Aangekocht: Noorderstraat 15 en 17

In de binnenstad van Amsterdam heeft Stadsherstel twee rijksmonumenten aangekocht. Het gaat om de huisjes op Noordertraat 15 en 17, beiden gebouwd rond 1725.  In dezelfde straat zijn meer rijksmonumenten, dat zijn dan wevershuisjes van het zogeheten Noortse bostype. De verwijzing is eenvoudig te verklaren: het hout dat werd gebruikt voor de heipalen is Scandinavisch grenen.

De Noorderstraat dateert uit 1658, de tijd van de grote stadsuitbreiding van Amsterdam. De stad Amsterdam wilde de textielnijverheid stimuleren en stelde daarom grond ter beschikking aan het Burgerweeshuis, de Gasthuizen en het Leprozenhuis. Deze drie liefdadigheidsinstellingen bouwden de huisjes en van de huurpenningen voedden en kleedden zij de wezen. In de textielindustrie konden armen namelijk een eerlijk loon verdienen.
Ook in de aangrenzende Weteringbuurt (vroeger ‘Het Vlakke Veld’ geheten) zijn dergelijke wevershuizen gebouwd. In totaal telde de buurt in die tijd ruim 200 wevershuizen.
Tot in de achttiende eeuw heette de Noorderstaat Eerste Nieuwe Looiersstraat. In de achttiende en negentiende eeuw werd deze straat Noorderdwarsstraat genoemd, daarna Noorderstraat.

Van eethuisje naar boekwinkeltje

Noorderstraat 15 en 17 liggen vlak bij metrohalte Vijzelgracht. Het is door de aanleg van de Noord-Zuidlijn dat een medewerker van Stadsherstel in contact kwam met de eigenaresse van de panden. Zij is geboren in de straat en verwierf eerst nummer 17 en later nummer 15. In verband met de boringen en de daarbij optredende risico’s moest zij haar panden opnieuw funderen. 
In de kelder van nummer 17 exploiteerde zij lange tijd een koffiekelder dat vaak werd bezocht door provo en kabouter en later een eethuisje. Haar vader was uitbater van De Groene Kalebas, “een trefpunt van jonge bohémiens die zich er lieten vollopen met drank, jazzmuziek en kunstkletspraat”.

​Noorderstraat vlnr 1-21 ca. 1970-1980

De panden moesten opnieuw gefundeerd worden, Stadsherstel heeft samen met de eigenaresse gekeken naar de mogelijkheden en een plan ontwikkeld. Na restauratie blijft de eigenaresse – 72 jaar oud momenteel – wonen op nummer 17, in de kelder wil zij een tweedehands boekwinkeltje met voorleesmiddagen openen.