Strijd om behoud Dik Tromschooltje duurt voort

Stadsherstel op zoek naar financiers voor het nog openstaande deel van de begroting

Al enkele jaren vecht Stadsherstel in samenwerking met de stichting Het schooltje van Dik Trom voor behoud van het dorpsschooltje in het gehucht Etersheim, waar schrijver Johan Kieviet het eerste deel van de Dik Tromcyclus schreef. Er is al een groot bedrag aan subsidie binnengehaald, maar het is nog niet genoeg. Daarom is Stadsherstel op zoek naar sponsors, donateurs en/of subsidiënten om de begroting helemaal rond te krijgen.

Iedereen kent wel de boeken van Dik Trom, geschreven door de schoolmeester Johan Kievit. Hij schreef de boeken in de woning bij het eenklassige schooltje met onderwijzerswoning in het dorpje Etersheim, waar hij lesgaf. Dit soort dorpsschooltjes kwam vaak voor, maar vele zijn ondertussen gesloopt of onherkenbaar verminkt. Stadsherstel wil het schooltje in Etersheim in oude luister herstellen. Daarna gaat de stichting Het schooltje van Dik Trom er een museum in vestigen met als pareltje van de collectie het gebouwtje zelf.

Etersheim, gemeente Zeevang, is een dorpje gelegen vlak achter de Zuiderzeedijk, nabij Oosthuizen. Het is eigenlijk een buurtschap met een handjevol huizen, een kerkje, een molen en het kleinste snoepwinkeltje van Nederland. En natuurlijk het schooltje.

Dik Trom

Onlangs heeft de stichting Het schooltje van Dik Trom in de archieven een brief van de aannemer gevonden, waaruit blijkt dat het schooltje in 1882-1883 gebouwd is. Men wist al dat kinderboekenschrijver Cornelis Johannes Kieviet (1858-1931) in 1883 als onderwijzer werd aangesteld. Enige tijd geleden ontdekte men ook dat hij de eerste leraar was, die werd aangesteld in het gehucht. Beide vondsten sluiten dus mooi bij elkaar aan. Kieviet schreef zijn boeken in de avonduren. Zijn schrijfsels liet hij de volgende dag door de oudere leerlingen in zijn klas voorlezen, zodat hij de reacties van de kinderen kon peilen en eventueel delen kon aanpassen.

Uit ontevredenheid over het moraliserende karakter van de jeugdliteratuur in zijn tijd, creëerde hij een held waarin de kinderen zichzelf konden herkennen, Dik Trom. Hiermee werd hij een van de eerste moderne kinderboekenschrijvers en was hij een voorloper van auteurs als Annie M.G. Schmidt. Het eerste boek over de corpulente belhamel uit Hoofddorp met een hart van goud verscheen in 1891, Uit het leven van Dik Trom. Kieviet schreef bijna vijftig boeken, waarvan, naast de Dik Trom serie van zes delen, Fulco de Minstreel het bekendste is.

Museum

Het is de bedoeling dat er in het ‘Dik Tromschooltje’ een museum wordt gevestigd. Hierin zullen aan de hand van de persoon C. Joh. Kieviet verschillende thema’s worden belicht. Zo wordt zijn rol als schrijver aangegrepen om een overzicht van de jeugdliteratuur te geven. Zijn schoolmeesterschap wordt gebruikt als aanleiding om informatie te geven over de onderwijshervormingen die in zijn tijd plaatsvonden.

Bovendien wordt een beeld geschetst van de omgeving waarin hij leefde, het dorp Etersheim en de omliggende streek. Dit alles gebeurt dus in het gebouw waarin hij van 1883 tot 1903 heeft gewoond, geschreven en onderwezen. De stichting gaat hiervoor samenwerken met bezoekerscentrum De Breek, dat achter het schooltje staat.

Restauratie

Het schooltje wordt gerestaureerd en in oorspronkelijke staat teruggebracht. Het klaslokaal wordt ingericht zoals het was in de tijd dat Kieviet er les gaf.  De restauratie wordt als zogenaamde leerlingbouwplaats en restauratieopleidingsproject uitgevoerd, waardoor mensen voor het restauratieambacht in de praktijk worden opgeleid.

Stadsherstel werkt in dit project samen met de enthousiaste stichting Het Schooltje van Dik Trom, die de inrichting en exploitatie van het museum op zich gaat nemen. Maar ook andere partijen doen enthousiast mee, zoals het rijk, de provincie, de gemeente, historische kringen, Cultureel Erfgoed Noord Holland en ontwikkelingsbedrijf Noord Holland. Door Dik Trom als boegbeeld te gebruiken, krijgt het toerisme in de gemeente Zeevang een impuls. Vanuit het schooltje kan de bezoeker het dorpje ontdekken, dat een nog bijna geheel 19e-eeuwse gedaante heeft. Veel ondernemers doen al iets of willen iets doen met het Dik Trom gegeven en ook met hen zal Stadsherstel gaan samenwerken.

Landschapsverfraaiing

De huidige eigenaar van de school is tevens de bewoner. Hij heeft een transportbedrijf, waarvoor naast het gebouwtje een grote loods staat. In de plannen is opgenomen dat deze loods binnen vijf jaar gaat verdwijnen, waardoor even verderop een bescheiden woonhuis voor de eigenaar kan worden neergezet. Vanwege deze verfraaiing van het landschap, die tevens de structuur van het lintdorp herstelt, heeft de provincie Noord-Holland een Inrichting Landelijk Gebied (ILG) subsidie ter beschikking gesteld en heeft Stadsherstel een subsidie ontvangen in het kader van de Innovatieregeling Mooi Nederland (IMN).

Gat in de begroting

Dankzij de ILG subsidie, het geld van de IMN en geld uit een particulier fonds is het bedrag dat nodig is voor de uitvoering van dit Dik Tromproject voor een groot deel bijeengebracht. Voor het laatste deel, € 200.000, is Stadsherstel nog op zoek naar sponsors, donateurs en/of subsidiënten. Wilt u helpen dit leuke project van de grond te krijgen, neem dan contact met op met de projectleider vanuit Stadsherstel, Stella van Heezik, 020-5200060 / stella@stadsherstel.nl.