Binnen Brouwersstraat 2

Binnen en buiten de Haarlemmerdijk gelegen

De Binnen Brouwersstraat is één van de dwarsstraten die de Brouwersgracht verbindt met de Haarlemmerstraat. De Haarlemmerstraat loopt de stad uit richting Haarlem, en gaat halverwege over in de Haarlemmerdijk. Deze rond 1400 opgeworpen dijk moest de eerste bewoners van Amsterdam beschermen tegen het oprukkende water. Nog altijd is het hoogteverschil tussen de dijk en de lagergelegen Brouwersgracht zichtbaar. Ook het stratenpatroon zelf is niet wezenlijk veranderd. De buurt in ontstaan bij de westelijke stadsuitbreiding van 1612. Uit twee kaarten van Balthasar Florisz, oorspronkelijk daterend uit 1625 en in 1647 geactualiseerd, blijkt dat in deze periode de omgeving rond de Haarlemmerdijk en de Brouwersgracht is bebouwd.

De Brouwersgracht, Brouwerssteeg, Buiten Brouwersstraat en de Binnen Brouwersstraat danken hun naam aan de bierbrouwerijen die in de zestiende en zeventiende eeuw in deze buurt waren te vinden. De aanduiding Binnen (of Buiten) houdt verband met de ligging ten opzichte van de Haarlemmerdijk.

Onbewoonbaar verklaard en dichtgemetseld

Het rijksmonument op nummer 2 is ondiep en heeft een hoge pui met rozetten en gesneden deurkalven uit het tweede kwart van de 19e eeuw. De gevel is drie ramen breed onder een rechte kroonlijst.

Op de 18e eeuwse burgerwijkkaart is te zien dat er achter dit pand enkele kamers zijn, kleine huisjes, die via een steegje via de linker deur van het pand op nummer 4, de Vlotschuitvoerdersgang, toegang hadden tot de straat. Ook op de buurtkaart van de Atlas van Loman uit 1876 zijn deze huisjes en het steegje nog aanwezig.

In 1732 was de schuitenvoerder Jan Steijnen eigenaar van het huis en in 1742 woonde J. Steinen, die een theewinkel had, aldaar. In 1851 werd het huis door schoolhouderes Maria Winterberg bewoond, het bovenhuis en kelder werden apart verhuurd. En in 1879 woont Leender Wilhelmus van der Tooren, winkelier, in het pand. Daarna zien we, ook op foto’s, dat er jarenlang, in ieder geval van 1920 tot 1961 een Melkinrichting in gevestigd is. En in 1961 woedt er een brand waarop het pand diep in de stutten en op- en neren komt. In de jaren daarop verliest het haar top, maar er zit nog wel een winkel in, te zien aan de reclame op het raam: Dura – en reclame op de stut- Harmony Show Room. Daarna is het gedaan met de bedrijvigheid en wordt het pand op last van bouw en woningtoezicht onbewoonbaar en onbruikbaar verklaard en dichtgemetseld.

Gehakt door Hans ‘t Mannetje

Deze gevelsteen van de knagende bever symboliseert de lange strijd die met diverse instanties gevoerd is om dit pand in oude staat te laten herrijzen. CASTOR TENAX betekent “de vasthoudende bever”. Deze gevelsteen werd aangeboden door de Stichting Amsterdam,

Bevers bouwen dammen, en dat verwijst naar het verhaal van deze restauratie. Elke restauratie versterkt de dam die het belangrijkste gebouwde cultuurbezit van ons land moet beschermen tegen verval, verloedering en verminking. Als dat werk niet in het vereiste tempo doorgaat, vallen er steeds grotere gaten. Zo heeft de bever net zo lang doorgeknaagd, tot hij ook deze boom bij zijn dam kon voegen.

Hans ’t Mannetje is de beeldhouwer van de steen. Hij volgde enige jaren de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten. Als uitvoerder bij Stadsbeeldhouwer Hildo Krop hakte hij o.a. de de Sfinxen die op de zuilen bij de ingang van het Wertheim park staan. Hans richtte eind jaren zestig van de vorige eeuw het Restauratieatelier Uilenburg op, met als doelstelling het restaureren en vervaardigen van gebeeldhouwde onderdelen voor monumenten en het realiseren van een leerschool op het gebied van bouwbeeldhouwwerk. Onder andere Tobias Snoep, die veel restauratie en nieuw werk voor ons verricht, heeft daar het vak geleerd. Hans hakte in totaal 236 gevelstenen waaronder enkele van ons.