Uitgelicht: de herfstdranken van Stadsherstel

De herfst begint z'n intrede te doen in Amsterdam. Goudgele bladeren dwarrelen over de grachten en zorgen voor een prachtig herfstlandschap. Het ideale weer om thuis of bij een café een herfstdrankje te nemen. Stadsherstel zet de lekkerste herfstdranken uit haar vijf brouwerijen en proeflokalen op een rij. 

1. Wynand Fockink Proeflokaal & Slijterij
Rond 1679 begon Wynand Fockink met een likeurstokerij en distilleerderij. Iets later werd hier een proeflokaal aan toegevoegd. Wynand Fockink is nu ook nog gespecialiseerd in jenevers en likeuren. In de distilleerderij kunt u zien en ervaren hoe het ambacht wordt beoefend en in de slijterij kunt u de producten kopen.

Het was één van de grootste likeurstokerij van Nederland. Rond 1800 bezat het bedrijf een zestal panden aan de Oudezijds Voorburgwal en eveneens zes panden in de Pijlsteeg. In het begin van de 19e eeuw groeide het bedrijf nog verder uit o.a. door de export. Wynand Fockink had inmiddels handelshuizen in Berlijn, Wenen, Brussel en Parijs. In het begin van de 19e eeuw werd het bedrijf nog groter en werd er ook een passage gebouwd van de Damstraat naar de Pijlsteeg om de winkel, het huidige proeflokaal, beter zichtbaar te maken. In de jaren na de Tweede Wereldoorlog werd het voor Wynand Fockink steeds moeilijker om de concurrentie van Bols aan te kunnen. In 1954 werd Wynand Fockink door Bols overgenomen. De distilleerderij werd ontmanteld, het proeflokaal is blijven bestaan als horeca later met een kleine distilleerderij.

Pijlsteeg; oude toestand

Herfstdrank: Boswandeling
Een specialiteit van Het Proeflokaal Wynand Fockink. Door het mengsel van 1/3 deel sinaasappellikeur, 1/3 deel kruidenbitter en 1/3 deel jonge jenever ontstaat een kruidige, weinig zoete likeur. Een wandeling waarvoor u geen meter hoeft te lopen, alleen even bukken voor het nippen.

De 'boswandeling' is ontstaan rond 1925. Een medewerker van Het Proeflokaal Wynand Fockink vertelde het volgende:

Rond 1925 wilden een aantal pennenlikkers uit de kantoren in Amsterdam graag in de middag naar het café om een borrel te drinken. Uiteraard was dit niet toegestaan vanuit de werkgevers. De heren bedachten toen  om met elkaar af te spreken om een ‘boswandeling’ te maken. Amsterdam was rond 1900 nog een stuk kleiner.  Na het maken van de afspraak om een ‘boswandeling’ te maken, ontmoeten de heren elkaar in de middag in het café voor een borrel. Op een gegeven moment kreeg de uitbater van het café hier lucht van en zei: ‘daar maak ik een speciaal drankje voor.’
In die tijd werd naast bier vooral jenever, kruidenbitter en sinaasappellikeur gedronken. Het drankje de boswandeling werd dus een mengsel uit deze drie dranken. In de jaren hierna heeft de boswandeling veel bekendheid gekregen en was in bijna ieder Amsterdams café te bestellen.
De boswandeling, echt authentiek Amsterdams!

Locatie: Pijlsteeg 31, 1012 HH Amsterdam
Website: http://www.wynand-fockink.nl/

2. Albrecht & Janssen
bourgogne
Een stukje Bourgondisch grondgebied aan de Reguliersgracht 70. De eigenaren Reinout Albrecht en Mildred Janssen begonnen in 2010 met een wijngroothandel uit de Bourgogne. Sinds mei 2015 hebben zij dit uitgebreid met een winkel en proeverij in een monument van Stadsherstel. Een plek waar ook iedereen kennis kan maken met de kleinere en bijzondere wijnhuizen uit Bourgogne. Hoewel Albrecht en Janssen graag over de wijn vertellen, gaat het natuurlijk vooral om de smaak. Loop gerust een keer binnen om de wijnen te proeven.

  

Pothuis
Tijdens de restauratie van Reguliersgracht 70 / Kerkstraat 328 is er in het archief een foto van een pothuis gevonden. Het pothuis zat tot 1913 vast aan het hoekpand in de Kerkstraat. Pothuizen zijn lage kleine gebouwen, die -vaak illegaal- tegen een huis waren gemetseld. Zij werden gebruikt als (vergroting van) bedrijfs- of opslagruimte of als vergroting van de woonruimte. In de loop der tijd zijn vele pothuizen verdwenen. In overleg met Bureau Monumentenzorg werd besloten dit pothuis terug te brengen. Dankzij een bijdrage van de Vereniging Vrienden lukte het Stadsherstel een karakteristiek bouwsel in het straatbeeld terug te brengen. Boven het pothuis is een gevelsteen aangebracht met de tekst: De Stutter. Stadsherstel besloot deze steen aan te brengen omdat het pand lang in de stutten heeft gestaan.

Gevelsteen De Stutter

Herfstwijn: Morey-Saint-Denis 1er Cru Cuvée Du Pape Jean-Paul II, Christophe Bryczek, 2012
De Morey-Saint-Denis is een wijn voor vleeseters. Zijn krachtige structuur en rijke smaak maken hem heel geschikt voor (haar)wild, ossenhaas en ander gebraden rund en lamsvlees. En hij gaat goed samen met een heerlijk herfstgerecht met paddenstoelen. 

