Stadshersteller Jenny Bierenbroodspot overleden

Haar overlijden was onverwachts. De vele reacties daarop getuigden van bewondering voor haar onversaagde inzet en liefde voor monumenten. In haar werkzame leven, en dat duurde tot haar dood, was zij onafscheidelijk van Stadsherstel.

Jenny Bierenbroodspot, geboren in 1941 in Delft, overleed op 7 augustus 2023 in Amsterdam, ze werd net geen 82. Haar overlijden was onverwachts. De vele reacties daarop getuigden van bewondering voor haar onversaagde inzet voor monumenten, haar sympathie en liefde en ondanks het bereiken van een respectabele leeftijd van een groot verlies en veel verdriet.

In haar werkzame leven, en dat duurde tot haar dood, was zij onafscheidelijk van Stadsherstel. Hoe is die sterke band ontstaan? Dan gaan we terug tot midden jaren ’80 van de vorige eeuw. Jenny zat al, na haar studie historische geografie, in diverse redacties en adviesorganen waarin zij zich beijverde voor behoud van gebouwd erfgoed in het stedelijk weefsel. In de stad dreigde ondertussen nog steeds afbraak, dat gold ook de Vondelkerk. Samen met Dorien van der Waerden en Lydia Lansink ijverde Jenny binnen de stichting Vondelkerk voor het behoud en hergebruik van dit juweel van Cuypers. Dat lukte, en er was een plan voor de invulling van de kerk, zodat uit de verhuur genoeg middelen kwamen om de kerk blijvend te onderhouden. Een paar jaar later werd eenzelfde strijd gevoerd voor het behoud van de Posthoornkerk. Jenny en de andere betrokkenen begrepen heel goed dat actievoeren voor behoud één ding was, maar het beheren van deze monumenten iets totaal anders is dat niet alleen door vrijwilligers kan worden gedaan. De architecten André van Stigt en Maarten de Boer namen samen met de bestuursleden van de Vondelkerk en de Posthoornkerk het initiatief een organisatie voor de restauratie en beheer van dit type gebouwen op te richten. Voor woonhuizen bestond zo’n organisatie immers al sinds 1956, Stadsherstel. De nieuwe organisatie werd het Amsterdams Monumenten Fonds (AMF) gedoopt, naar het model van de Stadsherstel. Jenny werd de eerste commissaris bij het Amsterdam Monumenten Fonds.

Het AMF kon als klein onafhankelijk buitenbeentje snel groeien. Jenny, die een zekere voorliefde had voor de 19^e eeuw, was ondertussen weer gaan studeren, en het lag voor de hand dat ze koos voor architectuur- én tuinhistorie. Haar kennis en commitment waren van groot belang voor het AMF dat ondertussen de Vondel- en Posthoornkerk, Gerardus Majella-, Schellingwouder-, Park- en Oranjekerk, scheepswerf ’t Kromhout, West-Indisch Huis en Huize De Pinto tot haar eigendom mocht rekenen. Bij al deze herbestemmingen had Jenny haar inbreng, waarbij zij niet alleen het belang van het op juiste wijze restaureren naar voren bracht, maar ook het belang van het monument voor de straat, de buurt en de stad. Het AMF groeide snel, zo snel dat een fusie met Stadsherstel voor de hand lag. Die kwam er op de laatste dag van 1999.

Vanzelfsprekend bleef Jenny nauw betrokken, maar nu als lid van de Raad van Advies waarin uitdagingen en dilemma’s bij het restaureren werden besproken. Ook hier zette Jenny zich met verve in voor de positie van het monument in relatie tot de omgeving. Het monument als uitgangspunt van het ensemble en leven daarbinnen. Jenny had het unieke vermogen om op onnadrukkelijke wijze nadrukkelijk haar standpunt naar voren te brengen. Dat gaf haar vaak een voorsprong in het debat, omdat iedereen daardoor naar haar luisterde. In de vele reacties op haar overlijden kwam het woord ‘charmant’ terug. Dat heeft alles met deze kant van haar persoonlijkheid te maken. Zij schuwde het debat niet, ook het scherpe niet, maar wist daarbij altijd haar standpunt op geheel eigen wijze goed en compleet uit de doeken te doen.

Toen het AMF in Stadsherstel opging, werd de stichting Vondelkerk aandeelhouder van Stadsherstel. Op elke aandeelhoudersvergadering was Jenny aanwezig en bracht ook in dat gremium haar standpunt helder naar voren. Dat ging niet alleen over restauratiemethoden, maar was ook vaak een pleidooi om toch, ondanks een beperkt rendement, een bedreigd monument aan te kopen. Te midden van discussies over rendement en dividend werd het dan altijd even wat stiller.

Samen met Dorien van Waerden, haar goede vriendin en strijder van het eerste uur voor de Vondelkerk, trok Jenny ook naar Suriname. Na terugkomst bepleitte zij in de eerstvolgende aandeelhoudersvergadering het voortzetten van de samenwerking met Stadsherstel Suriname. Het teloorgaan van gebouwd Surinaams erfgoed ging haar nauw aan het hart. Het hart dat nu niet meer klopt, maar bij Jenny absoluut op de goede plaats zat.