Aangekocht: Nieuwezijds Voorburgwal 282, van voormalig burgemeesterswoning naar theater

Het is nog heel vers: Stadsherstel heeft onlangs rijksmonument Nieuwezijds Voorburgwal 282 aangekocht. Het pand vlakbij het Paleis op de Dam kennen velen nu als het Betty Asfalt Complex, een klein theater met honderdtwintig plaatsen. Maar het gebouw was in de 18e eeuw een burgemeesterswoning.

Hendrick Bicker (1682-1738), telg van het beroemde Amsterdamse geslacht Bicker, gaf opdracht om het pand te bouwen. Hij was een zeer invloedrijk man, naast burgemeester van Amsterdam én ambachtsheer van Amstelveen en Nieuwer-Amstel was hij ook nog eens fiscaal bij de Admiraliteit van Amsterdam.
Het pand dateert uit ongeveer 1725, is gebouwd als twee huizen met elk een eigen ingang en heeft een zes-raamsbrede gevel onder een rechte lijst met zeven consoles. Het zuidelijk deel van het pand heette ‘het Regte Cromhout, het noordelijk deel heette ‘De Parcen’. De gevel, de stoep, de deur en ook de bijzonder rijke stucwerkgang zijn allemaal vormgegeven in de Lodewijk XIV-stijl. Het bleef in eigendom van de familie Bicker tot 1835.

Nieuwezijds Voorburgwal 282 is niet het eerste pand in bezit van Stadsherstel waar een Bicker heeft gewoond. Lange Niezel 22, in 1578 eigendom van burgemeester Gerrit Bicker, is sinds 1984 van Stadsherstel. Bij de restauratie in 1992 werd de originele wapensteen teruggeplaatst in het zogenaamde Bickerspoortje. Dit was vroeger de toegang tot het achterhuis en is nu de scheiding tussen de entreehal en het trappenhuis.

De familie Bicker 

De Amsterdamse regentenfamilie Bicker, bekend van onder andere Bickerseiland, uit de 16e en 17e eeuw had zeer veel macht. De familie heeft samen met het verzwagerde geslacht De Graeff een halve eeuw het bestuur over de stad Amsterdam en indirect het gewest Holland in handen gehad. Door hun relaties met andere Hollandse patriciërs zoals de Boelens Loen, Witsen en Hooft won de familie Bicker ook snel aan invloed buiten deze stad, zodat ten tijde van de Gouden Eeuw verschillende Bickers belangrijke functies bekleedden binnen de VOC, de WIC en andere belangrijke instanties.
In 1646 – toen de Republiek op het hoogtepunt van haar macht stond – bekleedden maar liefst zeven leden van de familie Bicker tegelijkertijd een politieke functie. De families Bicker en hun neven De Graeff wisten zich tot 1672 te handhaven.

Theater Betty Asfalt Complex

Van circa 1910 tot 1957 was in dit voormalige woonhuis de Prinsenschool gevestigd, een bekende leerling was bijvoorbeeld meesterchoreograaf Hans van Manen. Hierna verhuisde de school naar de Spuistraat.
In 1963 bouwde architect Herman P.C. Haan (1914-1996) uit Rotterdam voor cabaretier Sieto Hoving enkele lokalen in het schoolgebouw om en zag theater Tingel Tangel het levenslicht.
In 1989 werd het theater verkocht aan Paul Haenen en Dammie van Geest, die het hernoemden tot het Betty Asfalt Complex. In het Betty Asfalt Complex zijn onder andere de specials met Margreet Dolman en Dominee Gremdaat, alter ego’s van Paul Haenen, te zien. Het Betty Asfalt Complex is ook een ideale plek voor een kleinschalig congres, besloten feest, tv-opname, boekpresentatie of een promotieborrel. De capaciteit van de theaterzaal is honderdtwintig personen en voor de foyer (inclusief de monumentale gang) geldt hetzelfde.

De gemeente Amsterdam stoot erfgoed af, naast Nieuwezijds Voorburgwal 282 heeft de gemeente ook rijksmonument de Muiderpoort verkocht aan Stadsherstel, de gemeenteraad wilde een erfgoedorganisatie en koos voor Stadsherstel.