Nieuwezijds Voorburgwal 95

Procureur Boelisz sprak smadelijk over hoge Amsterdamse regenten

In 1565 staat op de zuiderhoek van de Sint Nicolaasstraat aan de Burgwal al een huis, dat dan verkocht wordt aan Pieter Jansz. voor ƒ 1076,-. Het huis is dan nog ongeveer anderhalf jaar verhuurd voor ƒ 50,- die de koper ontvangen zal. Jansz is Bergenvaarder, kooplieden die handel dreven met de Noorse stad Bergen. Daarvoor was het huis van een andere Bergenvaarder, wijlen Willem Gherytsz.

In elk geval tussen 1590 en 1604 staat op dit adres de kramer Jan Evertsz opgegeven en in 1614 is beddenverkoper Barent Hendricxsz voor de helft van het perceel eigenaar. Hendricxsz, destijds nog suikerbakker, is in 1604 getrouwd met Lysbeth Jacobs. Zij was eerder (1598) getrouwd met Pieter Martsz de Schepper en (in 1603) met Jan Bellinkgae, beiden schilder van beroep. In 1615 verkoopt Hendrick Boelisz aan Hendricxsz de andere helft.

Deze Boelisz was procureur voor de vierschaar te Amsterdam en lid van d’Eglentier, een van de belangrijkste rederijkerskamers. Vanaf 1610 waren er moeilijkheden binnen De Egelantier, die uiteindelijk zouden zorgen voor een afsplitsing in 1617. Boelisz maakte onderdeel uit van het gerommel binnen de gelederen zo blijkt uit een bezwarende getuigenis uit hetzelfde jaar dat Boelisz het halve huis aan de Burgwal verkoopt: medeleden, waaronder Gerbrand Adriaensz Bredero en Samuel Coster getuigen dat Boelisz bij herhaling smadelijk zou hebben gesproken over hoge Amsterdamse regenten.

De erfpacht bestond uit een ‘goede Andriesgulden’

In 1646 verkoopt Hendricxsz het huis voor ƒ 8000,- aan een andere beddenverkoper: Cornelis Pietersz Schepper. “Een goede Andriesgulden jaarlijks oudeigen” (grondrente of erfpachtcanon) neemt de koper ook voor zijn rekening. In 1660 verkopen zijn erfgenamen het huis aan spekkoper Meijndert Andriesz. Als de erfgenamen van Andriesz en zijn weduwe Aeltie Goossens van Schuylder het huis in 1670 verkopen is bij de koop niet inbegrepen “’t barbiersbecken, ijser, winckel ende wat verder door de huyrders daerinne gemaeckt mochte wesen”.

Een dergelijk barbiers- of scheerbekken is een vaak koperen schotel, met in de rand een halfcirkelvormige uitsparing. Deze kom werd gebruikt voor het zeepwater of bij aderlatingen. Naast knippen en scheren voerde de barbier namelijk ook kleine chirurgische ingrepen uit, zoals het trekken van kiezen of aderlatingen, waarbij bloed uit een ader werd onttrokken om ziektes of kwalen te verhelpen. Van oudsher werd het bekken ook als uithangbord van een barbierswinkel gebruikt.

Jan Hendrixzn Pott was destijds de koper en in 1700 verkopen zijn drie kleinkinderen, Jacob, Anna en de minderjarige Pieternella het huis aan Abraham Hoffman. In 1742 komen we hier Barend Korte tegen, die blaasbalgmaker is. In 1851 is de hoofdbewoner J. Roode, winkelier in aardewerk. In 1864 is dit kruier Besseling en in 1879 mevrouw de Buy-Smit, winkelierster in klompen.

Aangeboden door de gemeente Amsterdam

De gevelsteen – net om de hoek van de Sint Nicolaasstraat – toont een bos met vijfentwintig oude sleutels. In de linkerbovenhoek staat een rekensommetje. De sleutels symboliseren het heropenen van oude en opgeknapte panden. Het gekrabbelde rekensommetje (1981 – 1956 = 25) heeft te maken met het 25-jarig bestaan van de toen nog genoemde ‘Amsterdamse Maatschappij tot Stadsherstel’.

De gevelsteen werd in 1981 aan ons aangeboden door de Gemeente Amsterdam. De steen is ontworpen en uitgevoerd door Hans ’t Mannetje.