1899
Bewoond door een tuinder
T
Tuindershuisje
Flevopark 11a, AmsterdamHet Nieuwe Diep, het meertje bij het Amsterdam Rijnkanaal naast onze tuindershuisjes in het Flevopark, is ontstaan tijdens de Sint Elisabethvloed. Het water uit de Zuiderzee, dat nu (Buiten)IJ heet, zette delen van Amsterdam onder water. Deze zee werd eeuwen later de naamgever voor het Zuiderzeepark, waar onze huisjes in staan.
1931
Opening 1e deel park
1992
Gemeentelijk monument
2007
Stadsherstel eigenaar
2011
Gerestaureerd
Nu
Woongemeenschap
Dijk
Allerheiligenvloed
Doorbraak door de Zeeburgerdijk
De veengebieden rondom Amsterdam komen vanaf de 11e eeuw steeds lager te liggen. Dat maakt het risico op overstromingen door de Zuiderzee groter. De Allerheiligenvloed in 1170 is de aanleiding om de Diemerzeedijk; een dijk van klei, aan te leggen. Deze loopt van het Spaarne tot het oosten van Muiden. In Amsterdam begint de dijk bij de Amstelmonding en loopt de stad uit via de Zeedijk, Sint-Anthoniusdijk, de Hoogte Kadijk en de Zeeburgerdijk. Rond 1400 worden er twee sluizen in de Diemerzeedijk gemaakt. De Ipenslotersluis, genoemd naar het voormalige buurtschap Ipensloot/Ypensloot, en de Diemerdammersluis. Zij zorgen ervoor dat het water van Amstelland geloosd kan worden in de Zuiderzee.
De 13e eeuwse Diemerzeedijk brak regelmatig door. In 1916 gebeurde dat het laatst, bij een ander monument van ons; Fort Diemerdam. In 1932 wordt daarom de Afsluitdijk gebouwd. Vanaf dat moment hoefde de Zeedijk geen Zuiderzeewater meer tegen te houden.
Het tegenhouden van het Zuiderzeewater is dus niet altijd goed gegaan. In de nacht van 18 op 19 november 1421 beukte een noordwesterstorm in op de kust van Nederland. Als gevolg van de Hoekse en Kabeljauwse twisten was het dijkonderhoud verwaarloosd. Een zeer hoge stormvloed brak door de verzwakte dijken en daardoor stroomde het water het binnenland in. Dijk na dijk bezweek, door zowel zeewater als rivierwater.
Overstroming
18-19 november
Sint-Elisabethsvloed van 1421
De legendarische Sint-Elisabethsvloed van 1421 verzwolg 72 dorpen, maakte meer dan 2000 menselijke slachtoffers en een veelvoud daarvan aan vee. Maar zij liet ook de Biesbosch en het Nieuwe Diep ontstaan. Het is een van de grote momenten uit de vaderlandse geschiedenis. Eigenlijk waren er drie Sint-Elisabethsvloeden, die alle drie rond 19 november plaatsvonden, de naamdag van de heilige Elisabeth: in 1404,1421 en 1424, waarvan die in 1421 als de meest tragische te boek staat.
De heilige Elisabeth van Thüringen, geboren in Hongarije in 1207, overleed op 19 november 1231. In 1229 werd ze lid van de Derde orde van Franciscus van Assisi en verzorgde heel haar verdere leven de zieken in een door haarzelf opgericht ziekenhuis. Daarom zijn nog tot ver in de 19e en 20e eeuw honderden hospitalen naar haar genoemd. Zij zou sinds de dag van haar dood in 1231, wonderen hebben verricht, en werd in 1235 door de paus heilig verklaard.
Elisabeth wordt doorgaans afgebeeld als koningin, met de kroon op het hoofd. Zij heeft als attributen een kan en een brood. Soms heeft zij rozen in haar schoot. Dikwijls knielt er een bedelaar aan haar voeten die zijn hoed ophoudt, terwijl Elisabeth daar geld in stort.
Rol van Stadsherstel
Gewonnen prijsvraag
Het Nieuwe Diep, het meertje aan de kant van het Amsterdam-Rijnkanaal, is ontstaan door de Sint Elisabethvloed van 1421. Het water uit de Zuiderzee, dat nu (Buiten)IJ heet, zette delen van Amsterdam onder water. Deze zee was eeuwen later de naamgever voor het park dat naast het meer kwam te liggen. Bij de opening in 1931 kreeg dit de naam Zuiderzeepark. In 1943 werd deze naam omgedoopt tot Flevopark.
Jac. P. Thijsse bezocht het gebied al toen hij nog op de kweekschool zat en later, in 1880, kocht hij er een stukje land en werd de bedenker van het park waarvan het eerste deel in 1931 werd geopend. Op de plek waar het park kwam waren toen al de zogenaamde Vissershuisjes of Tuindershuisjes aanwezig die Stadsherstel in 2007 aankocht. Deze zijn dus opgenomen in het ontwerp.
Wij werden eigenaar van de vier huisjes en het Flevogemaal dankzij het winnende plan van een prijsvraag. De prijsvraag was uitgeschreven door het stadsdeel Zeeburg dat meer reuring wilde rondom het Flevogemaal.
Meer informatie
Bronnen:
600jaarelisabethsvloed.nl
waternatuurlijk.nl
Archief Stadsherstel
Stadsarchief Amsterdam
Beeldbank Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed
Beeldbank Rijksmuseum
Delpher
Aan dit project hebben meegewerkt:
Restauratiearchitect: Rappange & partners
Restauratieaannemer: Selie
