Erfgoed van de Week: Bewaard voor Amsterdam
Erfgoed van de Week: Bewaard voor Amsterdam
Erfgoedexperts van Monumenten en Archeologie Amsterdam delen wekelijks het erfgoed van de stad. Deze week Bewaard voor Amsterdam over het herplaatsen van geveltoppen van gesloopte panden. Stadsherstel heeft in haar 60-jarig bestaan ook meerdere geveltoppen bewaard voor het stadsbeeld. Enkele geveltoppen zijn te zien in onze tentoonstelling ‘Amsterdamse Krotten’.
Duizenden Amsterdamse panden gesloopt in dertig jaar
In de jaren '20 van de 20ste eeuw werd voor het eerst een inventarisatie gemaakt van belangrijke historische gebouwen in Amsterdam. Het resultaat was een lijst van circa 4.000 panden, die in 1928 belandden op de 'Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst'. Toen de eerste medewerkers van het pas opgerichte Bureau Monumentenzorg in 1953 een hernieuwde inventarisatie maakten van deze lijst, bleken er zo'n duizend panden te zijn gesloopt. Er was zicht op sloop van meer Amsterdamse panden vanwege Cityvorming, verkeersdoorbraakplannen en stadsvernieuwing. Dat was ook de reden dat Stadsherstel Amsterdam in 1956 werd opgericht.
Herplaatsen van 135 gesloopte geveltoppen
Al voor de Tweede Wereldoorlog had bouwinspecteur Eelke van Houten zich hiertegen verzet, door toppen van gesloopte huizen te herplaatsen op andere gebouwen, om ieder geval een deel van het stadsbeeld te behouden. Na 1953 werd deze inspanning voortgezet door de medewerkers van het Bureau Monumentenzorg. Tot 2015 konden niet minder dan 135 geveltoppen worden hergebruikt in de stad. Een behoorlijk aantal zijn op Stadsherstel panden geplaatst zoals op Amstel 87.
Amstel 87
Het pand Amstel 87 of eigenlijk het gat Amstel 87 was het eerste door Stadsherstel aangekochte gat in een gevelwand. Dat was in 1958.
In de hongerwinter van 1944/45 werd dit pand gesloopt en in 1962 door ons herbouwd met gebruikmaking van de oude geveltop die opgeslagen lag. De halsgevel bestaat uit gedeelde klauwstukken, gebogen lijstvormig fronton met dubbele tegenkrul, vulling en kuif in Lodewijk XVI-stijl, net zoals de panden Amstel 83 en 85.
Bewaard voor Amsterdam en Tentoonstelling ‘Amsterdamse Krotten’
Bewaard voor Amsterdam is het boek van monumentenzorger Theo Rouwhorst en gaat over het herplaatsen van geveltoppen van gesloopte panden in Amsterdam. De Stadshersteltentoonstelling ‘Amsterdamse Krotten’ is te zien van vrijdag 26 augustus t/m 30 oktober en is gratis toegankelijk tijdens kantoortijden in de Amstelkerk, Amstelveld 10. Zie voor meer informatie stadsherstel.nl/tentoonstelling