De Amsterdamse stoep van Brouwersgracht 86

De Amsterdamse stoep van Brouwersgracht 86 De Amsterdamse stoep van Brouwersgracht 86

Onze eerste aankoop was het vervallen maar prachtige hoekpand Brouwersgracht 86. Een pand met een echte 17e-eeuwse Amsterdamse stoep compleet met pothuis en met een houten buitentrap. Lees meer over de Amsterdamse stoepen en de stoep van dit pand…

De Amsterdamse stoep
Voor Amsterdammers betekent het woord stoep: de geplaveide en soms afgesloten ruimte voor het huis, maar ook de (natuur-) stenen trap of opstap die toegang geeft tot het huis. In dat laatste geval wordt er trouwens gesproken over hoge stoep.

De stoep voor de handel
Amsterdam is vanaf haar ontstaan in de 13e eeuw een handelsstad en dat is te zien aan de aanleg van de stad en aan de bouw van de huizen. Handel werd gedreven aan het water en voor de huizen. Van winkels in de moderne zin van het woord was in die tijd nog geen sprake. Vanuit het voorhuis of op de stoep werden goederen verkocht. Door het neerklappen van de vensterluiken ontstond er ruimte om goederen uit te stallen en door het aanbrengen van grote luifels was de stoep ook beschut bij minder goede weersomstandigheden. Dankzij het intensieve gebruik van de ruimte voor het huis boden de straten en grachten een levendige aanblik. 

1912

De kelder van Brouwersgracht 86 werd gebruikt voor opslag van bier
Kelders onder het huis werden toen als opslagruimte gebruikt. Deze kelders lagen geheel of gedeeltelijk onder het straatniveau. De toegang tot deze opslagkelder, die dikwijls geen stahoogte had, was meestal verborgen onder een luik in de stoep of tegen het huis. Behalve dat op deze manier de kelder vanaf de stoep gemakkelijk te bereikbaar was, kon deze dankzij de aparte ingang ook onafhankelijk van het huis worden verhuurd. Vaak zit er onder het luik een stoepje die toegang geeft tot de kelder. De kelder van Brouwersgracht 86 ligt gedeeltelijk onder straatniveau en werd waarschijnlijk voor de opslag van bieren gebruikt. De eigenaar rond de bouwperiode van het tegenwoordige huis was bierschooier, hij leverde dus bieren aan tappers en particulieren.  

Een statige stoep aan de gracht
In de ”Ordonnantie van Timmeren en Royen” van 19 december 1565 werd vastgelegd voor alle straten, stegen en grachten of deze stoepen mochten hebben. Hoekhuizen hebben veel stoepruimte omdat ze meestal aan twee zijden stoepen hebben liggen. Maar het was wel de bedoeling dat de hoofdgevel zoveel mogelijk haar statigheid behield. Dit betekende dat de stoep vóór de voorgevel zo “leeg” mogelijk werd gehouden. Een fraai voorbeeld hiervan is het pand Brouwersgracht 86.

Regenbak, secreet en schoenlapperspothuis
In de stoep aan de voorgevel bevindt zich een kelderluik en een natuurstenen plaveisel (stoep) met een natuurstenen trapje naar de deur. Als afscheiding van dit geplaveide deel van de stoep is een eenvoudig waaierhekje geplaatst. De zijgevel daarentegen heeft een levendige stoepindeling  met  een typische overdekte buitentrap naar de bovenverdieping  van het huis. De steile trap loopt over het pothuis waarin een secreet (toilet) was ondergebracht. 

Pothuizen
Pothuizen vormen een uitbreiding van de kelder buiten het huis en vaak gaven ze ook toegang tot de kelder. Zoals de naam aanduidt werden ze vaak gebruikt voor het opslaan van de potten van de keuken. Dat werd later wel anders. Zij werden verhuurd bijvoorbeeld aan schoenmakers die weinig ruimte nodig hadden. Vaak ging het gezin dan wonen in de aangrenzende kelder, wat aanleiding gaf tot trieste woontoestanden. Vroeger kende men het spreekwoord: het zijn twee schoenlappers in één pothuis om dikke vrienden aan te duiden. In 1700 diende er ook  f4,–precario betaald te worden voor een regenbak, secreet (toilet) en schoenlapperspothuis. Precario was een gemeentelijke belasting voor het gebruik van de grond. 

Hoge stenen trappen ter vervanging van houten
De houten trappen en houten gevels in Amsterdam werden geleidelijk vervangen door stenen trappen. Dit gebeurde waarschijnlijk in verband met brandgevaar. Vanaf 1452 mochten de zijgevels en vanaf 1669 de voor- en achtergevels niet meer van hout zijn. Het hoekpand Binnen Brouwersstraat 37 / Brouwersgracht 86 heeft als één van de weinige grachtenpanden in Amsterdam nog een houten buitentrap. Het monument werd in 1960 gerestaureerd.

Cookie toestemming
Wij gebruiken cookies om uw gebruikerservaring te optimaliseren en het webverkeer te analyseren. De analytische cookies zijn volledig geanonimiseerd en worden niet gedeeld. Lees meer over hoe wij cookies gebruiken. Als u akkoord gaat met ons gebruik van cookies, klikt u op "Ok, ik wil verder".
instellingen
Functionele cookies: deze cookies zijn nodig voor een goed werkende website
Analytische cookies: deze cookies worden gebruikt om statistieken van de website bij te houden. De analytische cookies zijn volledig geanonimiseerd en worden niet gedeeld. Tevens wordt het laatste octet van het IP-adres automatisch gemaskeerd.