Korsjespoortsteeg 17

De middeleeuwse houtkoper Corsgen had hier een boomgaard

In 1610 worden “een huis en erf, gelegen buiten de Corsgenspoort, in de Corsgensstraet” verkocht. Deze Korsjespoort was een van de vijf stadspoorten, een kleine poort in de laat 15e-eeuwse stadsmuren aan het Singel bij de Korsjespoortbrug (de huidige Blauwburgwal). De poort heette oorspronkelijk Heijmanstoren maar werd vernoemd naar houtkoper Cors (Corsgen), die van 1481 tot 1528 in de toren woonde – waarschijnlijk als poortwachter – en hier een boomgaard had net buiten de stadsgrenzen. Toen bij de 17e-eeuwse stadsuitbreidingen de verdedigingsmuren werden afgebroken is ook de poort verdwenen.

Boekbinder Willem Elbertsz koopt het huis van Andries Jacobsz Nitter. In 1603 is Nitter als weduwnaar van Diewertje Martens getrouwd met de Rooms-Katholieke Dierkje Jansdr., die hem zal overleven. In hetzelfde jaar wordt hij samen met lepelmaker Jan Dirxsz voogd over een zoon die Gillis Jansz, ook lepelmaker van beroep, heeft nagelaten. Dirxsz zal bij de koop van het huis ook een van de borgstellers zijn, de ander is een peltier (bontwerker).

In 1619 verkoopt Elbertsz het huis. Hij is dan inmiddels korenmeter. Koper is Govert Gillisz, speldenmaker. In 1629 brengt het huis bij de executoriale verkoop van de boedel ƒ 1900,- op. Slotenmaker Hendrick Barentsz wordt eigenaar.

Eigendom van de familie Angelkot

In 1659 verkoopt de weduwe van Barentsz het huis voor ƒ 3500,- aan kistenmaker Teunis Harmensz Angelkot, die eigenaar blijft tot 1690 als zijn boedel na een vonnis door de vierschaar per executie verkocht wordt. Teunis zal drie keer trouwen. Zijn eerste huwelijk met Jannetje Fransen duurt slechts drie jaar, ze sterft ongeveer een half jaar na de geboorte van haar zoon Harmanus (senior, 1648-1713). Harmanus zal apotheker en toneelschrijver worden, evenals zijn zoon Hermanus junior (1688-1727). Een jaar jonger is zoon Isaack (1689-1743), die wij samen met zijn dochter Alida Angelkot (1724-1801) kennen van ons pand aan het Singel 157. Harmanus senior hield zich bezig met de schone letteren, verwierf bekendheid als toneeldichter met de klucht Vechter die ruim een eeuw lang werd uitgevoerd in de Amsterdamse schouwburg, en vertaalde in 1682 de Misantroop van Molière en het blijspel de Buitensporigen Herder van Corneille, dat postuum werd uitgebracht door junior.

Het derde huwelijk van Teunis wordt voltrokken in de periode dat hij eigenaar is van dit pand aan de Korsjespoortsteeg: hij trouwt dan met Fijtje Jans en met haar krijgt hij nog drie kinderen: zonen Johannes en Abram en dochter Sara.

Hier kon je terecht voor een karakterbeoordeling op basis van portret

Vier jaar na de executieverkoop zal Teunis overlijden en in de Westerkerk begraven worden. Cornelis Leenaers heeft het huis gekocht voor ƒ 2690,- en als hij als weduwnaar zijn tweede huwelijk aangaat bewijst hij het huis als moederlijk erfdeel aan zijn kinderen Elisabeth en Samuel.

Na het overlijden van vader Leenaers verkopen de kinderen het in 1709 aan Jan Stuyven, die er ƒ 1975,- voor betaalt. Het blijft vervolgens tot 1788 in de familie, als eigenaresse Elizabeth Stuyven het voor ƒ 3690,- verkoopt aan Jan Hendrik Reedeman. In die periode wordt het onder meer verhuurd aan kleermaker Cornelis Oordijk en rentenier Phil. Langerbeen. In de 19e eeuw zijn de hoofdbewoners onder meer een zeeman, weer een kleermaker en een boekhouder. Eind 19e eeuw verkoopt N.J. Verkruisen orgels en piano’s en in 1893 vraagt Brockmann – die het jaar ervoor voor ƒ 3400,- eigenaar geworden is van het winkelhuis – vergunning aan voor het vernieuwen van de gevel.

Tussen 1908-1909 kun je hier terecht voor een karakterbeoordeling volgens portret (gelaat en schedel) en handschrift en toekomstvoorzegging volgens geboortedatum. Een eenvoudig advies kost slechts ƒ 0,50 en uitvoerig ƒ 3,-. In 1909 worden de diensten uitgebreid met “verzorging en verfraaiing, het verkrijgen en bewaren der jeugdige frischheid”.

In 1943 wordt mejuffrouw J.L. Schuurman, verkoopster van beroep, eigenaresse voor ƒ 5000,- en in 1975 verkoopt zij het pand aan Stadsherstel.

De bouwmuur hing als een vaatdoek tussen de restanten van het skelet

Door diverse oorzaken, waaronder problemen met uitplaatsing van de toenmalige bewoners én de vondst van het houten skelet die tot een heel ander plan van aanpak leidde, werd pas in 2008 begonnen met de restauratie. Uit onderzoek in 2003 bleek dat de stabiliteit en de onderhoudstoestand slecht waren, de brandveiligheid onvoldoende was en de fundering niet aan het bouwbesluit voldeed. De rechterbouwmuur “hing als een halfsteens vaatdoek tussen de restanten van het skelet in”. Oftewel: het pand was behoorlijk gammel en er moesten forse maatregelen genomen worden om instorting tijdens de werkzaamheden te voorkomen. De begeleiding van de restauratie vond in eigen beheer plaats en in het kader van het doorgeven van het restauratieambacht namen twee stagiairs deel aan het project.

Bij de restauratie werd een studeerkamer in de kelder gerealiseerd en het verhoogde gedeelte van de begane grond kreeg een keuken met inbouwapparatuur. De woonkamer op de eerste verdieping kreeg een open structuur en in de kapverdieping kwamen twee slaapkamers en een ruim bemeten badkamer. Aan de achterzijde is een binnenplaatsje gemaakt dat toegankelijk is vanuit de keuken.

Omdat het pand geen monumentale status had, kon eens worden afgeweken van de traditionele groene kleur voor de kozijnen en deuren en werd gekozen voor statig roodbruin. In de snijramen boven de beide toegangsdeuren zijn gietijzeren levensboompjes geplaatst.