Het is goud wat er blinkt

Het is een zonovergoten dinsdagmiddag, klokslag 12, als een klein groepje uitverkoren Vrienden, tevens vrijwilligers, samen met Gerard Zonneveld van Stadsherstel de steiger beklimt. Zij hebben de loting gewonnen en kunnen nu van dichtbij zien hoe het vergulden van het duifje op De Duif in zijn werk gaat. Een Vriendendonatie die van verre is te zien.

Tekst: Monique Hollenkamp – Fotografie: Aart Jan van Mossel

PROCEDÉ VAN VERGULDEN

De steiger staat er een week, vanwege schilderwerk aan De Duif. Het onderhoud aan het houtwerk aan de buitenzijde van de kerk aan de Prinsengracht is aan de beurt. Een goede gelegenheid om ook het duifje in het timpaan én de Latijnse tekst boven de entree te laten stralen vond het bestuur van de Vrienden. En dus ook een moment om de steiger op te gaan. De schilders zijn momenteel bezig met schuren, opvullen en plamuren. Op 26 meter hoogte aangekomen blijkt het duifje een flinke duif te zijn. Decoratieschilder en verguldspecialist Hans Koning zit op een krukje met een krappe vierkante meter als werkdomein achter een oranje zeil. De flinke N-O wind maakt dat dat geen luxe is. Met uiterste precisie is hij bezig met het vergulden. Dit is de laatste stap in het proces na een flink aantal voorbereidende handelingen. Hans is een van de weinige specialisten in de stad en omgeving. “Op één hand te tellen”, zo meldt hij bescheiden. Hij vertelt over het procedé en laat zien hoe het goud wordt aangebracht op de gelijmde ondergrond. Hans Koning werkte al eerder voor Stadsherstel. Recent heeft hij de twee ijsberenkoppen op no. 8 in de Korsjespoortsteeg verguld.

VERGULDEN IS EEN VAK

Het vergulden is de zogenoemde kers op de taart. Maar dat is de eindfase. Het procedé start met het verwijderen van losse deeltjes. Daarna volgt het grondig reinigen, het ontvetten en het opruwen van de ondergrond. Twee lagen hoogwaardige gele acrylaatdispersieverf verder is het de beurt aan het hoogglans verguldsysteem: de lijm. Tot zover de voorbereiding. Het goud, “het edelste goud”, noemt Hans het, is gedrukt op vloeipapier van 10 x 10 cm. Door de vloeipapiertjes op de gelijmde ondergrond te drukken hecht het goud direct. De minder gemakkelijke delen, in holten bijvoorbeeld, bereikt hij door met een penseel op het vloeipapiertje te drukken, precies op die plekjes waar je lastig bij komt. Op de vraag: waarom gebruiken we eigenlijk geen goudverf? is het antwoord snel gegeven. “De schittering van bladgoud kan niet worden geëvenaard door goudverf. Het echte bladgoud zorgt voor een veel mooiere glans. Bovendien is het duurzamer en van kilometers ver te zien.” Als voorbeeld geeft Hans de bol op de kroon van Maximiliaan op de Westertoren. Die is ook van bladgoud. Helemaal aan het einde van het traject worden losse schilfers goud ervan af gepolijst met een goudstoffertje van eekhoorntjeshaar. Een brillendoekje zorgt voor de extra glans. Van begin tot eind neemt het procedé drie dagen in beslag. Het verguldsel blijft zeker dertig jaar zitten, dus de kans is groot dat Hans bij de volgende vergulding met pensioen is.

Tip: fiets of wandel langs De Duif en het ‘gouden duifje’ glinstert u tegemoet.

OP EEN BERGTOP MIDDEN IN DE STAD

Een dan nog even deze excursie naar het dak. Bijzonder is het om op deze hoogte de stad te zien. Het is duidelijk dat het groepje inclusief de fotograaf geniet. Van de nieuw opgedane kennis, van de klim, het weer, een fris windje en natuurlijk van het uitzicht; het is een heldere dag. Maar het mooiste is toch echt dat de drukte van de stad met elke meter hoogte minder wordt. Verkeersgeluid, tramgeklingel naar de achtergrond. De rust van de lucht ervoor in de plaats. De afstand tot het dagelijkse leven laat zich voelen. Midden in de stad op een bergtop. Vredig welhaast, en dat is dan wel weer toepasselijk voor dit gebouw. Op weg naar beneden passeren we de schitterende Latijnse tekst: IN LOCO ISTO DABO PACEM. Vertaald is dat: Op deze plek zal ik (u) vrede schenken. Ook toepasselijk op deze zonnige, vredige dinsdag.