Deze tweelingpanden
werden ons gegund

N

N

Noorderstraat 15, Amsterdam

De tweelingpanden Noorderstraat 15 en 17 werden ons gegund. Vele projectontwikkelaars hadden interesse maar Mevrouw Snelders was zeer expliciet, zij wilde haar twee panden alleen verkopen aan Stadsherstel. En zo geschiedde: medio 2019 verkocht zij ze aan ons met een korting. Zo lang zij wil mag ze blijven wonen op nummer 17.

1725 ca.
Bouw
2019
Stadsherstel eigenaar
Nu
Woning
Lieverdje
Achterop de brommer

Dansen met de anti-rookmagiër

In de smalle Noorderstraat op nummer 15 en 17 staat een 18e-eeuws tweelingmonument met halsgevel. Een weelderig groeiende witte klimroos omlijst het raam van een van de bel-etages. In de talrijke potten bloeit van alles en een groen stoeltje bij de entree getuigt van een geliefd plekje in de zon. Hier woont op nummer 17 mevrouw Snelders. Zij is geboren in deze straat, enkele deuren verder op nummer 23-3, en is dochter van de eigenaar van Jazzcafé De Groene Kalebas. Beiden runden ook een koffiehuisje in het souterrain van nummer 17, De Lijmkit: vader in de jaren vijftig en dochter in de jaren zestig van de vorige eeuw. Zij was toen slechts 17 jaar.

De Lijmkit werd een toevluchtsoord voor velen, waaronder veel leden van de Provo- en Kabouterbeweging. Die namen Snelders soms op de brommer mee naar een van de wekelijkse ‘happenings’ bij het Lieverdje: een beeldje op het Spui van een Amsterdams straatschoffie, baldadig maar met een hart van goud en gesubsidieerd door een sigarettenfabriek. Kunstenaar, ‘anti-rookmagiër’ en stevige roker Robert Jasper Grootveld (1932-2009) protesteerde hier met rituelen rondom zijn eigen verslaving (zoals het uitroepen van bezweringen als “Uche, uche, uche” in een wolk van zijn eigen sigarettenrook) als uitgangspunt tegen de tabaksindustrie en de consumptiemaatschappij. De happenings werden steeds groter en meer orde verstorend van karakter. Ook Snelders danste weleens mee met Grootveld en daarna ging het achterop de brommer terug naar de kelder in de Noorderstraat.

Gegund
Voor de ‘gewone Amsterdammer’

Gladde makelaars en deftige investeerders

In 1967 kon Snelders nummer 17 kopen en in 1996 kwam het buurpand op nummer 15 erbij. Al die jaren hield zij beide panden in eigendom, zich er niet van bewust dat zij een klein fortuin in handen had. Zij woont er graag.

Het idee was om de beide panden geschikt te maken voor bewoning door haar drie dochters, maar vanwege gezondheidsredenen – waardoor onder andere traplopen problematisch is – moest dit toekomstbeeld worden aangepast. De echtgenoot van Snelders werd ziek en overleed, waardoor het niet kwam van een verbouwing. En toen kwam de Noord/Zuidlijn: de twee 18e-eeuwse rijksmonumenten, gelegen vlakbij metrohalte Vijzelgracht, moesten in verband met de boringen en de daarbij optredende risico’s opnieuw gefundeerd worden. Een ingrijpende operatie waartegen de eigenaresse opkeek.

In 2019 koos mevrouw Snelders (toen 72 jaar) specifiek voor Stadsherstel als de nieuwe eigenaar van haar twee rijksmonumenten. Zij kreeg in de oververhitte Amsterdamse woningmarkt talloze ongevraagde biedingen van projectontwikkelaars die veel interesse hadden in de panden met een totale woonruimte van 300 vierkante meter en een tuin van 60 vierkante meter, alles op eigen grond. De geboden bedragen waren enorm, maar Snelders was niet onder de indruk. De ene na de andere grote vastgoedbaas, gladde makelaar, deftige investeerder en buitenlandse koopjesjager wimpelde ze af: “Voor gewone Amsterdammers is er al geen plek meer in het centrum, nu komen er geen expats wonen”.

Om verschillende redenen worden panden (deels) aan ons geschonken of nagelaten. De eigenaar wil er blijven na restauratie of het goed achterlaten als hij/zij er niet meer is. Of zoals bij Saskia Snelders: Niks hoogste bod, zij wil dat hier ‘gewone mensen’ blijven wonen.

