Spaarnwouderstraat 74

Levendige buurt vol smederijen, winkeltjes en kroegen

De Spaarnwouderstraat en de Spiegelstraat zijn markante Haarlemse straten met een rijke historie. Ze bevinden zich in het gedeelte van de stad dat als uitbreiding van de Burgwal in het begin van de 15e eeuw bij de stad is gevoegd. Door de ligging vlak bij het drukbevaren Spaarne waren er al van oudsher veel economische activiteiten. Waren de bewoners in de 15e en 16e eeuw vooral werkzaam in de scheepvaart en scheepsbouw, na de aanleg in 1632 van de trekvaart tussen Haarlem en Amsterdam legden de bewoners zich toe op het doorgaande verkeer van en naar het centrum van de stad. Er verschenen bakkerijen, kruideniers, smederijen en wagenmakerijen, en vooral kroegen en herbergen.

Uit deze levendige tijd stamt ook het oudste deel van het pand op nummer 74. Het is destijds als woonhuis van twee bouwlagen tegen nummer 72 aan gebouwd, dat er toen al stond, en waarschijnlijk bevond zich hier voorheen een steeg of mogelijk een ledig erf. We zien het pand terug op de stadskaart van De Hooghe uit 1688 waar op dit gedeelte van de Spaarnwouderstraat tien panden getekend staan, wat overeenkomt met de huidige bebouwing. Ons pand staat hierop weergegeven met trapgevel.

In het achterhuis was de bottelarij

Op het kadastraal minuutplan van 1823 heeft het perceel het huidige L-vormige oppervlak waarvan het brede deel zich tot halverwege achter nummer 72 uitstrekt. Op dat moment bestaat de bebouwing uit een huis aan de straatzijde en een los achterhuis, met elkaar verbonden via een gang langs een binnenplaats. Achter het achterhuis is een tweede binnenplaats. Eigenaresse is dan de weduwe van A. van Brederode, winkelier van beroep.

Daarna zal het pand nog meerdere malen verbouwd worden, waarbij de begane grond naar achteren toe wordt uitgebouwd. In 1913 wordt de dan nog 17e-eeuwse voorgevel vervangen en het dak, waarvan de kapconstructie al eerder is vervangen, wordt vernieuwd.

Het pand is dan inmiddels geen winkel meer: in 1866 opent P.A. Kuijken hier een tapperij en slijterij. Na zijn overlijden neemt zijn weduwe de zaak over samen met tapper Petrus Pius Harperink (1862-1921). Weduwe Kuijken staat tot 1912 op dit adres ingeschreven.

In het achterhuis is een eigen bottelarij gevestigd. En er is een gelagkamer, zo blijkt wanneer Harperink’s weduwe Johanna Catharina Negrijn (1859-1938), die voorheen dienstbode was, in 1922 een verzoekschrift indient voor een vergunning tot ‘het verkoopen van sterken drank in het klein (..) in de gelagkamer’.

Moeilijk het hoofd boven water te houden

In 1912 is Johannes Franciscus Emmerik begonnen als knecht in het bierhuis en vijf jaar later neemt hij de zaak over. Het gezegde gaat dan: “Bij vader Jan bennen altijd de lampies an”. In de jaren tussen circa 1920 en 1942 adverteren Van Emmerik en Hermanus Theodorus Anthonius de Vos regelmatig. De Vos is zijn schoonzoon, in 1911 is hij getrouwd met Anna Elizabeth van Emmerik. Hij is metselaar, maar adverteert ook als slijterij/ wijnhandel. Voor Van Emmerik geldt eigenlijk het omgekeerde: al is hij caféhouder van beroep, hij adverteert ook als bouwonderneming en biedt diverse percelen te koop aan.
De lampies van Jan gaan uiteindelijk uit in 1945, als Petronella van Beek de zaak overneemt.

In 2002 is in het pand een galerie gevestigd, maar verder is het vooral als horecagelegenheid in gebruik geweest, zoals café-bar Brigitte in 1978 en bar-dancing Raptapper in 1982. Toen wij eigenaar werden van de panden aan de Spaarnwouderstraat werden de nummers 72 en 74 separaat verhuurd als restaurantruimtes, maar dit bleek moeilijk. De laatste jaren was in het pand meerdere malen een restaurant gevestigd, maar deze konden helaas het hoofd niet boven water houden.

Het boutique hostel Hello I’m local had de wens om uit te breiden, waarna wij in gesprek zijn gegaan over het toevoegen van deze twee panden aan het hostel.

Een plek voor reizigers en buurtbewoners

Hello I’m local ontstond vanuit het idee om een persoonlijk, sfeervol alternatief te bieden op de relaxte maar vaak wat ‘shabby’ hostels en de onpersoonlijke budgetketens aan de ene kant en de chique hotels aan de andere kant. Een plek waar lokalen en reizigers kunnen genieten van geschiedenis, cultuur, kunst en architectuur in een huiselijke omgeving. Met dit concept werd eigenaar Saskia Hurd gedeeld winnaar bij een wedstrijd voor startende ondernemers. In 2013 opende Hello I’m local haar deuren.

Gaandeweg ontstonden er, naast het overnachten, spontaan steeds nieuwe ideeën. Steeds werd en wordt gekeken naar wat past, zowel binnen de ruimte, als binnen de omgeving. Saskia: “Belangrijk is de bijdrage die het levert aan de lokale samenleving. Veel van de initiatieven draaien op vrijwilligers en bijna al het personeel komt hier uit de buurt. We organiseren de Tafel van Veel, waar buurtbewoners voor € 10 kunnen komen eten. Ook in coronatijd ging dit door en bezorgden we bij de buurtbewoners.” Verder leent het café met zonnige patio zich uitstekend voor de zondagse brunch, de live ‘tunes’ op de zaterdagmiddag, en de tweewekelijkse borrel voor expats die er georganiseerd worden.

Bij het pellen kwam een oude balkenlaag tevoorschijn

Bij de uitbreiding was het oorspronkelijke plan om de muur tussen nummers 72 en 74 door te breken voor een grote entree met café en keuken. Hiervoor werden het interieur van nummer 74 en het aansluitende deel op nummer 72 ontmanteld: enkele niet-monumentale binnenmuren werden gesloopt en voorzetwanden en verlaagde plafonds werden verwijderd.
Hierbij bleek dat nummer 72 eerder gebouwd moet zijn geweest en dat de muur tussen de beide panden oorspronkelijk de buitenmuur van nummer 72 was. Dit bleek onder meer uit een venster, uitgevoerd met klezoren, dat daar gezeten heeft. Waarschijnlijk is het dichtgemetseld bij de bouw van nummer 74 in de eerste helft van de 17^e eeuw.

Het doorbreken van de monumentale muur was daarmee van de baan, wat een aanpassing van de plannen betekende. De grote glazen ruit in de pui van nummer 74 heeft een heel open uitstraling naar de straat toe en zeker ook de oude balken die bij het verwijderen van de verlaagde plafonds tevoorschijn kwamen, droegen bij aan het idee dat nummer 74 dé plek was om de entree met het gezellige café te situeren. De ontdekking van de balken noemt Saskia “een kadootje”.

Daarnaast herbergt nummer 74 twee vijfpersoonskamers met typisch lokale thema’s: de Droste kamer, naar de chocoladefabriek aan het Spaarne en de ‘sportieve’ Duinlust kamer. Deze verwijst niet naar onze Villa Duinlust in Bennebroek, maar naar de gelijknamige buitenplaats in Overveen waar ooit het CIOS gevestigd was.