Openingstijden: woensdag t/m zaterdag van 10.30 tot 18.30 uur.
Locatie: Reguliersgracht 70, 1017LV Amsterdam
Website: http://www.albrecht-janssen.nl/

3. De Bekeerde Suster
De Bekeerde Suster is een bierbrouwerij en café in de Nieuwmarktbuurt. Vanaf het terras is de Waag te zien. Op de bierkaart staan bieren uit de eigen brouwerij. Probeer eens de bieren Manke Monnik, de Blonde Barbier of Witte Antonia. De panden Kloveniersburgwal 6-8 kwamen in 1965 in het bezit van Stadsherstel; in 1980 zijn ze gerestaureerd. Sinds 1992 is hier de brouwerij gevestigd. Binnen is vanuit het proeflokaal een deel van de brouwerij te zien.

Herfstbier: De Gewaeghde Bock
Het herfstbier De Gewaghde Bock heeft een rijke geschiedenis. Het bier is gebaseerd op een bok die leefde in de 16e eeuw: 

Het is een historisch feit dat zo rond 1550 bij de Waag van Amsterdam (de huidige Nieuwmarkt) een bok leefde die bekend stond als de Bock van den Waegh. En die bok, dat was een echte doerak … een reutel. .. zoals ze dat in die tijd noemden. Hij zwierf vrij door het hele Wallengebied om zo zijn kostje bij elkaar te scharrelen; waarbij hij ook regelmatig kwam knabbelen aan de hop uit de kloostertuinen van De Bekeerde Susters aan de Barndesteeg. Het is daar waar op 29 september 1553 een van ambitie trillende leerlingbrouwer in zijn eigen tijd een nieuw bier brouwde dat hij Herfstbier noemde. De brouwmeester in dienst van de Susters lachte honend toen de leerling hem een kom van het bier aanbood. Zonder te proeven schreeuwde hij de leerling toe: 'geeft dien uylenseyk maar aan den bock!' Toen de brouwmeester later de bok luid mekkerend zag genieten besloot hij het nieuwe bier toch maar even te proeven. De rest is geschiedenis. Het bokbier werd daar ter plekke geboren. De bok kreeg elke dag een bak bier en werd daardoor driester en roekelozer. Hij prikte 'per ongeluk' Spaanse toeristen in de bil, vrat aan de chique gewaden van de koopmansvrouwen en beklom in aangeschoten toestand zelfs de Waag. Hierdoor kreeg hij al gauw de bijnaam De Gewaeghde Bock en De Bekeerde Suster gaf haar bier dus deze nu historische naam.

  

Locatie: Kloveniersburgwal 8 , 1012 CT Amsterdam
Website: http://www.debekeerdesuster.nl/

4. Wijnhandel De Ware Jacob
De Ware Jacob is te vinden op de hoek van Keizersgracht 95 / Herenstraat 41. De monumenten in de Herenstraat stonden er in de zestiger jaren verpauperd en verloederd bij. Door de restauraties in 1967 is de Herenstraat weer een gezellige en prachtige winkelstraat geworden. Wijnhandel De Ware Jacob is sterk in kwaliteitswijnen tussen de 5 en 25 euro. Een groot gedeelte van het assortiment wordt rechtstreeks van de wijnboer afgenomen. Tevens is er een mooie selectie malt whisky, jenevers, gin en armagnac verkrijgbaar. 

  
Hoek Keizergracht 95 / Herenstraat 41 (1967)                        Herenstraat 41 (2015)  

Herfstwijn: Chateau de Fauzan 2012
Chateau de Fauzan is een uitstekende herfstwijn. De wijn komt uit de Minervois in Zuid-Frankrijk. Deze wijn is gemaakt van de Syrah en Grenache druif, typische druivensoorten voor het najaar, die goed passen bij wild en stoofschotel. Krachtig en rond van smaak. 

Locatie: Herenstraat 41, 1015 BZ Amsterdam
Website: http://www.warejacob.com/ 

5. Proeflokaal de Prael
De brouwerij, winkel en proeflokaal zijn gevestigd in een voormalig veilinghuis en wagenmakerij aan de Oudezijds Voorburgwal. Dit is een van de oudste plekken van de stad. Al rond 1300 lag hier een bierkaai en werd er via houten schepen bier aangevoerd vanuit Duitsland. Later ontstonden hier de eerste brouwerijen van Amsterdam. Deze plek past perfect bij de ambachtelijke wijze van brouwen. Dagelijks kunt u bij de Prael terecht voor rondleidingen door de brouwerij. 

Oudezijds Voorburgwal 30 met de wagenmakerij (1936)

Vriendengift
De Vrienden droegen bij aan de realisatie van het tegeltableau in het proeflokaal.

Herfstbok
Een krachtige bier om de eerste herfststormen te doorstaan. In de traditie van Nederlandse bokbieren valt deze bokbier op door haar stevige smaak. Zeker niet overdreven zoet! Gebrouwen in 2015. Het bier bevat 7,7 procent alcohol.

Locatie: Oudezijds Armsteeg 26,  1012 GP Amsterdam
Website: http://deprael.nl/