 koopt Frederick Broegh, hij was waard in De Draeck, het erf voor 3320 gulden van de Burgemeester en Thesaurieën van Amsterdam. In 1665 is het opgedragen aan meester-metselaar Dirck Heere. Volgens Het Grachtenboek van Amsterdam is hij degene die het huis gebouwd heeft. In de archieven vinden we dat er vanaf 1669 een huis staat.

In 1725 wordt het huis door Jan van Senden verkocht aan Leender Craanen. Jan was mede eigenaar van het pand, dat tot hem kwam na het overlijden van zijn zus Catharina Senden. Zij had het huis op haar beurt in 1719 toebedeeld gekregen na de scheiding van de boedel van Jan van Senden en Maria de Koussenaar. Zij hadden meerdere panden in bezit.

Vervolgens heeft het pand door de eeuwen heen verschillende eigenaren gekend, waaronder meester-kabinetmaker (maker van kasten en meubels) Pieter Uylenburg, die getrouwd was met Catharina Balster. Hun zoon Willem verkoopt later het pand.

Grondlegger van de Hypotheekbanken in Nederland

Op de gedenksteen uit 1920 van het pand staat: ‘In dit huis is geboren op 3-12-1814 Mr. Ph. J. Bachiene. Grondvester van het Ned: Hypotheekbankbedrijf’.

Philip Johannes Bachiene was een volgeling van Thorbecke en vier jaar Tweede Kamerlid voor een Zeeuws district, en in 1862 was hij staatsraad. Voordat hij Kamerlid werd, was hij belastingambtenaar. Verder was hij lid van de eerste parlementaire enquêtecommissie. Dit betrof de Parlementaire enquête naar de accijns op zout.

Op nauwelijks 25-jarige leeftijd wendde hij zich met een volledig uitgewerkt plan voor oprichting van een staats-hypotheekbank tot koning Willem 1. Toen het niet lukte om op die manier de hypotheekbank op te richten, heeft hij samen met dr. S. Sarphati in 1861 een particuliere hypotheekbank opgericht, de zogenaamde Nederlandse Hypotheekbank te Amsterdam. Bachiene is daarmee de grondlegger van de Hypotheekbanken in Nederland.

Bachiene trouwde met Gerarda Velsberg, zij kregen één kind. Hun dochter had via haar testament bepaald dat er een stichting opgericht werd ter nagedachtenis aan haar vader. De Bachiene-stichting zorgde voor het verstrekken van beurzen aan veelbelovende en onbemiddelde studenten. De stichting is later gefuseerd met de Thorbecke stichting tot de Thorbecke- en Bachiene-stichting.

Tewerkgesteld en vermoord in Auschwitz

In de Tweede Wereldoorlog werd het pand op de begane grond bewoond door Emanuel Polak (1898-1944). Emanuel, een zoon van Salomon Polak en Anna Kloots, trouwde in 1934 met Gretha Kater, een dochter van Isaac Kater en Naatje Salomons. Het echtpaar had geen kinderen en het huwelijk werd in 1939 ontbonden. Emanuel had een marktvergunning voor het Waterlooplein en runde later een winkel in radio artikelen. In 1943 werd hij gearresteerd en afgevoerd naar Westerbork, waar hij terechtkwam in de strafbarak 67. Op 16 November werd hij als strafgeval op transport gesteld naar Auschwitz, alwaar hij bij aankomst als dwangarbeider tewerkgesteld werd en vermoord.

Ook woonde in dit huis de joodse Herman Koster met zijn vrouw Saartje Koster- van West. Hij was restaurateur. Ze werden in 1942 te Auschwitz vermoord. Op de derde verdieping woonden drie mannen, waaronder de in 1919 geboren Maurits van Tijn. Verder de in 1905 te Amsterdam geboren Samuel Silas, hij had een marktvergunning voor de Lindengrachtmarkt. Beide mannen overleden in 1944 in een onbekende plaats. De derde man was de in 1879 in Bendorf geboren boekhouder en correspondent Maximilian Abraham, hij werd in 1942 vermoord in Auschwitz.

Al meer dan zeventig jaar een groente en fruithandel

13 jaar geleden werd de familie Vork eigenaar van de winkel, die zij altijd voorziet van aantrekkelijk geëtaleerde groenten en fruitproducten, salades en zelf bereide maaltijden.

De heer Vork is enige tijd geleden overleden en nu runt mevrouw Vork de zaak met een zoon en een dochter. Zij komt oorspronkelijk uit Engeland en ontmoette haar man bij haar eerste vakantiebaantje. Hij werkte toen in de zaak van zijn vader. Daarna hebben ze samen 25 jaar een zaak in Bussum gehad. Frank Vork komt uit een familie die al generaties groentewinkels exploiteert. Ook enige andere familieleden hebben 1e klas groente en fruit zaken in Amsterdam.

Toen de zaak op de Keizersgracht 703 beschikbaar kwam hoefde er niet lang nagedacht te worden voor men besloot de pas verbouwde zaak met halfronde toonbank over te nemen.

Drie of vier keer per week is er ‘s morgens vroeg een vaste rit met het bestelbusje naar de Centrale Markthallen in Amsterdam West. Daar worden de beste groenten & fruit ingekocht en wordt ook inspiratie opgedaan voor nieuwe producten. Dan is er in de zaak altijd veel te doen. Er worden groenten gesneden, maaltijden bereid, salades gemaakt. En natuurlijk moet de winkel en piekfijn uitzien. Er is een vaste klantengroep ontstaan, die altijd weer terug komt voor de verse producten en natuurlijk ook voor het contact en de service.

http://frankvork.nl/