Veel is mogelijk en we bekijken graag met u hoe wij uw wens uit kunnen laten komen.
Wilt u ons een pand nalaten of schenken?
1725
Gebouwd voor personeel?

18e-Eeuwse ‘nieuwbouw’ tussen de wevershuisjes

De beide Lodewijk XIV-halsgevels met gedeelde klauwstukken en een goede late roedeverdeling zijn net als het naastgelegen nummer 13 gebouwd als beneden- en bovenwoningen. Tussen de toegangsdeuren naar de benedenwoningen bovenaan de frontale stoep is de entree naar de etagewoningen gevestigd.

De panden zijn gebouwd rond 1725 en zijn daarmee van recenter datum dan de meeste bebouwing in de straat, die dateert uit de tijd van de grote stadsuitbreiding 1658. Daarvoor was hier een polderlandschap met paden en sloten, maar de stad besluit in deze buurt grond ter beschikking te stellen aan drie liefdadigheidsinstellingen die er – net als in de aangrenzende Weteringbuurt -zogenaamde ‘wevershuizen’ voor wevers, wolkammers en spinsters bouwen om de textielnijverheid een impuls te geven. Onder meer het rampjaar 1672 strooit roet in het eten maar begin 18e eeuw trekt de economie weer aan. Voor veel van de wevershuizen – met inmiddels apart verhuurde voor- en achterhuizen en kelders – is dit te laat: die zijn dan uitgewoond en verkrot en worden afgebroken.

Aangezien Noorderstraat 15 en 17 juist in die periode zijn gebouwd, stonden op deze plek vermoedelijk voorheen ook wevershuisjes van het ‘Noordtse bos’, een verwijzing naar de gebruikte heipalen van Scandinavisch grenen. Mogelijk zijn de huizen destijds voor personeel gebouwd door een bewoner van de Prinsengracht: de Noorderstraat grensde immers aan de tuinen van de grachtenhuizen.

Rol van Stadsherstel
Zij koos voor Stadsherstel

Toen de Noord/Zuidlijn werd aangelegd kwamen wij in contact met mevrouw Snelders die al haar leven lang met veel plezier in de Noorderstraat woont. Wij mochten de twee prachtige, historische panden met fikse korting van haar kopen. Wij namen het funderingsherstel en de onderhoudslasten over en mevrouw Snelders huurt nummer 17 voor een symbolisch bedrag, zolang zij wil. Het geldbedrag dat de verkoop opbracht zorgde daarbij voor een ‘appeltje voor de dorst’ voor haar drie dochters, een zorg minder.

Wij geven mevrouw Snelders de gelegenheid om haar spullen, tastbare herinneringen uit vroeger tijden, uit te zoeken waarna wij zullen starten met de restauratie. Daarna komen in dit pand twee huurwoningen, naar de wens van mevrouw Snelders voor ‘gewone mensen’.

In het najaar van 2024 worden er weer gratis informatiebijeenkomsten georganiseerd over ‘nalaten en schenken aan Stadsherstel’, in het huis van de onlangs overleden kunstenaar Clemens Merkelbach van Enkhuizen dat hij ons bij leven heeft geschonken. Het huis, aan de Keizersgracht 374, gaat binnenkort in restauratie en is tijdens de bijeenkomsten te bezichtigen. Houdt u voor deze bijeenkomsten de digitale nieuwsbrief in de gaten.
Schrijf u in voor de nieuwsbrief
Meer informatie

Bronnen:
Archief Stadsherstel
Amsterdam Monumentenstad
Delpher
Parool
Stadsarchief Amsterdam

Cookie toestemming
Wij gebruiken cookies om uw gebruikerservaring te optimaliseren en het webverkeer te analyseren. De analytische cookies zijn volledig geanonimiseerd en worden niet gedeeld. Lees meer over hoe wij cookies gebruiken. Als u akkoord gaat met ons gebruik van cookies, klikt u op "Ok, ik wil verder".
instellingen
Functionele cookies: deze cookies zijn nodig voor een goed werkende website
Analytische cookies: deze cookies worden gebruikt om statistieken van de website bij te houden. De analytische cookies zijn volledig geanonimiseerd en worden niet gedeeld. Tevens wordt het laatste octet van het IP-adres automatisch gemaskeerd.