1750
Halsgevel
H
Haarlemmerstraat 48
Haarlemmerstraat 48, AmsterdamIn het pand, ooit genaamd “De Heerenbaquet”, zit sinds onze restauratie in 1983 De Brillemaeker. Voor degenen die wel eens door de Haarlemmerstraat lopen, is het pandje waarschijnlijk bekend door de bijna maandelijks wisselende, zeer bijzondere etalage. Het is dan ook niet verwonderlijk dat ze regelmatig de prijs voor de mooiste winnen.
1981
Stadsherstel eigenaar
1984
Restauratie
Nu
Winkel en woningen
De naam
Het Heerenbanquet
Het “herenbanket” is een variant op “paleisbanket”, maar dat is geen spijskoekje met een combinatie van jam en fondant, maar met gember.
In 1750 krijgt het een klokgevel
In het Stadsarchief is de eerste verkoop van dit pand gedateerd op 10 mei 1639. Het huis en erf worden dan voor ƒ 2800 gekocht door Hillebrand Hermanszn van der Colck van steigerschuitvoerder Cornelis Claeszn. Wanneer na hem ook zijn vrouw overlijdt, wordt het huis en erf in 1682 bij executie verkocht. Het huis wordt omschreven als het pand waar ‘het Heerenbanquet’ uithangt en brengt ƒ 3885 op. Bij latere verkopen wordt deze naam overigens niet meer genoemd. De koper is Marcus Scholte, die ƒ 1 aan precariorechten moet betalen voor een regenbak op de stoep.
In de 18e eeuw wordt het huis en erf meerdere keren verkocht en rond 1750 wordt er een nieuw huis gebouwd. Het krijgt een eenvoudige natuurstenen omlijsting rond de klokgevel, die eindigt in fraaie aanzetvoluten. In de 19e eeuw is er enige tijd een schoenmaker in het pand gevestigd, daarna een ‘tabaksaffaire’.
Een steigerschuit was in de 17e eeuw een klein, overnaads open gebruiksbootje. Het had van voor tot achter een vrij spits ontwerp en eindigde met rechte, naar buiten vallende stevens. (Stevens zijn de uiterste voor- en achtereinden van een scheepsromp.) Open steigerschuiten werden vaak gebruikt om producten voor de verkoop binnen de stad te vervoeren.
Rol van Stadsherstel
Dak eraf tegen kraken
De vorige eigenaar had het dak verwijderd om kraken te voorkomen. Waarschijnlijk was het middel erger dan de kwaal, want door jarenlang inwateren en enorm achterstallig onderhoud moesten de kap, de balklagen, de linker bouwmuur, de achtergevel en het achterhuis worden vervangen. Aangezien de fundering reeds was vernieuwd en ook een gedeelte van de voorgevel op last van Bouw- en Woningtoezicht moest worden gedemonteerd, restte van het oorspronkelijke huis slechts een balklaag, een bouwmuur en een gedeelte van de winkelpui. Hoe belangrijk het herstel van zo’n pand echter is, blijkt pas achteraf wanneer het weer bijna onzichtbaar in de gevelrij is opgenomen.
De restauratie werd tegelijkertijd aangepakt met die van de nabijgelegen panden Herenmarkt 9 en 19, waardoor de aanneemsom gunstig werd beïnvloed. Al tijdens de afbouwfase kon overeenstemming worden bereikt met de huurder van het bedrijfsgedeelte.
Alfred Fernandes vestigde zijn winkel De Brillemaeker op de begane grond en in het achterhuis, terwijl de kelder als opslag dient. En nog steeds, inmiddels in 2024 al 41 jaar, is De Brillemaeker op dit adres gevestigd. Naast de verkoop van vaak bijzondere monturen verricht Fernandes oogmetingen, adviseert hij bij montuur- en glaskeuze en repareert hij brillen die anders in de prullenbak zouden belanden, vaak tot grote dankbaarheid van de eigenaar.
Etalage
Winnaar van de mooiste etalage
Eind 2024 verschijnt een boek met foto’s van 40 jaar etalages, dat te koop zal zijn bij De Brillemaeker en in het Stadsherstel-winkeltje.
De bijzondere en vaak spraakmakende etalages worden door Alfred Fernandes samen met zijn partner Thea van der Maat bedacht en regelmatig vernieuwd. Ze hebben vaak de prijs gewonnen voor de mooiste etalage in de Haarlemmerbuurt, uitgeschreven door de firma Beekwilder, groothandel in etalagematerialen. Zelfs toen ze zich niet eens opgaven, nomineerden veel buurtbewoners hen voor die prijs.
em>“Onze etalages hebben eigenlijk niets met optiek te maken, maar alles met kijken; soms is er geen enkele bril te zien! We proberen natuurlijk wel passanten te prikkelen en nieuwsgierig te maken naar het aanbod binnen.” Want ook daar is het verre van saai en de inrichting nodigt uit om langer te blijven. “We doen dit omdat we het gewoon erg leuk vinden. We vullen elkaar creatief goed aan en bedenken nu eenmaal graag leuke en gekke etalages, soms met een stout randje.”
“Thea wilde met Halloween een mega spinnenweb in de etalage, dan ben ik alweer met touwen aan het knutselen. Maar kom vooral eens kijken!” Hoewel Alfred al met pensioen zou mogen, blijft de winkel lekker open. “Wij houden nu eenmaal erg van deze winkel en vooral van deze leuke plek in de stad.”
Meer informatie
Bronnen:
Archief Stadsherstel
Stadsarchief Amsterdam
Beeldbank Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed
Beeldbank Rijksmuseum
Delpher
