Keizersgracht 64; Hoofdkantoor van een IJsfabriek in de Tropen
Sträter, Esser en Co,
In 1850 wordt Johann Sträter de nieuwe eigenaar van de Keizersgracht 64. De Pruisische koopman neemt zijn intrek samen met zijn vrouw Julia Wilde en vijf kinderen. Johann Sträter is in 1808 geboren in het stadje Rheine en stamt af van een ondernemende familie in manufacturen. Deze
firma in manufacturen zal, via een achterkleinzoon van zijn broer, zelfs de basis vormen van het modehuis Claudia Sträter. Vanuit dit pand wordt het bedrijf Sträter, Esser en Co bestierd, dat zich bezighoudt met in- en uitvoer naar West-Indië, waaronder Suriname.
Sträter, Esser en Co
Ruim veertig jaar woont de kinderrijke familie Sträter op de Keizersgracht. Als de oudste zoon Paul in 1870 trouwt met de Duitse Maria Roderburg, blijft ook de volgende generatie Sträters in het pand wonen. Het hoofdkantoor blijft gevestigd in dit pand.
Vrouwe Prudentia
Sträter, Esser & Co, in- en uitvoer naar West-Indië
De streng katholieke Paul Sträter laat rond 1882 in de middelste zaal op de beletage een plafondschildering aanbrengen van Prudentia – voorzichtigheid, verstandigheid, wijsheid – omringd door vier putti. Prudentia is één van de vier kardinale deugden in het katholieke geloof, met als herkenbare attributen de slang en de spiegel. De slang betekent uitkijken, de spiegel verwijst naar de zelfkennis die onlosmakelijk bij voorzichtigheid hoort. Volgens kenners is het doek waarschijnlijk uit een ander huis afkomstig.
De Sträters zijn naast streng katholiek, vermogend en ondernemend. In 1888 richt Paul Sträter samen met Adolf Esser de firma ‘Sträter, Esser & Co” op. De Keizersgracht 64 fungeert als hoofdkantoor van de firma, die zich zal bezighouden met in- en uitvoer naar West-Indië, waaronder Suriname.
De firma verkoopt van alles: aan de Watermolenstraat A 215 in Paramaribo kunnen mensen terecht voor ijzerwaren, wijn, ankerbeschuit, schoenen, schilderijen, Edammer kazen, parasols en nog veel meer.
IJs
Eerste ijsfabriek in Suriname
In 1891 legt het bedrijf zich toe op de verkoop van ijs. IJs werd lange tijd met schepen uit Noord-
Amerika aangevoerd en opgeslagen in een speciaal ijshuis in Paramaribo, maar telkens hield de
onderneming geen stand. Sträter, Esser & Co doen het anders en laten een stoom-ijsfabriek bouwen
op de hoek van de Steenbakkersgracht en de Steenbakkerijstraat in Paramaribo. In maart 1891 is de
feestelijke opening. Dat jaar is in het Nieuws van den Dag te lezen dat “de Heeren Sträter, Esser & Co
een bekwaam machinist zoeken voor ‘eene ijsfabriek’ in Paramaribo in de kolonie Suriname”.
‘Reflecteerenden’ kunnen zich vervoegen op de Keizersgracht 64, alwaar de sollicitatiegesprekken
plaatsvinden.
Limonade
De firma verkoopt ook limonade, bier en wijn. De Sträter Esser limonade, die in kogelfles verkocht wordt, is bekend. Een kogelfles is een fles met een onder druk staande bovenhals die ingedrukt kan worden. Deze fles maakte de verkoop van priklimonade mogelijk. De smaak is vergelijkbaar met de Fernandes limonade.
In 1893 verhuist Paul Sträter, en daarmee ook het bedrijf uit de Keizersgracht 64. In 1914 vindt er een samensmelting plaats met de Curaçaosche Handel-Maatschappij (CHM) een Nederlands handelshuis dat bestaan heeft van 1890 tot 1999.
- Wij hebben dankbaar gebruik gemaakt van het onderzoek wat Arnold Korporaal in opdracht van Euro Business Center, de huurder van Keizersgracht 62, 64 en het tuinhuis, uit liet voeren.
- Huizenonderzoek in het Stadsarchief Amsterdam.
