Vinkenstraat 68

Een buitendijkse Herberg

De Vinkenstraat is vernoemd naar de 16e eeuwse Herberg De Rietvink die hier stond, op een buitendijks grasveld voorbij de Haarlemmerpoort. Op die plek werd op woensdag 31 juli 1566 de eerste openbare predicatie (toespraak door een voorganger om een bepaald geloof uit te dragen) gehouden voor protestanten, door de hervormde predikant Jan Arentsz. Binnen de stad was dat toen nog niet geoorloofd. Jan Arentsz werd ook wel een hageprediker genoemd: een prediker in de hagen, in ’t veld, in de open lucht, het is de benaming voor de eerste openlijke verkondigers van de leer der Hervormden.
Meester Jan Arentsz bracht o.a. in Amsterdam het nieuwe geloof, als vrijheid van geweten. Hij drukte een stempel op de hervorming van Noord-Holland en was de eerste predikant van de ‘hervormde’ Grote Kerk. Hij verdiende zijn brood als mandenmaker.

Het huis werd in 1650 gebouwd

In 1623 wordt door Burgemeester en Thesaurieën het erf uitgegeven waarop later dit huis gebouwd wordt. Het erf is breed 20 en lang 50 voet. De koper is Vechter Pieterszn. , kramer van beroep en hij betaalt er ƒ 89 voor. Hij koopt ook het naastliggende erf aan de westkant.

Een kramer, ook wel een kremer of kleinkramer genoemd is een verkoper van waren in het klein. Men kende diverse kramers, o.a. de boterkramer, die handelde in boter. Andere voorbeelden zijn: de brillenkramer, de glazenkramer, de ijzerkramerij, de modekramerij en de marskramer, die met de mars (soort draagmand) op zijn rug zijn potentiële klanten langs ging.

In 1624 wordt het erf verkocht aan de sleper Jan Gerritszn. In 1651 wordt het weer verkocht, ditmaal met de mededeling dat in 1650 de bouw is begonnen.

Naast de Zalmpoort en de Rotgans

Op 6 februari 1651 wordt Wiggert Gerbrandzn., binnenlandsvaarder, tegen betaling van ƒ 600 de nieuwe eigenaar. Hij koopt het huis van de scheepstimmerman Pieter Pieterszn. Het erf is dan trouwens een stuk kleiner: 16 voet breed en 27 voet lang. Deze Wiggert woonde al zeker sinds 1638 in de straat, want er zijn akten bekend over zijn ondertrouwen. Hij heeft geen geluk, zijn eerste drie vrouwen verliest hij al snel en trouwt maar liefst vier keer. In 1656 woont hij nog steeds in de Vinkenstraat en gaat in ondertrouw met Gerbrich Jacobs, Vinkenstraat 68 staat dan bekend als ‘het huis naast de Rotgans’. Wiggert wordt dan schipper op Hamburg genoemd.

Wiggert’s zoon Pieter krijgt het erfdeel van zijn moeder, waaronder het huis, en waarschijnlijk gaat hij later met zijn vrouw in het huis wonen. Het huis vererft steeds, waarna het in 1684 verkocht wordt. Het wordt dan omschreven als ‘liggend naast de Zalmpoort’. De Zalmpoort lag vóór de Zalmkopersgang. Die naam is waarschijnlijk ontstaan omdat in het belendende huis aan de westkant Douwe Riewertszn. woonde, die zalmkoper van beroep was.